ఎదలోతున అలజడి రేపే ఆలాపనలు

'Edalothuna Alajadi Repe Alapanalu' written by Pandranki Subramani

రచన : పాండ్రంకి సుబ్రమణి

రామరాజు కేంద్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగం నుండి రిటైరయి రెండేళ్ళవుతూంది. మొదట మారుతీ నగర్- పిదప లీలానగరు ప్రాంతాలలో బాడుగింట్లో సర్దుకుని, యెట్టకేలకు సనత్ నగరులో స్వంత ఇల్లు కట్టుకుని స్థిరనివాసం యేర్పరచుకున్నాడు. భార్య సీతాదేవి విద్యావంతురాలు. తెలుగు లెక్చరర్ గా పని చేసి, భర్తకు తోడుగా ఉండటానికి సాహిత్య వ్యాసంగాన్ని సజావుగా సాగించడానికి అనువుగా ఉంటుందని స్వఛ్ఛంద ఉద్యోగ విరమణ చేసింది. భర్త ఒంటరితనం పోగొట్టే బాధ్యత జీవన సహచరికి ఉంటుంది కదా! ఇక విషయానికి వస్తే, ఆమెను కవయిత్రి అనవచ్చు- రచయిత్రి అని కూడా అనవచ్చు. లేదా విద్యారంగ సంస్కరణల పట్ల ఆసక్తి గల వ్యాసకర్త అని కూడా పిలవచ్చు. కళైన ముఖ వర్ఛుస్సుతో తెలుగుతనం ఉట్టిపడే కట్టూబొట్టుతో హుందాతనం తొణికిసలాడే రూపంతో- సదైవ దర్శన ప్రియం అన్న రీతిన ఆకట్టుకుంటుంది. బాహ్య రూపం సంగతి అటుంచి చూస్తే ఆమెది నిజంగానే ఆర్ద్రత గల మనసు. నెమ్మది చేకూర్చే చల్లని చూపు..

ఇక ఇతర కుటుంబ సభ్యుల గురించి చెప్పాలంటే ఇద్దరూ కొడుకులే. లేదు.. ఆడపిల్ల అలికిడి లేదు.. కొడుకులిద్దరూ మెట్టుమెట్టున సాంకేతిక నైపుణ్యం సముపార్జించుకుని పెళ్ళాం బిడ్డలతో విదేశాలకు వెళ్లిపోయారు. వాళ్ళలా ఉన్న ఊరు విడిచి విదేశాల వైపు మళ్ళడం రామరాజుకి ఇష్టం లేదు. అదే మాట పడక గదిలో వ్యక్తిగత విషయాలు మాట్లాడుకునేటప్పుడు భార్యతో చెప్పాడు. కాని సీతాదేవి అతడితో అంగీకరించలేదు. నవ్వుతూనే భర్త చేతుల్ని తన చేతుల్లోకి తీసుకుంటూనే నాజూకుగా విడమర్చి చెప్పింది- “మీకు చెప్పేంత విస్తృతి గల దానిని కాను. కాని చెప్పాల్సిన పరిస్థితి కాబట్టి చెప్తున్నాను. మీకెలాగైతే కేంద్ర ప్రభుత్వంలో సీనియర్ ఆఫీసరుగా ఎదిగేందుకు యెలా భవిష్యత్తు పట్ల అక్కర ఉందో- అదే విధంగా ప్రైవేటు కార్పొరేట్ ఉద్యోగస్తులైన వాళ్ళకూ అటువంటి అక్కరే ఉంటుంది. మనకైతే వేన్నీళ్ళకు చన్నీళ్ళలా పెన్షన్ గట్రా ఉంటాయి,వాళ్ళకు అటువంటివి అంతగా ఉండవు కదా! అందులో కోడళ్లిద్దరూ నవనాగరికత పుణికి పుచ్చుకున్న అమ్మాయిలాయె! వాళ్ళ యాంబిషన్స్ వాళ్లకు ఉంటాయిగా! భార్యాభర్తల ఆలోచనలు కూడా వాళ్ళ వాళ్ల యాంబిషన్స్ తో పెనవేసుకుని జత చేరి ఉండవచ్చు కదా!”

ఆమాటతో రామరాజు మిన్నకుండి పోయాడు. ఏమో యెవరు చెప్పొచ్చారు! కోడళ్ళిద్దరూ కాబోయే భర్తలు ఫారిన్ వెళ్తారన్న యోచనతోనే పెళ్లి పీటలపైన కూర్చోవడానికి ఒప్పుకున్నారేమో! ఆమాటకు వస్తే డేషింగ్ గా సాగే ఈ రోజుల్లో అలా అనుకోవడంలో తప్పు కూడా లేదేమో! పెళ్లయిన తర్వాత అత్తామామలతోనే గూడుకట్టుకుని ఉండాలన్న నియమం యెక్కడుంది? అవసరం ఏముంది?

పెరిగిన కుటుంబ నేపధ్యమో మరే కారణమో చెప్పడం కష్టం గాని అతడికి ఆదినుంచీ ఆధ్యాత్మిక వాతావరణమంటే ఇనుమడించిన సుఖ భావం. సనత్ నగర్ నుండి కారేసుకుని వెళితే బల్కం పేట వచ్చేస్తుంది. అల్లంత దూరం నుంచే ఎల్లమ్మ పోచమ్మ ల గుడి గోపురం నిటారుగా దీవిస్తున్నట్లు కనిపిస్తుంది. ఆలయ దర్శనం పట్ల అతడికున్న ఆసక్తి వల్లనేమో, వాళ్లకు మూడవ వీధిలో ఉంటున్న విఘ్నేశ్వరుడి గుడికి అక్కడివాళ్లు ధర్మకర్తగా ఎంపిక చేసారు, మరో ఆరుగురి బృందంతో కలిపి! ఉదయం పూట ఓ చూపు చూసి వస్తాడు గాని, గుడి ఆవరణలో యెక్కువ సేపు గడపడు. పూజారి రావడం ఆలస్యమైతే దేవస్థానం ఆఫీసు నుండి తాళాలు తీసి గుడి తలుపులు తెరుస్తాడు. మరైతే సాయంత్రం పూట మాత్రమే అతడు ఆలయ ప్రాంగణంలో గుడి వ్యవహా రాలు ప్రత్యక్షంగా చూసుకుంటూ గంట సేపు గడుపుతాడు. దైవ ప్రార్థన చేసి పూజారికి ఓ మాట చెప్పి ప్రసాదం కళ్ళకద్దుకుని ఇల్లు చేరుకుంటాడు. ఇదీ అతడి దైనందిన విశ్రాంత జీవితం!

ఒక రోజు సీతాదేవి అడిగింది కూడాను— “ప్రతిరోజూ మీరే వెళ్ళి గుడి వ్యవహారం చూసుకోవాలా! తతిమ్మా ఆలయ పోషకులు యేం చేస్తున్నారట? బాధ్యతలు సమంగా కదూ పంచుకోవాలి?”

ఆమాట విని రామరాజు నవ్వేసాడు ”నిజమే! నువ్వన్నట్టు దేవుడి పెళ్ళికి అందరూ పెద్దలన్నట్టు వాళ్ళు కూడా సమానంగానే బాధ్యతలు స్వీకరించాలి. కానీ ఏం చేస్తాం చెప్పు? వాళ్ళందరూ మధ్య యువకులు. ఉద్యోగాలు చేస్తున్నవారు. నేనైతే పనీపాటా లేని వాణ్ణి. మధ్యాహ్నం వరకూ బ్యాంకు పనులూ, పోస్టల్ పనులూ, మందులూ మాకులూ కొనడాలూ, ఆ తరవాత నేను తీరుబడిగానేగా ఉంటాను. ఇకపోతే నేను అలా తప్పిపోకుండా గుడికి వెళ్లి రావడానికి మరొక కారణం ఉంది. అది సెంటిమెంట్. చెప్పేదా?”

సీతాదేవి తలూపింది. అప్పుడతడు కొనసాగించాడు. “వినాయకుడు పైకి ప్రశాంతంగా వక్రతుండంతో కనిపిస్తాడు గానీ లోలోన ఆక్రోశపరుడు. ఒకసారి కుబేరుడు యేం చేసాడు? పార్వతీ పరమేశ్వరులను విందుకి ఆహ్వానించాడు. ఆది దంపతులిద్దరూ ఆ సమయాన వెళ్ళలేక, పెద్ద కొడుకు వినాయకుణ్ణి వెళ్లి రమ్మని పంపించారు. కుబేరుడు నోరు మూసుకుని తన పని తను చేసుకు పోవచ్చుగా! ఉన్నదంతా వినాయకుడి ముందు బోర్లించ వచ్చుగా! అలా చేయకుండా మనసులో హేళనగా అనుకున్నాడు ‘ఈ చిన్న పొట్ట వినాయకుడు నేనివ్వబోయే విందు పదార్థాలను ఆరగించగలడా! ఆరగించి హరించుకోగలడా?‘అని. అంతే! విఘ్నేశ్వ రుడికి ఉక్రోశం వచ్చేసింది. కుబేరుడు విందులో పెట్టిన పదార్థాలన్నింటినీ ఒక్కటి మిగల్చకుండా తినేయడమే కాక, తనకింకా ఆకలి తీరలేదని రంకెలు వేస్తూ కుబేరుణ్ణి సహితం తినేస్తానని వెంటబడ్డాడట! ఆ కోవన చూస్తే నేనెలాగూ సాయంత్రం పూట తీరుబడిగానే ఉంటానన్నది స్వామివారికి తెలుసు. నాకు నేనుగా యేదో అనుకుని అంచనాలు వేసుకుని వెళ్ళకుండా ఉంటే నా గతి యేమముతుందో ఆలోచించు”.

అది విని సీతాదేవి కడుపార నవ్వింది. నిజమే మరి! కడగండ్లు యెదురైనప్పుడు మాత్రమే భగవంతుణ్ణి తలపోస్తానంటే యెలా? అదొక అవకాశవాద భక్తిగా మారదూ!

***2***

ఆ రోజు ఉదయం స్నానం ముగించి ఓసారి గుడి ఆవరణంతా తిరిగొచ్చి పూజారిని పనిలోపనిగా పలకరించి, అయిపోవచ్చిన తైలం బాటిల్ ని ప్రక్కన పెట్టి కొత్తది కొని పెట్టి ఇల్లు చేరాడు రామరాజు. సీతాదేవి కూడా ఆ లోపల తలంటు స్నానం చేసి వచ్చి ఓసారి ఆమె వ్రాస్తూన్న కవితకు తుది మెరుగులు దిద్దుతున్నదల్లా, డోర్ బెల్ విన్నంతనే లేచి వెళ్ళి తలుపు తీసి, భర్త కోసం జీడి పప్పు దట్టించి వేసిన ఉప్మా బల్లపైనుంచి, ఫ్లాస్కులో చేసుంచిన ఫిల్టర్ కాఫీని కప్పునిండా పోసి తీసుకు వచ్చింది. అప్పుడు తింటున్నవాడల్లా తననే కన్నార్పకుండా చూస్తూ కూర్చున్న భార్యను ఆశ్చర్యంగా చూశాడతను

”నీకివ్వకుండా, కనీసం కావాలా అని అడక్కుండా ఒక్కణ్ణీ స్వాహా చేస్తున్నానని ఆశ్చర్యపోతున్నావా!”

ఆమె నవ్వటానికి ప్రయత్నిస్తూ “ఛీ! అవేం మాటలండీ! మీరెంత తింటే నాకంతటి తృప్తి. మరి జీడి పలుకుల్ని ప్రక్కన పెట్టేస్తున్నారు. నేనెక్కువగా వేయలేదుగా?”

“నీకు తక్కువగానే అనిపిస్తుంది. జీడిపప్పు నేనెక్కువగా తినకూడదుగా! మనిద్దరమూ సగంలో సగమేగా.. అవన్నీ నీకు తెలియనివా?”

ఆమె చిరుహాసం చిందిస్తూ రామరాజు ప్లేటు ప్రక్కనుంచిన జీడి పలుకుల్ని నోట్లో వేసుకుంటూ అంది “మీతో ఒక ఆసక్తికరమైన విషయం మాట్లాడాలి. నిదానంగా తినండి. కుదురుగా మాట్లాడుకుందాం”.

అతడేమీ అనకుండా తినడం పూర్తి చేసి కాఫీ తాగడం పూర్తి చేసాడు. కొడుకులిద్దరూ అమెరికా రమ్మని మళ్లీ ఒత్తిడి పెడ్తున్నారేమో! అతడు ముందే తెగేసి చెప్పాడు, తన శరీర తత్వానికి అక్కడి చలి వాతావరణం-మంచు తుఫాను గాలి ఏమాత్రమూ సరిపడదని. ఫ్లూ జ్వరానికి తెరలేపినట్లవుతుందని. ఈసారి ఏమి చెప్పబోతుందో తన జీవన సహచరి! కానీ వృత్తాంతం మరో మలుపు తిప్పింది. “వ్యక్తిగతమైన విషయాన్ని ప్రస్తావిస్తున్నాని మీరు కోపగించుకోకపోతే చెప్తాను”

“ఈ వయసులో నాకింకా వ్యక్తిగతమనేది యేముంటుంది? నీ వ్యక్తిగత జీవితమే నాదవుతుంది. నైసిటీస్ కి పోకుండా ఇక ముందుకు సాగు”.

ఆమె అలాగే అన్నట్టు తలూపుతూ గొంతులోని గరగరను సరి చేసుకుంటూ చెప్పనారంభించింది “ఈరోజు నేననుకోకుండా మీ స్టడీ రూములోకి ప్రవేశించాను. అక్కడా ఇక్కడా పడున్న పేపర్లు సర్దుతుంటే మీ పాతకాలం నాటి పర్సనల్ ఫైల్ నా కంట పడింది. నిజానికది పర్సనల్ ఫైలని నాకు తెలియదు. కానీ అందులో నుంచి అప్పటి ఇన్ ల్యాండు కవరు రెపరెప లాడుతూ కనిపించింది. నన్ను పిలుస్తున్నట్లు అనిపించింది. అంచేత ఉత్కంఠత ఆపుకోలేక దానిని మాత్రం బైటకు తీసి చూసాను. ఎప్పుడో ఒక స్త్రీ మీకు వ్రాసిన ఉత్తరం అది. దానిని చదివిన తర్వాత నిశ్శబ్దంగా ఉండలేక పోయాను. నాలోని రచయిత్రి గగ్గోలు పెట్టనారంభించింది. కొంత దీనంగా అడుగుతున్నట్లుంది. మరి కొంత నిలదీసి అడుగుతున్నట్లుంది” ఆ మాటతో ఆమె చెప్పడం ఆపింది.

అతడు విసురుగా గాలివాటంగా రాలిపడ్డ చినుకులా అన్నాడు “ఉఁ ! పేరు కామిని. ఔనా?”

సీతమ్మ మళ్లీ నవ్వడానికి ప్రయత్నిస్తూ- “ఉఁ !” అంది.

“నిజంగా గుండె నిబ్బరం గల స్త్రీ. నేను కాకి నాడ ఆఫీసులో పనిచేస్తున్నప్పుడు అదే ఆఫీసులో నాతో కలసి పని చేసిన అమ్మాయి. కలవారింటి అమ్మాయి. నాతో స్నేహ పూర్వకంగా మెసలేది. శుభకార్యాలప్పుడు ఇంట్లో యేదైనా ఫలహారాలు చేసుకున్నప్పుడు నాకు ఇస్తుండేది. ఒకసారి నేనుంటున్న లాడ్జీ రూమ్ బాగాలేదని నేను విడిగా సింగిల్ రూమ్ వెతుకుతున్నానని తెలుసుకుని వాళ్లింట్లో ఒక గది ఖాళీగా ఉందని కబురందించింది. నేను నిరాకరించాను. నిరాకరించడమే కాక ఇక లాభం లేదనుకుని వేరే సెక్షన్ కి మార్చుకుని వెళ్ళిపోయాను. నాకు తెలుసు ఆమె పరిచయం శృతి మించి రాగాన పడబోతున్నదని”.

అప్పుడు సీతాదేవి అడ్డు వచ్చి అడిగింది- “మరి అప్పుడు మీకింకా నాతో పెళ్ళి కాలేదుగా!”

ఆ వ్యాఖ్యానం విని రామరాజు భార్య ముఖంలోకి దీర్ఘంగా చూసాడు. “అందరికీ ఉన్నట్టే మా కుటుంబానికీ ఒక నేపథ్యం ఉంది. విందు భోజనం తేరగా వచ్చింది కదాని అంగలార్చం. తెలిసి గాని, తెలియక గాని నా వల్ల యెదుటి వారికి యిబ్బంది కలక్కూడదని జాగ్రత్తలు తీసుకుంటాం. అది సంస్కారం. అందులో ముఖ్యంగా నాకు అమ్మా నాన్నల పట్ల గౌరవం ఉంది. నాకూ ఒక చెల్లెలు ఉందన్న జ్ఞాపకం ఉంది. ఈజ్ దేర్ ఎనీ థింగ్ రాంగ్ ఆన్ మై పార్ట్?”

ఆమె లేదన్నట్టు తల అడ్డం గా తలూపింది.

“అందులో ఆమె మంచి యెత్తరి. మంచి అంగ సౌష్టవం. నిప్పూ, యెండు గడ్డీ ప్రక్క ప్రక్కనే ఉండటం యెప్పటికైనా ప్రమాదకరమే కదా! నాకు అంతలో రాజమహేంద్ర వరానికి బదిలీ అయింది. అప్పటికీ కామిని పట్టు వదలకుండా ఈ ఉత్తరం వ్రాసింది. ఇందులో ఆమె నన్ను దెప్పి పొడిచింది. సగం విలాప గీతాన్ని ఆలపించింది. రాజమహేంద్ర వరం వస్తానని ఫోను కూడా చేసింది. నేను మిన్నకుండిపోయాను”. సీతమ్మ మరొకసారి అడ్డు వచ్చి అడిగింది-

“ఆమె పైన కోపం కలగలేదూ?” .

అతడు చిన్నగా నవ్వి బదులిచ్చాడు- “ఎందుకు కలగాలి? అబ్బాయిలకు మాత్రమే అమ్మాయిల్ని ఇష్టపడే అధికారం ఉందా? అదే అధికారం అమ్మాయిలకు ఉండ కూడదా! ఇది సహజ ప్రకృతి పరిణామమని మేం గుర్తించ కూడాదా!”

సీతాదేవి రామరాజుని తదేకంగా చూస్తూ- “మరొక కప్పు కాఫీ తెస్తాను” అంటూ లేవబోయింది. అప్పుడతను చటుక్కున ఆమె చేయి పట్టుకుని ఆపాడు. మళ్ళీ కుర్చీలో కూర్చోబెట్టాడు. ”ఇప్పుడు నా తరపున చెప్పాల్సిన సంగతులున్నాయి. సున్నిత హృదయం గల రచయిత్రివి కదా! నువ్వు అర్థం చేసుకుంటావన్న నమ్మకంతో చెప్పబోతున్నాను. డు యు మైండ్?”

ఆమె నవ్వుతూ ముందుకు సాగమన్నట్టు తల ఊపింది.

“ఇటువంటివి ఒకటి కాదు. మూడు జరిగాయి. అంటే— నాపైనున్న సదభిప్రాయంతో నాకు చేరువ కావటానికి ప్రయత్నించిన అమ్మాయిల గురించి ప్రస్తావిస్తున్నాను. నన్ను నేనొక మునివర్యుడినని చెప్పుకోవడానికి ప్రయత్నించడం లేదు. జస్ట్ లైక్ దట్- మా కుటుంబ నేపథ్యం అటువంటిది మరి.. మా ఇంటి పెద్దలు,నాకు చదువులు నేర్పిన గురువుల ఆదేశాలు అటువంటివి. ఏ స్త్రీ నీ చులకనతో చూడకూడదన్న సత్సంకల్పం. నథింగ్ మోర్ అండ్ నథింగ్ లెస్. కాని నాకు తెలియకుండానే నేను అనుకోకుండానే నేనొక అమ్మాయి విషయంలో దాదాపు చతికిలబడ్డాననుకో! ఎందుకలా జరిగిందో నాకిప్పటికీ బోధపడటం లేదు. నాకప్పటికి నీతో పెళ్లయింది. ఒక కొడుక్కి తండ్రిని కూడా అయ్యాను. నేనప్పుడు సీనియర్ స్టాఫ్ గా ప్రమోట్ అయాను. అప్పుడా అమ్మాయి నా యెదుటి సీటుకి వచ్చింది. ఆమెది సహజంగానే చాలా ఫ్రెండ్లీ టైప్. నన్ను విష్ చేసి పలకరించింది. నేను కూడా హాయ్ అంటూ పలకరించి ఊరుకున్నాను. నా పనిలో నేను పడిపోయాను. ఆమె మెల్ల మెల్లగా మాటలు కలపడానికి ప్రయత్నించేది. ఎప్పుడూ మందస్మిద వదనంతో చూసేది. ఆమె నా గురించి యేదో అనుకుంటుందని తోచి నాకు పెళ్లయిన వైనం చూచాయిగా నీతో ఫోన్లో మాట్లాడుతూ ఆమెకు నీ ఉనికి తెలియచేసాను. మరెందుకో మరి- ఆమె నా యందు ప్రసరించే చూపుల్లో మార్పు రాలేదు. అప్పుడు నేనొకసారి అనుకోకుండా ఆమెను తేరి చూసాను. మంచి పొడగరి. నేవళం చిందే వదనం. సూటైన ముక్కు. ఇంకా ఇంకా చూడాలనిపించే నిండుదనం. నేనలా చూడటం గమనించిన విమల చటుక్కున తలెత్తి నా ముఖంలోకి లోతుగా చూసి నవ్వింది. కళ్ళద్దాలు తీసి- ‘ఓపారి నాకళ్లు చూడండి’ అని అడిగింది. నేను లోతుగా చూసి – ‘మీవి విశాల నేత్రాలు’ అంటూ ముఖం తిప్పుకున్నాను. అప్పట్నించి నేను ఆమెతో మాట్లాడటం కాదు- ఆమె వైపు చూడటం కూడా మానుకున్నాను. ఇప్పుడు నీకు ఒక అనుమానం పొడసూపవచ్చు. కనీసం స్నేహభావం కూడా చూపించకుండా నేనెందుకలా నిర్లిప్తంగా ప్రవర్తించానని. కారణం ఉంది. నేనప్పుడు ముఖ్యమైన డిపార్టుమెంటల్ పరీక్షలకు చదువుతున్నాను. ప్రభుత్యోద్యోగిగా నా కెరియర్ కి మలుపునిచ్చే పరీక్షలు. అకౌంట్స్ సర్వీసు యెగ్జామ్ అనబడే వాటికి రెండు భాగాలు. మొదటి భాగం పూర్తి చేస్తే ఫీల్డ్ ఆపీసరుగా పోస్టు చేస్తారు. రెండవ భాగం గాని విజయవంతంగా పూర్తి చేస్తే గెజిటెడ్ ఆఫీసరుగా రీజనల్ ఆఫీసులోనే ప్రమోషన్ కమ్ ట్రాన్సఫర్ పైన వేస్తారు. నేనూ మా సహోద్యోగులూ హోరా హోరీగా చదువుతున్న రోజులు. పోటీపడి చదువుతున్న రోజులు. అప్పుడు మనసుకి డైవర్షన్ కలుగ చేయలేను. అప్పుడామె నా పరిస్థితి అర్థం చేసుకోకుండా అదేదో మంచి రోజని నన్ను టీ పుచ్చుకోవడానికి క్యాంటీనుకి పిలిచింది. నేను సుతారంగా సారీ చెప్తూ ఫైలు తీసుకుని బ్రాంచాఫీసరు చేంబర్ కి వెళ్లిపోయాను. ఇక్కడ మరొక ఆసక్తికరమైన విషయం యేమంటే— గ్రూప్ త్రీ సెక్షన్ లో పని చేస్తున్న నా మిత్రుడు గోపాలకృష్ణ ఆమెను చూపులతో గాలం వేయడానికి పని ఉన్నా లేకపోయినా మా సెక్షన్ కి రావనారంభించాడు. ఆ మాటకు వస్తే అతడు వికారి కూడా కాడు. విమలతో మాటలు కలపడానికి తెగ ప్రయత్నాలు చేయనారంభించాడు. నాతో మాటలు కలపుతూనే అటు చూపులు సారిస్తూ ఆమెను పలకరిస్తుండేవాడు. ఇంతకూ అతడు నాలా వివాహితుడు కాడు. బ్రహ్మచారి. కాని విమల అతణ్ణి తన మదిలోకి చొరబడ నీయలేదు. మాటలు కలపనీయలేదు. ఆమెకు నిజం గానే నాపట్ల యేదో ఎక్స్ట్రా ఫీలింగ్ ఉన్నట్టనిపించసాగింది. ఇక ప్రయోజనం లేదనుకుని సెక్షన్ మార్చుకుని వెళ్లిపోయాను. అక్కడ ఆమె గురించి వాళ్ళకు దూరపు బంధువైన ఒకామె ద్వారా తెలుసుకున్నాను. విమలది మంచి ఫ్యామిలీ బ్యాక్ గ్రౌండ్. ఇద్దరు అక్కయ్యలూ రాజమండ్రి గవర్మమెంటు ఆస్పత్రిలో డాక్టర్లు. తండ్రేమో స్టేట్ సెక్రటేరియట్ లో సీనియర్ గ్రేడ్ ఆపీసరు. తల్లేమో కాలేజీలో తెలుగు అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్. మరి ఇంతటి మంచి ఫ్యామి బ్యాక్ గ్రౌండుతో పుట్టి పెరిగినామె వివాహితుణ్ణయిన నన్నెందుకు ఫాలో చేస్తుంది? జుత్తు పీక్కోవాలనిపించేది”.

అప్పుడు సీతాదేవి అడ్డు వచ్చింది. “తోటి ఆడదానిగా నేను చెప్తాను. అన్ని విషయాలలో కాకపోయినా అందరి విషయంలో కాకపోయినా మనసు కొన్ని సార్లు మన మాట వినిపించుకోదండీ! రూపం తెలియని విమల గురించి తలచుకుంటుంటే యెవరో తోబుట్టువులా తోస్తుందండి. నా వరకూ ఆమెది గ్రేట్ ఎమోషనల్ పర్సనా లిటీ!”

ఆ మాట విని రామరాజు భార్య వైపు అదోలా భావ ప్రకటన చేస్తూ చూసి అన్నాడు- “నీ మనోభావాల గురించి తరువాత చెప్తువు గాని.. మొదట నన్ను ముగించనియ్యి. ఆ తరువాత ఆమె కూడా బ్యాంకు ప్రొబెషనరీ ఆఫీసరుగా సెలెక్టయి రిజైన్ చేసి వెళ్లిపోయింది. ఆ తర్వాత కూడా ఆమె నాకు దూరం కాలేదు. పాత లేడీ ఫ్రెండ్సుని చూడటానికి వస్తూ నా వద్దకు వచ్చి పలకరించేది. నా పక్కన కూర్చుని మాటలు కలుపుతుండేది. అది చూసి గోపాలకృష్ణ కళ్లు మండిపోయేవి. కక్కనూ లేడు, మింగనూ లేడు. దానికి నేనేమి చేసేది?

ఆ లోపల నాకొక మంచి జరిగింది. సూపర్ వైజర్ గా ప్రమోషన్ ఇచ్చి నన్ను శ్రీకాకుళం వేశారు. అక్కడ నాకు పార్ట్ వన్ ఆకౌంట్స్ సర్వీసు ఫలితాలు వచ్చాయి. నన్ను ప్రమోషన్-కమ్-ట్రాన్స్ఫర్ పైన మంగళూరు వేసారు. ఆ తరవాత ఆమెను నేనెన్నడూ చూడలేదు. ఆమెకు వివాహం జరిగిందని యెవరో చెప్పగా విని నాకెంతటి రిలీఫ్ కలిగిందని! చెప్పలేనంత! ఇక చెప్పడానికేమీ లేదోయ్. నేను చిన్నపాటి కునుకు తీసి వస్తానోయి!” అంటూ లేవబోయాడతను.

కాని సీతమ్మ అతణ్ణి లేవనివ్వలేదు. “నావంతు నన్ను చెప్పనివ్వండి. ఆ తరవాత కదలండి”.

“చెప్పు!” అంటూ సర్దుకున్నాడతను.

“మన వీధి చివరన ఉన్న వినోదిని గారి గురించి తెలుసు కదూ!”

అతడు కాసేపు ఆలోచనలో పడి- “ఉఁ! మీరిద్దరు అప్పుడప్పుడూ మార్కెట్ లో కలుసుకుంటున్నప్పుడు మాట్లాడుకోవడం చూసాను. ఆమెగారే కదూ!”

”అరే— పర్వాలేదు. జ్ఞాపకశక్తి బాగానే ఉంది. అద్భుతం. ఆమెగారే.. రేపు మనల్ని భోజనానికి రమ్మనమని పిల్చింది”.

రామరాజు మరొకమారు భార్య వైపు అదోలా ముఖం పెట్టి చూసాడు. “భలేదానివే! వాళ్ళకు ఇద్దరు అమ్మాయిలు. ఒక అబ్బాయీనూ— ఆమెగారి భర్త కూడా మామూలు ఉద్యోగస్తుడని విన్నాను. వాళ్ళకు ఇబ్బంది కలిగించడం దేనికి?”

“అబ్బే! నేనేమీ అనలేదండి. మాటల సందర్భంలో చెప్పాను- మన పెళ్లి రోజు గురించి. ఆమె ఉబ్బి తబ్బిబ్బయిపోయి, భోజనానికి రమ్మని పిలించింది”

“అంతా కన్ఫ్యూజ్ గా ఉంది. మన పెళ్లి రోజు విని ఆమెగారు ఉబ్బితబ్బిబవడం దేనికోయ్?”

“చెప్పేది పూర్తిగా వినండి. ఇది మన ముప్పై మూడవ పెళ్లిరోజు కదా! ఈరోజుల్లో మారుతున్న పరిస్థితుల్లో ఇన్నేళ్ళ పాటు కలిసి ఉండటం చూస్తుంటే నిన్ను ఇక్కడికిక్కడే ముద్దుపెట్టుకోవాలనిపిస్తుంది అక్కాయ్. మీరిద్దరూ భోజనానికి వచ్చి మా పెద్ద పిల్లను ఆశీర్వదించండి’ అని రెండు చేతులూ పట్టుకుంది”

అప్పుడు భార్య సంభ్రమం నుండి తనను తను దూరం చేసుకుంటూ అన్నాడతను- “కొంచెం ఎమోషనల్ లాగుంది వినోదిని గారు. మరి ముగ్గురుండగా పెద్దకూతుర్ని ఆశీర్వదించడానకి పిలవడం దేనికి?”

“కారణమేమిటో తెలియదు గాని, ఆ పిల్ల పెళ్లి చేసుకోనంటుందట! వస్తూన్న సంబంధాలన్నిటినీ వరసగా తిరస్కరిస్తుందట”

“ఇందులో పెద్ద మిస్టరీ యేముందని— ఆ పిల్ల మనసులో ఇష్టమైనవాడెవడో గూడు కట్టుకుని ఉంటాడు!“

“లేదు. విషయం అది కాదు. ఆమెది కొంచెం విచిత్రమైన మనస్తత్వం లాగుంది. తన పెళ్లి కోసం అప్పో సప్పో చేయనవసరం లేదంటుంది. ఏదో ఒక మార్గాన తన కాళ్ళపైన తను నిలబడగలనంటుంది. ముందు చెల్లినీ తమ్ముణ్ణీ బాగా చదివించమంటుంది. తను ఉద్యోగంలో కుదిరేంత వరకూ తల్లికి తోడుగా ఉంటానంటుంది”

“గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తి చేసిందా?”

ఆమె కాస్తంత ఆగి బదులిచ్చింది- “లేదు. పియుసీ వరకు చదివిందట--”

”నువ్వు చెప్తున్నమాటల్ని బట్టి చూస్తే మంచి పిల్లనే తోస్తుంది. రేపు యెలాగూ వెళ్లబోతున్నాంగా!” అంటూ లేచాడు రామరాజు.

***3***

అనుకున్న ప్రకారం ఉదయమే లేచి స్నానాలు కానిచ్చి భార్యాభర్తలిద్దరూ కారులో బల్కంపేట అమ్మవారి గుడి చేరుకున్నారు. ప్రధాన అర్చకునికి పూలూ, పళ్లూ, కొబ్బరికాయా సమర్పించి పిదవ కుంకుమార్చన జరిపించి గుడి ఆవరణలోకి వచ్చారిద్దరూ-- బయట గుడి ట్రస్ట్ వారు భక్తులు అమ్మవారికి కానుకలుగా సమర్పించిన చీరలు వరసలు పేర్చి అమ్మకానికి పెట్టారు. వాళ్లు అమ్మకం ద్వారా వచ్చిన నగదు గుడి నిర్వహణకు ఖర్చు పెడతారు, తమలాగే గుడి దర్శనానికి వచ్చిన స్త్రీలు కళ్ళ కద్దుకుని కొనుక్కుంటున్నారు. అది చూసి రామరాజు అన్నాడు- “వినోదిని గారి పెద్దమ్మాయికి ఒక చీర ఇద్దామా!

”భర్త ఆలోచనకు సీతాదేవి కళ్లు వికసించాయి. “మంచి ఐడియా!” అంటూ త్వరగా అడుగులు వేసుకుంటూ వెళ్లి ఒక చీర యెంపిక చేసింది. రామ రాజు డబ్బులివ్వడానికి పర్సు తెరవబోయేంతలో సీతాదేవి అడ్డు వచ్చి తన వద్ద నగదు ఉందంటూ ఇచ్చి చీరను ప్యాక్ చేసుకుని వచ్చింది. దానితో బాటు మరవకుండా గుడి ట్రస్ట్ వారు పంపిణీ చేస్తూన్న ప్రసాదాన్ని కూడా అందుకుని గుడి ముఖద్వారం వద్ద వరుస కట్టి కూర్చున్న వృధ్ధ భిక్షువులకు చిల్లర డబ్బులు విదిలించి- “ఇక వెళ్దాం రండి” అంటూ కారు వైపు నడిచింది.

ఇల్లు చేరుకుని టీ కలుపుకుని తాగుతున్నప్పుడు ఫోన్ మ్రోగింది. ఇంగ్లాండ్ నుంచో అమెరికా నుంచో వచ్చుంటందనుకుంటూ ఫోను అందుకున్న రామరాజుకి ఆస్త్రేలియానుండి వచ్చిందది. అతడి చెల్లెలు భాగ్యవతి చేసింది. “నీ పెళ్లిరోజు శుభాకాంక్షలురా అన్నయ్యా! గుడికి వెళ్ళొచ్చావా? ఆరోగ్యం చూసుకుంటున్నవా?”

“థాంక్యూ వెరీ మచ్ రా అమ్మడూ! ఇప్పుడిప్పుడే గుడికి వెళ్ళొచ్చాం, నేనూ మీ వదినాను. మరి నువ్వెలాగున్నావు? ముఖ్యంగా బావగారెలా ఉన్నారు? అంతా సౌఖ్యమే కదా!”

“అదంతా తీరిగ్గా చెప్తాను గాని— ముందు నీ మేనల్లుళ్లిద్దర్నీ పలకరించు. నీకు విష్ చేస్తామంటున్నారు. ఆతరవాత మీ బావగారూను—“ అతడలాగే అంటూ మేనల్లుళ్ళ శుభాకాంక్షలు అందుకుని ఆ తర్వాత బావగారి నుండి కూడా శుభాకాంక్షలు అందుకుని చెల్లికి గుర్తు చేసాడు- “మరి మీ వదినకు బెస్ట్ విషెస్ చెప్పవా!”అని.

బాగ్యవతి అరనిమిషం ఆగి- “అలాగే! పిలు మరి--“ సీతాదేవి పరుగు వంటి నడకతో వెళ్లి ఫోన్ అందుకున్న వెంటనే అటునుంచి- “బెస్ట్ విషెస్ వదినా!” అంటూ ఫోను పెట్టిసింది భాగ్యవతి. భార్య ముఖాన చెరిగిపోయిన నవ్వు తెరను గమనించిన రామరాజు విప్పీవిప్పని పెదవులతో కదలి వెళ్లేంతలో కొడుకులిద్దరి నుండీ ఫోన్లు వచ్చాయి. ఈసారి సీతాదేవి మోము పౌర్ణమిలో విచ్చుకున్న కమలంలా విచ్చుకుంది. ఒకరి తరవాత ఒకరుగా కొడుకులూ, కోడళ్లతో తనివిదీరా మాట్లాడుతూ, భర్తను పిలిచి మాట్లాడమని సైగ చేసింది. ఇప్పుడు ఇల్లు ఒక్కసారిగా కళ కట్టింది. చైతన్యవంతమైన నింగిలా వెలుగు కట్టింది. ఆ మాటకొస్తే చెల్లి భార్యతో ముభావంగా ముక్తసరిగా ఉండటం కొత్తేమీ కాదుగా! చాలా చోట్ల తెలుగింటి ఆడపడుచుల వ్యవహారం అలానే ఉంటుంది మరి- కారణం ఉన్నా లేకపోయినా--

***4***

సరిగ్గా పన్నెండుకి దంపతులిద్దరూ వినోదిని వాళ్ళ ఇంటికి బయల్దేరారు. కారు తీసుకోకుండా నడకతోనే సాగి ఇల్లు చేరు కున్నారు. ఇంటిల్లిపాదీ వాళ్ళ రాక కోసమే యెదురు చూస్తున్నట్టున్నారు. వాళ్లను గుమ్మం వద్ద చూసిన వెంటనే కైమోడ్పులతో ఎదుర్కోలు పలికారు. ఆడవాళ్లకున్న సహజ ప్రవృత్తి ప్రకారం పెద్ద కుమార్తె శ్వేత అతణ్ణి పెదనాన్నంటూ ఆమెను పెద్దమ్మా అంటూ వరసలు కలిపేసింది. మొదట రవ్వంత విస్మయానికి లోనయినా రామరాజుకి ఆ పిల్ల కలివిడి చూసి ముచ్చటేసింది. హాలులోకి వెళ్లి కూర్చుంటూ శ్వేతను పరీక్షగా చూసాడు. శరీర సౌష్ఠవానికి తగ్గ పొడవు, కళైన ముఖాన కుంకుమ బొట్టూ, గంధపు రేఖా నిండుదనం చేకూరుస్తున్నాయి. కళ్లలో స్వఛ్ఛత తొణికిసలాడుతూంది.

మంచితనమూ మనసున స్వఛ్ఛతా ఉంటే అందం నేవళంతో తులతూగుతూ ఉదయకాలపు వికసిత పుష్పంలా ఉంటుంది. వినోదిని భర్త గోవిందు కూడా కూతురు తీర్చిన బాణీ అనుసరించి రామరాజుని అన్నగారూ అని పలకరించాడు. వినోదిని యేమో “పెదబావగారూ!”అని సంబోధించనారంభించింది. రామరాజుకి మనసు ఉన్నపాటున ఆర్ద్రత చెందింది; అదేదో స్వంత కుటుంబంలో ఉన్నట్టు పీలవుతూ -- కొడుకులిద్దరూ కోడళ్లతో ఉన్నప్పుడు తమ ఇల్లు కూడా ఇలానే కళకళగా ఉండేది. వెలుగు వెల్లువలా ప్రకాశించేది. జీవిత తత్వమే అంతే మరి— ఒకటి దొరికితే మరొకటి కళ్లముందే దాటిపోతుంటుంది. చేజారిపోతుంటుంది. మంచి స్థాయి, మంచి బ్రతుకులు వెతుక్కుంటూ కొడుకులిద్దరూ అమెరికా దరి చేరి పోయారు బార్యా బిడ్డలతో. వాళ్ల పోకతో పాటు కలివిడి తగ్గింది. వెలుగు కూడా తగ్గింది. కనీసం చెల్లీ, మేనల్లుళ్ళిద్దరూ తమతో ఉంటే బాగుణ్ణు. కానీ కుదరదుగా! వాళ్ళ వాళ్ల బ్రతుకులు వాళ్ళ వాళ్ల జీవన విధాలు వాళ్ళకుంటాయిగా! అలా ఆలోచిస్తున్నప్పుడు శ్వేత వచ్చి మర్యాదగా ప్లేటు చాచి నిమ్మరసం గ్లాసు అందించింది. గ్లాసుని అతడు అందుకున్న తర్వాత సీతాదేవి కూడా అందుకుని గుడి నుండి తెచ్చిన చీరను ప్యాకెట్లు నుంచి తీసి శ్వేతకు అందించింది. అది అమ్మవారికి కట్టబెట్టిన చీరని తెలుసుకున్న వెంటనే వినోదిని కూతురు వద్దనుండి లాక్కుని కళ్లకు హత్తుకుంది. అది చూసి శ్వేత కూడా కళ్లకు హత్తుకుంటూ అంది- “నేను పెద్దదాన్నయి ముసల్దానయేంతవరకూ ఈ చీరను ఇలానే భద్రంగా ఉంచుకుంటాను”

అప్పు డు అదును చూసి అందుకున్నాడు రామరాజు “అదెలా పెద్దదానివవుతావు? అదెలా ముసల్దానివవుతావు పెళ్లవకుండానే-- ?”

ఆ మాట విన్నంతనే శ్వేతకు దిగ్గుమంది. వీళ్లకెలా తెలుసు తను పెళ్లి చేసుకోనంటుందని! ఆమె బిత్తర చూపులు గమనించిన రామరాజు ఈసారి మరొక బాణం విసిరాడు. ”ఇంటికి పెద్ద పిల్లగా బాధ్యతల్ని స్వీకరిస్తాననడం సబబే! లౌకికం గల ఆలోచనే! చెల్లినీ తమ్ముణ్ణీ చదివిస్తానని ప్రతిన పూనడం కూడా సబబే-- కాని యేకంగా పెళ్ళే వద్దనడంలో యేం న్యాయం ఉంటుంది? అమ్మానాన్నలకు కడుపు కోతగా మారదా! నీకు పెళ్లి కాకుండానే రేపు నీ చెల్లికి పెళ్లయిందనుకో.. మీ అమ్మా నాన్నా యెంతటి క్షోభకు గురవుతారో ఆలోచించావా? అంతదూరం యెందుకు? నీ ఈడు అమ్మాయిలకు పెళ్లిళ్లు అయిపోతుంటే- కళ్ళముందు తల్లుల్లయి పోతుంటే వాళ్ళు యెంతటి బాధకు లోనవుతారో ఆలోచించావా?”

అది విని ఓసారి అమ్మానాన్నల ముఖాల వేపు చూసి యెట్టకేలకు శ్వేత బదులిచ్చింది- “నేను పెళ్లే చేసుకోననటం లేదు. ఉద్యోగంలో చేరుతాను. కాస్తంత సంపాదించిన తర్వాత పెళ్లి గురించి ఆలో చిస్తానంటున్నాను. చెల్లి తమ్ముళ్ళ చదవులు కుంటు పడకుండా సాగిపోయేలా చూడాలంటున్నాను, రెండు మూడేళ్ళలో రిటైర్ కాబోయే నాన్న గురించి కూడా ఆలోచించాలంటున్నాను. ఇది తప్పా పెదనాన్నగారూ?”

ఆమాట విన్నంతనే రామరాజు చెళ్ళున చేతి వ్రేళ్లు విరిచాడు- “హియర్ యూ గాట్ ఎ పాయింట్. అలాగన్నావూ, బాగుంది. ఇప్పుడు దీనికి బదులియ్యి. నువ్వు యేమైనా ప్రొఫెషనల్ కోర్సును చేసావా? షార్టు హ్యాండ్.. కంప్యూటర్ సిస్టమ్.. ఆన్ లైన్ ట్రాన్సాక్షన్స్- బ్యాంకింగ్ ఆపరేషన్స్- ఇటువంటివి యేవైనా నేర్చుకున్నావా?”

ఆమె తల అడ్డంగా ఆడిస్తూ అంది- “లేదు పెదనాన్నగారూ! నా చదువుకి తగ్గ ఉద్యోగంలో చేరి వీటిని నేర్చుకోవాలని— ఆ వచ్చే సంపాదన వల్ల ఈ కోర్సుల ఖర్చు భరించవచ్చుకదా-- అందుకని--“

“బ్రిలియంట్ ఐడియా! మంచి ఆలోచన. కాని పూర్వానుభవం లేకుండా నీకున్న చదువుకి ఉద్యోగం ఇప్పటికిప్పుడు దొరకడం కష్ఠమేనేమో! ఐనా మనసుంటే మార్గం ఉండకపోతుందా! ఇప్పుడు నువ్వొక పని చేయి. మొదటి దశలో నా వద్ద చేరు. నేను మ్యూచువల్ ఫండ్సు- బాండ్సు- ఫిక్సడ్ డిపాజిట్స్- కొద్దిపాటి షేర్లతో ట్రాన్సాక్షన్స్ చేస్తుంటాను. ఈ విషయమై బ్యాంక్సుకి, పోస్టల్ డిపార్టుమెంటుకీ వెళ్లాల్సి ఉంటుంది. నాతో బాటు కలసి పని చేయి. నేను నీకు ఇంగ్లీషు అనర్ఘళంగా వచ్చేటట్టు చూస్తాను. బ్యాంక్ మేనేజర్ల వద్దకు తీసుకెళ్లి యెలా మాట్లాడాలి, ఇష్యూస్ ని యెలా పరిష్కరించాలో చెప్పి చూపిస్తాను. అంతే కాదు. మరొకటి కూడా ఉంది. మీ పెద్దమ్మగారున్నారే తెలుగులో పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ . ఒక్కప్పుడు తెలుగు లెక్చరర్ కూడాను. ఇప్పుడు కథలూ కవితలూ వ్రాస్తుంటారు. సాహిత్య సభల్లో ప్రసంగాలు కూడా చేసి వస్తుంటారు. అప్పుడప్పుడు పారితోషికాలు, బహుమతులు కూడా అందుకుంటుంటారు. ఆమెనుండి కూడా కొన్ని ఉపయోగకరమైన అంశాలు నేర్చుకోవచ్చు, నేర్చుకున్నదేదీ ఊరకే పోదుగా! ఆలస్యం చేయకు. రేపే వచ్చి చేరు. ఏమంటావు?”

శ్వేత బదులివ్వలేదు. చేతిలోని చీరను తల్లికి అందించి మౌనంగా ప్రణమిల్లి రామరాజు పాదాలకు నమస్కరించింది. ఆ తర్వాత సీతాదేవికి కూడా నమస్కరించింది. శ్వేత తల నిమురుతూ సీతాదేవే అడిగింది- “మరి మీ చెల్లినీ తమ్ముణ్ణీ మీ పెదనాన్నగారికి చూపించవా!”

“సారీ! వాళ్ళను పిలవడం మర్చేపోయాను” అంటూ లోపలకెళ్ళి పెరట్లో ఉన్న వాళ్ళిద్దర్నీ తీసుకు వచ్చి- 'చెల్లి పేరు- కాంతిమతి, తమ్ముడి పేరు భవానీశంకర్' అని పరిచయం చేసింది. వాళ్ళ తల్లి కనుసైగ అందుకున్న పిల్లలిద్దరూ రామరాజు దంపతులిద్దరి కాళ్లకు నమస్కరించారు. రామరాజు కొన్ని క్షణాల వరకూ చెల్లీ తమ్ముళ్లిద్దర్నీ కన్నార్పకుండా చూసాడు. తెచ్చిపెట్టుకున్నతనం, భేషజం ఏమాత్రమూ లేని ఆ కుటుంబం అతడికి నచ్చింది. చిరు ప్రాయంలో చెంగు చెంగున లేచే కొడుకులిద్దరి హడావిడితో, ఓణీ దావిణీతో ఇల్లంతా కలయతిరిగే చెల్లి భాగ్యవతి కిలకిలలతో తమిల్లు కూడా అలానే ఎంత నిండుగా ఉండేదని.. ఇప్పుడున్నది పూదోటే— కాని పూలు లేని తోట పూదోట యెలా అవుతుంది? భోజనాలయి తాంబూలాలు తీసుకోవడం పూర్తయిన తర్వాత సీతాదేవి దంపతులిద్దరూ వినోదిని దంపతుల నుండి వీడ్కోలు పుచ్చుకుని రోడ్డుపైకి వచ్చారు. శ్వేతమాత్రం వాళ్ళతో కొద్ది దూరం నడిచి వచ్చింది. కొద్ది దూరం అలా నడుస్తూ వచ్చి అడిగిందామె- “మిమ్మల్ని పెదనాన్న, పెద్దమ్మ అని వరస కట్టి పిలిచినందుకు కోపం కలగలేదు కదా!”

భార్యాభర్తలిద్దరూ ఆమె వైపు ఆశ్చర్యంగా చూసారు. ఈ అమ్మాయి ఇంత సెన్సిటివ్వా! ఈ అమ్మాయేంటి, ఇప్పటి అమ్మాయిలు చాలామంది ఇలానే ఉన్నట్టున్నారు మరి! చిన్న చిన్న విషయాల పట్ల కూడా ఆక్రందనలతో అమితమైన అక్కర చూపిస్తారు.. వీళ్ళతో బహు నాజూకుగా మెసలాలి; కర్రా విరక్కూడదు, పామూ చావకూడదన్న రీతిన. సీతాదేవి, శ్వేత చేతుల్ని తన చేతుల్లోకి తీసుకుంది. “కోపం యెందుకూ? ఇంకా చెప్పాలంటే సంతోషంగా ఉంది, మా ఇద్దరితోనూ పెదనాన్న, పెద్దమ్మ వరసలు కలిపి సత్కరించినందుకు!” అని శ్వేత నుదుట ముద్దు పెట్టుకుని ఇక ఇంటికి వెళ్ళమని సాగనంపింది.

ఇద్దరూ మరికాసేపు నడుచుకుంటూ వచ్చిన తర్వాత సీతాదేవి భర్తను అడిగింది- “మీకెలా అనిపించింది?”

“నథింగ్ మోర్ నథింగ్ లెస్— నీకెలా అనిపించిందో నాకూ అలాగే అనిపించింది. థేంక్స్”

‘ ఎందుకూ?’ అన్నట్టు రామరాజు కళ్ళల్లోకి చూసిందామె.

“మన పెళ్లిరోజుని పసందైన రోజుగా మార్చినందుకు”

ఆమె నవ్వి అతడి చేతిని చేతిలోకి తీసుకుని నిమిరింది.

***5***

మరునాడు ఉదయం యెనిమిదింటికే శ్వేత, వాళ్ళ ఇంటి డోర్ బెల్ నొక్కి తన హాజరుని రూఢి చేసుకుంది. గుమ్మం వద్ద నిల్చున్న ఆ అమ్మాయిని చూసి దంపతులిద్దరూ నవ్వకుండా ఉండలేక పోయారు.

“కార్యాలయం వర్కింగ్ అవర్స్ లా ఇంత ఠంచనుగానా హాజరు పలకడం! పది ప్రాంతాన వస్తే చాలదూ?” అంటూ సీతాదేవి ఆమె భుజంపై చేయి వేసి లోపలికి తీసుకు వెళ్ళింది.

“సారీ పెద్దమ్మా! మిమ్మల్ని డిస్టర్బ్ చేసినందుకు. నిజానికి నేను ఇక్కడకు తిన్నగా రాలేదు. మొదటి రోజు కదా! గుడికి వెళ్ళాను. అక్కణ్ణించి మీకు ప్రసాదం తీసుకు వచ్చాను. తీసుకోండి” అంటూ ప్రసాదం అందించింది.

“అమ్మవారి గుడికెళ్ళొచ్చావనుకుంటాను” అంటూ తను కొంచెం తీసుకుని మిగతాది భర్తకు అందించింది. అప్పుడు రవంత సేపు తరవాత శ్వేత అంది- “మీరిద్దరూ లోపలకు వెళ్ళి ఏవైనా పనులుంటే చూసుకుని రండి పెద్దమ్మా! నేనంత వరకూ హాల్ లో కూర్చుంటాను”

“లోపల మాకేమీ పనుల్లేవు. నువ్వు నాతో లోపలకురా! టిఫిన్ చేయడంలో చేయూతనివ్వు. వీలుంటే వంటలో నీ పనితనం చూపించు” అంటూ శ్వేతను చేయి పట్టుకుని లోపలకు లాక్కెళ్ళింది.

టిఫిన్- పెసరట్టు ఉప్మా.. అందరూ తినడం పూర్తి చేసిన తర్వాత సీతాదేవి శ్వేతను తన అధ్యయన అర లోకి తీసుకు వెళ్ళింది. గది నలువైపులా పుస్తకాల దొంతర్లే! అది చూసి కళ్లు పెద్దవి చేసుకుని అడిగింది “ఇవన్నీ మీరు చదవాలా పెద్దమ్మా?”

“ఇప్పటికి సగం పుస్తకాలు చదవడం పూర్తిచేసాను. మిగతావి పూర్తిచేయడానికి ఇంకెన్నాళ్లు పడతుందో! కానీ ఓపిక పట్టి చదివే తీరాలి. ఎందుకో తెలుసా?”

ఎందుకన్నట్టు కళ్ళెత్తి చూసింది శ్వేత.

“నాకోసం నేను చదవాలి. చదవకపోతే వ్రాయలేను. ఏమీ చదవకుండా వ్రాస్తూపోతే పస ఉండదు గనుక” అంటూ యెదుట కూర్చోమని చెప్పి, డి టీ పీ చేసిన ప్రింటెడ్ కాపీలను యెలా మడచి కవరులో పెట్టాలి, యెన్ని పేజీలకు యెంత బరువుంటుందో తెలుసుకుని దానికి తగ్గట్టు పోస్టల్ స్టాంపులు యెలా తగిలించాలో వివరించింది. సీతాదేవి మార్గదర్శకం చేసినట్టే కవర్లపైన పెద్దవిగా కనిపించేలా పత్రికల విలాసాలు వ్రాసి కథల కాపీలను వాటిలో ఉంచి ఆ తరువాత ఏమి చేయాలన్నట్టు సీతాదేవి వైపు చూసిందామె.

“పోస్టు చేయాలి. కాని ఈ చుట్టుప్రక్కల పోస్టు బాక్సు యెక్కడా లేదు. మనమే ఒక అర కిలోమీటరు వరకూ నడిచి వెళ్లి, సనత్ నగరు పోస్టాఫీసులో పోస్టు చేసి రావాలి”

“అలాగే పెద్దమ్మా! పోస్టాపీసు యెక్కడుందో చెప్పండి. నేను పోస్ట్ చేసి వస్తాను“

“అలాగే చేద్దువు గాని.. కానీ ఈ రోజు నుంచి కాదు. ఈరోజు మనిద్దరం కలిసే వెళ్దాం. నాకు ఓపిక చిక్కబెట్టుకోలేనప్పుడు నువ్వు వెళ్లి వద్దువు గాని! ఈలోపల నువ్వు మీ అంకుల్ గారి వద్దకు.. సారీ మీ పెదనాన్నగారి వద్దకు వెళ్లిరా! ఆయన తన మినీ ఆపీసు రూములోకి వెళ్లినట్టున్నారు”.

శ్వేత అలాగేనంటూ గది బైటకు వెళ్లి కంప్యూటర్ నొక్కుడు చప్పుడు వినవస్తూన్న గదిలోకి ప్రవేశించింది “గుడ్ మోర్నింగ్ పెద నాన్నాI”అంటూ.

రామరాజు కూడా శుభోదయం పలికి, తనకు సమీపంగా కూర్చోబెట్టుకొని ఆన్లైన్ ట్రాన్సేక్షన్ల గురించి వివరించాడు. పాస్ వర్డుకి ఉన్ని ప్రాముఖ్యత గురించి- దానిని అప్పుడప్పుడు మార్చవలసిన ఆవశ్యకత గురించి వివరించి ఆమె అప్ డేట్ చేయాల్సిన రిజష్టర్లను ఆమె ముందుంచాడు. మ్యూచువల్ ఫండ్స్- బాండ్సు-షేర్స్-ఫిక్సెడ్ డీపోజిట్స్- డిబేంజర్సు.. అలా అన్ని రిజష్టర్లూ ఆమెకు చూపించి వాటిని యెలా పూర్తి చేసి డేటాలో పెట్టాలో తరవాత చెప్తానని వివరించి, బ్యాంకుకి వెళ్ళే సమయం ఆసన్నమైందని హెచ్చరిస్తూ లేచాడు రామరాజు. అప్పుడు సందేహిస్తూనే లేచి నిల్చుని అందామె- “నేను పెద్దమ్మతో పోస్టాఫీసుకి వెళ్ళి కవర్స్ పోస్ట్ చేయాలి పెదనాన్నా!”

”దానికేం? నేను వెళ్ళేది అటువేపేగా! అక్కడ ఉత్తరాలు పోస్టు చేసింతర్వాత మీరిద్దరూ నాతోబాటు బ్యాంకుకి వద్దురుగాని. గంటా- గంటన్నర లోపున పని పూర్తయి పోతుందిలే! దెన్ గెట్ రెడీ!”అంటూ లేచాడు.

రామరాజు సూచన ప్రకారం ముగ్గురూ మొదట సనత్ నగర్ పోస్తాపీసుకు వెళ్లి, పిదప తిన్నగా బ్యాంకు చేరుకున్నారు.

బ్యాంకులో రామరాజు ఆపరేషన్స్ మేనేజరుతో మాట్లాడుతున్నప్పుడు శ్వేత కళ్లప్పగించి కూర్చుంది. అతడు మొదట తెలుగులోనూ, తరవాత ఆంగ్లంలోనూ సంభాషణ కొనసాగించాడు. ఏ భాషలో మాట్లాడినా పట్టు సడలించకుండా మాట్డాడాడు. మిక్కిలి ఆత్మవిశ్వాసంతో మాటలు కలిపాడు. ఏ భాషలోనైతేమి, బిజినెస్ ప్రపంచంలో తడబాటుకి చోటివ్వకుండా ఆత్మవిశ్వా సంతో మట్లాడటమే ముఖ్యమని తోచిందామెకు. అంతటి ఆత్మవిశ్వాసం కలగాలంటే విషయ పరిజ్ఞానంతో బాటు భాషపై పట్టు కూడా సంపాదించాలి. ఇకపైన ఆమె తెలుగు పుస్తకాలు సమృద్ధిగా చదవాలి, పిమ్మట ఆంగ్ల పుస్తకాలు కూడాను. ఏది యేమైతేనేం? మొదట మాతృభాషలోనే కదా పట్టు సాధించాలి! అటు పిమ్మట తతిమ్మా భాషలు తమకు తాముగా వచ్చి పిలుపందుకున్న గువ్వల్లా ఇంటి ముంగిట వాలవూ! అటువంటి పట్టు సాధించడానికి సీతాదేవి పెద్దమ్మ, సరస్వతీదేవిలా వెతకబోయిన తీగలా తన యెట్టెదుట ఉండనే ఉందిగా!

అప్పుడు ఆమె లేత ఆలోచనలకు మెలి తిప్పుతూ యేదో అంతరార్ధం ఉన్నవాడిలా రామరాజు అన్నాడు- “ఎప్పుడైనా యెక్కడికైనా వెళ్ళేటప్పుడు మన చేయాల్సిన ముఖ్యమైన పని ఒకటుంది. ఓపిక తెచ్చుకోవాలి. చర్చించబోయే మేటర్ పైన హోమ్ వర్కు చేయాలి. అప్పుడే మనం విషయంపైన నొక్కి ఒక్కాణించగలం. ఎదుటు వారికి మనపైన విశ్వాసం కలిగించగలం”

***6***

ఆరోజు శుక్రవారం. శ్వేత సీతమ్మకు తోడుగా ఆస్పత్రికి వెళ్లింది. లేబ్ టెస్టులు, బి.పి పరీక్షలు, షుగర్ లెవల్ టెస్టులూ ఐన తరవాత బయటికి వచ్చిందామె. శ్వేత యెదురు వెళ్ళి అడిగింది “పరీక్షలన్నీ ఐపోయాయా పెద్దమ్మా? మరిప్పుడు మీ ఫ్యామిలీ డాక్టర్ వద్దకు వెళ్దామా?”

ఆమె తల అడ్డంగా ఆడించి “లేదు. అన్ని టెస్టుల రిపోర్టులన్నీ ఇప్పటిప్పుడు దొరకవు. కొన్ని రేపు లభిస్తాయి. అప్పుడు డాక్టరుగారి వద్దకు వెళతాను. ఎంతోమంది పేషెంట్లు వచ్చి పోతుంటారు. వాళ్ళందరి రిపోర్టులూ తయారు చే సుకోవడానికి లేబ్ అసిస్టెంట్లకు కూడా వ్యవధి కావాలిగా! మరొక గంటన్నరా రెండు గంటల తరవాత మళ్లీ రావాలి పోస్ట్ లంచ్ బ్లడ్ ఇవ్వడానికి--” అంటూ డయోగ్నస్టిక్ సెంటరు నుండి బయటకు నడిచింది. శ్వేత ఆమెతో పాటు నడుస్తూనే ముఖంలోకి తేరిపార చూస్తూ అడిగింది “ఇన్నిసార్లు రక్తం ఇచ్చేటప్పుడు మీకు నొప్పి పెట్టదూ!”

దానికి సీతాదేవి నవ్వింది “ఈ ప్రపంచంలో నొప్పి లేనిదేముంది? సుఖమెలా ఉంటుందో నొప్పి కూడా ఒకింత అలాగే ఉంటుంది. ఇవి రెండూ విడదీయలేని కవల పిల్లలు”.

శ్వేత కాసేపు నిశ్శబ్దం గా నడచి చటుక్కున ఆగింది. “నేనొకటి అడగనా పెద్దమ్మా?”

నడుస్తూనే 'ఉఁ' అందామె.

“మీరు చూడటానికి నిండుగా ఉంటారు. అందులో ఈ వయసులో.. ఇకపోతే మంచి యాక్టివ్ గానూ ఉంటారు. మరి మీకు ఇన్ని రోగాలా?”

సీతాదేవి పంటి బిగువన నవ్వాపుకుంటూ అడిగింది “ఎవరు చెప్పారు నాకన్ని రోగాలున్నాయని? చాలా మంది లాగే కొంచెం గైనిక్ ప్రోబ్లమ్”

“మరిన్ని టెస్టులు తీసుకున్నారూ--” శ్వేతలో కనిపిస్తూన్న ఉత్కంఠ గమనించి సీతాదేవి మురిపెంగా నవ్వింది. తన కడుపున ఇద్దరూ మగ కుర్రాళ్ళే! ఆడపిల్ల గాని పుట్టి ఉంటే శ్వేతలాగే తనకు చేదోడుగా ఉంటూ తన పక్కన నడుస్తూ వస్తుందేమో! పెద్దమ్మా అనే బదులు తనను అమ్మా అని పిలిచేదేమో! “చెప్తాను. ఓపిగ్గా వింటావా!”

నవ్వుతూ బుర్రూపింది శ్వేత; ఎందుకు విననూ అన్న భావ వ్యక్తీకరణ ముఖాన చూపిస్తూ-.

“ఐతే విను. మొదటి కారణం ముందస్తు జాగ్రత్త. ఇక రెండవది- ఇదే అసలు కారణం. యోగ పురుషుడు పతంజలి చేసిన ఉద్బోధ. ఇది నేనెప్పటికీ మరచిపోలేను. ఇకపైన నువ్వు కూడా మర్చిపోకూడదు. ఆయనేమంటున్నారంటే, సూటిగా పదునుగా- ఈ ప్రపంచంలో మనిషిగా పుట్టిన వాడు ఎవడైనా- చివరకు మనుష్యావతారం యెత్తిన మహాపురుషుడు అయినా సరే-- ఏదో ఒక దశలో దు:ఖాన్ని అనుభవించే తీరాలట. ఆ దు:ఖం నుండి తప్పుకునే ప్రసక్తే లేదట. కాని ఈ విషయంలో ఆయన చిన్నపాటి వెసులుబాటు ఇచ్చారు. అదేమంటే— ఏదో ఒక దశన యెదుర్కోబోయే దు:ఖాన్ని తగ్గించుకోవచ్చట. అలా దు:ఖాన్ని తగ్గించుకోవడానికి అడ్డదారి లేదు. జీవన మార్గాన్ని సరళీకృతం చేసుకుంటూ క్రమశిక్షణతో యోగాభ్యాసం చేస్తూ ముందుకు సాగాలట”

“మరి మీరు చేస్తున్నారా పెద్దమ్మా!”

“ఎందుకు చేయడం లేదూ! యోగంలో శారీరకమైన వ్యాయామం మాత్రమే కాదు— మానసికమైన ఆత్మ పూర్వకమైన ధ్యానం కూడా ఇమిడి ఉంటుందనేది విస్మరించకూడదు. ఈ రెండూ కలసి చేస్తేనే పతంజలి యోగ సూత్రం పాటించినట్లన్నమాట! ఉదాహరణకి- స్త్రీలకు అనుకూలమైన ఆకర్ణ ధనురాసనం- అర్థ మత్స్యేంద్రాసనం— వీటిని తాముగా అభ్యాసానికి ఉపక్ర మించకుండా గురువుగారి మార్గదర్శకంతో, లేదా ఒక అనుభవమున్న సీనియర్ సమక్షంలోనో చేయడం మంచిది. సరే ఇక చాలించి అదిగో అటు వెళ్తూన్న ఆటోరిక్షాను పిలు. ఇల్లు చేరాలి. ఫలహారం తినాలి. బ్లడ్ టెస్ట్ కోసం మళ్లీ రావద్దూ?”

“అలాగే పిలుస్తాను పెద్దమా! మరి దీనికి మాత్రం వివరణ ఇవ్వండి. మానసికమైన ధ్యానం కలబోసి యోగం చేయడమంటే?“

“మరేమీ లేదు. పుట్టుకతోనే మనిషికి కొన్ని అవలక్షణాలు దుంపల చుట్టూ మొలుచుకొచ్చే పిలకల్లా పుట్టుకు వస్తాయి. అవి మనకు తెలియకుండానే మనలో పుట్టుకు వస్తాయి. వాటిలో కొన్ని హింస- అసూయ- క్రోధం- అత్యాశ.. ఇటువంటి అవలక్షణాలను పూర్తిగా విసర్జించలేక పోయినా వాటిని కచ్చితంగా తగ్గించుకోవడం ముఖ్యం. కొన్ని మందులు తీసుకుంటే మనం పథ్యం పాటించమూ! అలాగే యోగాసనం చేయాలంటే మానసిక విశుధ్దత కూడా పాటించాలి. అప్పుడే మానసిక సన్నద్ధత కూడా లభిస్తుంది. నాకు తెలిసినవన్నీ నీకు నేర్పుతాను! ఇక ఆటో రిక్షాను పిలుస్తావా!”

శ్వేత ఇక మాట్లాడకుండా “సారీ పెద్దమ్మా! నువ్వు చెప్తున్నది ఇంకా ఇంకా వినాలిపిస్తేనూ..” అంటూ అటు పోతూన్న ఆటో రిక్షాను పిలిచింది.

***7***

అనుకున్న ప్రకారం సీతాదేవి రెండు గంటల యెడబాటు తర్వాత, శ్వేతను వెంటబెట్టుకుని ల్యాబ్ కి వెళ్లి పోస్ట్ లంచ్ బ్లడ్ టెస్టుకి రక్తం ఇచ్చి, వచ్చేటప్పడు దారి మధ్యలో ఉన్న సూపర్ మార్కెట్ లోకి ప్రవేశించింది. ఇంటికి అవసరమైన వస్తువులు కొనుక్కుని బిల్ కౌంటరు వద్దకు వెళ్ళే ముందు శ్వేతను అడిగింది- “నీకేమైనా కావాలా? షాంపూ కావాలంటే తీసుకో” “ఇప్పటికది ఇంట్లో ఉంది పెద్దమ్మా!మరి మీరు తీసుకోలేదు—”

“ఔను తీసుకోలేదు. ఎందుకంటే నేను సాధారణంగా మార్కెట్ లో దొరికే కాస్మోటిక్స్ ఉపయోగించను. అలాగని వేటినీ ఉపయోగించ కూడదన్న వైరాగ్యంతో మాత్రం కాదు. టాల్కమ్ పౌడర్ తప్ప మిగతావన్నిటికీ సహజమైన దినుసులనే ఉపయోగిస్తాను. తలంటు స్నానానికి కుంకుడు కాయలు- ఒంటికి పసుపు- దీనిని యెక్కువగా వాడతాను. ఇందులోని సువాసన నాకిష్టం”.

బిల్లింగ్ చేసిన సామాను అందుకుంటూ శ్వేత అడిగింది- “మరి ఫేస్ తాజాతనానికి?”

ఆ ప్రశ్నకు సీతాదేవి నవ్వింది. “వాడతాను. సహజమైన దినుసులతోనే పేస్ ప్యాక్ చేసుకుంటాను. పెరుగు- పసుపు- పళ్ల రసం- తేనె- ఇంకా అప్పటికి అందుబాటులో ఉన్న వాటిని ఉపయోగంలోకి తెచ్చుకుం టాను. అప్పుడప్పుడు కలబంద తేనె సమపాళ్ళలో కలుపుకుని ఆ మిశ్రమంలో మెత్తని దూది ముంచి ముఖానికి రాసుకుంటాను. తేనె కలబందలోని యాంటీ ఫంగల్ గుణాలు చర్మానికి మేలు చేస్తాయి. ఇలాగంటున్నానని నువ్వు మరీ అనుమానంగా చూడకు. మార్కెట్లులోని కాస్మోటిక్స్ మంచివి కావని చెప్పడం నా ఉద్దేశ్యం కానే కాదు. ఒక్కొక్కరికీ ఒక అనుభవం ఉంటుంది. అదే విధంగా ఒక ఉద్దేశ్యం కూడా ఉంటుంది. ఉదాహరణకి కెమికల్స్ తో తయారు చేసిన వస్తువుల్లో కొన్ని కెమికల్స్ ఉండవచ్చు. నా అభిప్రాయం యేమంటే— ఇవి అందరి స్కిన్ టోన్ కి నప్పకపోవచ్చు. అందరి విషయంలోనూ ఒకేలా పని చేయకపోవచ్చు. దీనికి మంచి టెస్ట్ కేస్- సబ్బులు. అందరికీ అన్ని సబ్బులూ ఒకేలా ఒకే స్థాయిలో పని చేయకపోవచ్చు. కొన్ని సమయాలు రియాక్షన్ ఎదురు కావచ్చు. వీటిని దృష్టిలో పెట్టుకుని సాధ్యమైనంత మేర ప్రకృతి పరమైన దినుసులనే వాడతాను. ఏది యేమైనా వ్యక్తి ఇష్టమే ఆఖరి మంత్రాంగం”.

అప్పుడు శ్వేత ఊరకుండి పోయింది. ఔను— పెద్దమ్మ చెప్పినట్టు యెన్నో గొప్పవి ఇంటా బైటా ఉండవచ్చు. విదేశాల వ్యాపార సంస్థల నుండి మార్కటింగ్ ప్రకటనలు ఇండ్ల చావడిలోకి దూకుడుగా చొరబడ వచ్చు. కాని చివరకు వాళ్ళకు వాళ్శుగా నిర్ణయించ వలసిందే-- సైన్స్ యెంతగానో ముందుకు దూసుకుపోతూన్న ఇప్పటి కాల గమనంలో కూడా ఆయుర్వేదం- హోమియో పతి- సిధ్ధ వైద్యం- యునానీ వైద్యాలకు ఉంటున్న ప్రాముఖ్యత వాటికి ఉంటూనే ఉందికదా! అమలులో ఉన్నవాటి వైద్యపధ్ధతి వాళ్ళవాళ్ల ఇష్టాఇష్టాల పైనే కదా ఆధారపడి ఉంది. అంతెందుకు- కొందరు విదేశీయులు సహితం భారతీయ వైద్యం స్వీకరించడం లేదూ! శ్వేత అంతటితో ఊరుకోలేదు. “ఇంకేదో చెప్పాలనుకుంటున్నారా పెద్దమ్మా!”

‘ఉఁ’ అంది సీతాదేవి. “స్నానానికి నేను ఉపయెగించే కొన్ని దినుసులు మీ పెదనాన్నగారికి యిష్టం” .

ఆ మాటకు శ్వేత అబ్బుర పడుతూ చూసి పంటి బిగువన హాస రేఖ ఆపుకుంది.

ఇద్దరూ ఇల్లు చేరుకునేటప్పటికి రామరాజు బయటి వ్యవహారాలు ముగించుకుని చేరాడు. అతణ్ణి చూసిన వెంటనే శ్వేత చిరునవ్వు చిందే మోముతో పలకరించింది. “ఎప్పుడొచ్చారు పెదనాన్నా? అలసటగా కనిపిస్తున్నారు. ఉండండి— మీకూ పెద్దమ్మకూ మంచి ఫిల్టర్ కాఫీ చేసి తీసుకు వస్తాను” అంటూ సామానున్న సంచీలను ఓరన ఉంచి లోపలకు వెళ్లబోయింది. అప్పుడు రామరాజు ఆమెను ఆపాడు- “ఇప్పుడొద్దమ్మా! ఇప్పుడిప్పుడే బత్తాయి రసం తాగి వస్తున్నాను. ఇదిగో—ఇది అందుకో!” అంటూ ఒక కవరుని ఆమె చేతిలో ఉంచాడు. కాస్తంత నివ్వె రపాటుకి లోనవుతూ- “ఇందులో యేముంది పెదనాన్నా!” అంటూ కవరు తెరచి చూసింది. చూసి మరింతటి నివ్వెరపాటుతో అడిగింది- “ఇందులో క్యాష్ ఉంది. ఎందుకు పెదనాన్నా?”

“మరేం లేదమ్మా! ఎవరికివ్వాల్సింది వాళ్లకు ఇవ్వాలి కదా-- అది నీకైనా మీ పెద్దమ్మగారికైనా. కవురులో మొత్తం పన్నెండు వేలుంది. తీసుకువెళ్లి ఇంటికి ఇచ్చి రామ్మా!”.

ఆమాటతో శ్వేత బిత్తర పోయినట్టు చూసింది. “మీరు నన్ను పరాయిదానిలా చూస్తు న్నారా పెదనాన్నా!” అంటూ గోడ వైపు ముఖం తిప్పుకుందామె.

“నోనో ! నువ్వు మాయింటి పిల్లవే— ఎవరు కాదన్నారు? నియమం అంటే- నియమమే కదా! ట్రైనింగ్ కమ్ స్టయిఫండన్నమాట-- ఓకే?”

బదులు రాలేదు. అప్పుడు సీతాదేవి కదలింది. శ్వేత

వద్దకు వెళ్లి ఆమె చేతి నుండి కవరు అందుకుని భర్తకు అందించింది. “ఆ పిల్ల కన్నీరు కార్చడం చూడలేదూ! మీ కచ్చితత్వం అందరి విషయంలో అన్ని విషయాలలోనూ చూపించకండి’

అప్పుడతడు లేచి వెళ్ళాడు. శ్వేతను హత్తుకున్నాడు “నా ఉ ద్దేశ్యం అది కాదమ్మా! ఈ డబ్బులు నీకు పర్సనల్ విషయాలకు పనికొస్తాయని. అందులో ఈ చిన్న మొత్తం నేనివ్వగలను కదా! అందులో నాకున్న పెన్షన్ ఫండ్ నుండో నా స్వంత బ్యాంకు అకౌంటు నుండో ఇవ్వడం లేదుగా! నేను చేసే కొద్దిపాటి బిజినెస్ ట్రాన్షేక్షన్ల నుండి వచ్చే రాబడి నుండేగా నేనిస్తున్నాను. అంతా నేనుంచేసుకుంటే అది అత్యాశ కాదూ? ఎనీ హౌ సారీ!”అంటూ ఆమెను నడిపించుకు వెళ్లి కుర్చీలో కూర్చుండ బెట్టాడు. ఆమె భవ్యంగా కూర్చుంటూ అంది. “మీరిన్ని చెప్పారు కాబట్టి నేను కూడా ఒకటి చెప్తాను. చెప్పేదా పెదనాన్నా!”

ఉఁ-అని తల ఆడించాడతను.

“నేను మీ అబ్బాయిలిద్దరి తర్వాత మీ కడుపున పుట్టి ఉంటే మీరిలాగే కవరులో డబ్బులుంచి ఇస్తారా పెదనాన్నా!

”రామరాజు యేమీ అనలేదు. నిశ్శబ్దంగా కదలి వెళ్ళి పోయాడు. అమ్మాయిలు స్వతహాగా ఎమోషనల్— శ్వేత మరింత ఎమోషనల్ టైప్ యేమో!

***8***

ఆకాశంలో చల్లదనం, తెల్లదనం గూడు కట్టుకుంటున్నాయి. రహదారులమ్మట చలి గాలులు ముమ్మరంగా వీచనారంభించాయి. చెట్ల రెమ్మల మధ్య ఆకుల కదలిక బాగా తగ్గింది. రోడ్ల ఓరమ్మట గిల్లీ దండాటలు- రబ్బరు బంతాటలు ఆడుకునే పిల్లలు ఫుల్ షర్టులూ హాఫ్ స్వేటర్లు వేసుకోనారంభించారు. అంటే త్రయోదశి- చతుర్ది సమీపించాయి. ఇక రెండు రోజుల్లోపల దీపావళి. దానిని వెన్నంటి కేదార గౌరీ వ్రతం. ఆరోజు ఆదివారం. రామరాజు సీతాదేవి ఇద్దరూ వినోదిని వాళ్లింటికి వచ్చారు. అప్పుడక్కడ ఇంటిల్లపాదీ కళకళగా గుమికూడి ఉన్నారు. సీతాదేవి వినోదినిని అక్కున చేర్చుకుని రెండు స్వీట్ బాక్సులు ఇచ్చింది, ఇస్తూ అంది- “దీపావళప్పుడు, ఆ తర్వాత శ్వేత అక్కడ మా ఇంట్లో ఉంటుంది. ముఖ్యంగా నాకు చేదోడు వాదోడు కావాలి, సరేనా!”

”ఎంతమాట! శ్వేత మీ పిల్లే— ఇప్పుడే తీసుకుపొండి. గౌరీ వ్రత పూజకు వస్తారు కదూ! మీరు రాకపోతే మేం పూజ ఆరంభించం అక్కయ్యా!”

అలాగే-అంటూ నవ్వుతూ శ్వేత చెల్లి అందించిన మంచి నీళ్లు తాగడం పూర్తి చేసి కదలబోయింది. అప్పుడు శ్వేత వచ్చి“పెదనాన్నా!”అని పిలిచింది. రామరాజు ఆగి తిరిగి చూసాడు- “ఇది మా చెల్లెలు- హరిప్రియ”.

అతడు కనుబొమలెగరేసాడు.“ఈ అమ్మాయి మీ చెల్లెలా! నేనిక్కడ యెప్పుడూ చూడలేదే!”

“ఔను మీరెప్పుడూ చూడలేదు, మా పిన్ని పెద్ద కూతురు. కాంతిమతికి పెద్దది. దీనితో మొత్తం ఇద్దరు తోబుట్టువులు, అందరూ చెల్లెళ్లే— నిజం చెప్తున్నాను పెదనాన్నా! చాలా మంచిది. ఇంకా చెప్పాలంటే నాకంటే మంచిది”.

ఆ మాటకు అతడు నవ్వకుండా ఉండలేక పోయాడు. అతడితోబాటు సీతాదేవి కూడా నవ్వేసింది. నవ్వుతూ అడిగింది “ఇప్పుడు మీ చెల్లి మంచి పిల్ల కాదని యెవరన్నారు? నీలాగే కాంతిమతి లాగే అందంగా కళ కళగానే ఉంది, ఇంతకీ విషయం యేమిటంట?”

అప్పుడు దుపట్టా కొసను చేతి వేళ్ళతో నలుపుతూ దగ్గరకు వచ్చింది శ్వేత. “మరేం లేదు పెద్దమ్మా! నేనైతే పియుసీ వరకు చదువుకున్నానా- ఇదేమో పది వరకే చదివింది. ఎందుకలా చదువు ఆపేయాల్సి వచ్చిందంటే- ఆ మధ్య మా చిన్నాన్నకు పట్టున తెగిన గాలిపటంలా ఉద్యోగం ఊడింది. అందులో ఇది మితి మీరిన సిగ్గరి. ఇది కూడా నాతో కలిసి మీకు అసిస్ట్ చేస్తూ పని నేర్చుకుంటూ తనను తాను తీర్చిదిద్దుకుంటానంటుంది. ఈ రోజుల్లో స్కిల్, కొంచెం అనుభవం కొంచెం లేక పోతే ఎవరూ చేర్చుకోరుగా--”

అప్పుడు రామరాజు కలుగ చేసుకున్నాడు. “అది సరేనమ్మా! నా వద్దన్నుదే సింగిల్ కంప్యూటర్ సిస్టమ్. నేనేమో పా ర్ట్ టైమ్ బిజినెస్ మ్యాన్ ని. ఎప్పుడు మూడ్ చెడి, యెప్పుడు వీటన్నిటినీ అటకెక్కించేస్తానో నాకే తెలియదు, దీనికి బదులు మరెక్కడైనా ఏదైనా చిన్న షాపులోనో లేక బిజినెస్ కంపెనీ ఫ్రంట్ సపోర్టింగ్ వింగులోనో చేర్పిస్తే పనికి పని నేర్చుకుంటుంది. చేతికి వేడి నీళ్లకు చన్నీళ్ళలా యేదైనా అందుతుంది”

“వాస్తవం పెదనాన్నా! ఇప్పుడు మీరన్నారు చూడండీ- అదే విధంగా ఒక ఫైనాన్స్ కంపెనీలో చేరింది, డేటా ఎంట్రీ ఆపరేటర్ గా అక్కడ పని నేర్చుకునే లోపల ఇంకేదో జరిగింది. అక్కడి మేనేజర్, డిప్యుటీ మేనేజర్ హరి ప్రియను వాళ్ళతో బైటకు రమ్మని పిలవసాగారు. అడ్డదిడ్డమైన పనులు చెప్తూ వేధించనారంభించారు. అంతే కాకుండా ఆఫీసులో ఉన్నంత సేపూ ఇద్దరూ యేవేవో రిమార్కులు పాస్ చేస్తూ వికారంగా ప్రవర్తించ సాగారు. మొత్తానికి దానికి కళ్లు బైర్లు కమ్మేటట్టు చేసారు. కాస్తంత పని నే ర్చుకున్నతరవాత— అనర్గళంగా ఆంగ్లం మాట్లాడటం నేర్చుకున్నతరవాత నాతో బాటు దీనికి కూడా ఒక మంచి ఓపెనింగ్ వచ్చేలా చూడండి. ప్లీజ్ పెదనాన్నా! మరొకసారి మిమ్మల్ని యెప్పుడూ ఇబ్బంది పెట్టను”.

శ్వేత చెప్పిందంతా విన్న భార్యా భర్త లిద్దరూ ఒకరి ముఖం ఒకరు చూసుకున్నారు. కాసేపు ఆలోచించిన తరవాత రామరాజు అన్నాడు- “సరే! అలాగే! మా ఇంటి పిల్ల వు. నువ్వు చెపితే కాదనగలమా! విద్యార్హతల పత్రాలన్నీ ఓసారి చూపించమను, ఇంకేమైనా చెప్పుకోతగ్గ గుర్తింపు పత్రాలు న్నాయా? ఐ మీన్ కాస్ట్ ధృవీకరణ పత్రాలు గురించి కాదు. ఇంకేమైనా అడిషనల్ క్వాలిఫికేషన్ ఉందా?”

“ఒకటున్నట్టు గుర్తు పెదనాన్నా! తొమ్మిదవ తరగతిలో స్కౌట్స్ అండ్ గైడ్స్ వింగులో ఉండేది. అందులో హరిప్రియ వెండి గిన్నె అందుకుంది. మరొకసారేమో దేశభక్తి గీతాలు పాడి సెకండ్ ప్రైజ్ తీసుకుంది” .

అతడు తల ఊపుతూ ఉండిపోయి అన్నాడు- ”రేపు మంచి రోజులా ఉంది. మేమందరమూ గుడి శుధ్ది కార్యక్రమంలో పాలు పంచుకోబోతున్నాం. మాతో బాటు మీ అక్కా చెల్లెళ్లిద్దరూ పాలు పంచుకోండి. సరేనా?”

ఆ మాట విని అక్కయ్య ఇచ్చిన సంకేతం అందుకుని హరిప్రియ చటుక్కున కదలి వెళ్లి దంపతులిద్దరి కాళ్ళకూ నమస్కరించింది. ఇద్దరూ నవ్వుతూ ఆశీర్వదించారు.

వాళ్ళిద్దరూ రోడ్డు పైకి వచ్చిన తరవాత రామరాజు మౌన ముద్రతో నడుస్తూనే ఉన్నపాటున పక్కున నవ్వేసాడు. సీతాదే వి ఆశ్చర్యంగా చూసి “ఎందుకు నవ్వుతున్నారు?” అని అడిగింది.

“నవ్వక ఇంకేమి చేయను? ఇన్నాళ్లూ ఇంట్లో ఆడపిల్ల అలికిడి లేదని వాపోతుండేవాణ్ణి. ఇప్పుడు చూడు- మనింటికి రావడానికి ఆడపిల్లలు వరుస కడ్తున్నారు-పెదనాన్నా పెదనాన్నా-పెద్ద మ్మా పెద్దమ్మా అని దగ్గరితనం పెంచుకుంటున్నారు. ఈజిట్ నాట్ రియల్లీ ఫన్నీ!”

సీతాదేవి మృదువుగా నవ్వి భర్త చేతిని అందిపుచ్చుకుంది. “నేనిప్పుడు మీ జీవన సహచరిగా చెప్పను. రచయిత్రిగా నన్ను నేను భావించుకుని చెప్తాను, పువ్వున్న చోటే వాసన ఉంటుంది. తడిగల గుండె నుండే కన్నీరు ఊరుతుంది. ధర్మగుణం శోభిల్లుతున్నప్పుడే ధర్మదేవత ప్రత్యక్షమవుతుంది; కురుక్షేత్ర యుధ్దంలో కర్ణుడు నేల కొరిగి పోతున్నప్పుడు ఆదుకోవడానికి వచ్చినట్టు— దీనిని నేను మనస్ఫూర్తిగా చెప్తున్నాను. ఎందుకంటారా! మీరిప్పుడు ఉద్యోగ విరమణ చేసి కుదురుగా సర్దుకున్న తరవాత కాదు- ఇక యేదీ చేయడానికి మిగల్లేదు కాబట్టి మంచి పనులు చేయనారంభించ లేదు. మీరెప్పుడూ ఉద్యోగంలో ఉన్నప్పట్నించీ చల్లగా పారే భూగర్భ జలంలా నిశ్సబ్దంగా వీలున్నంత మేర అడపా తడపా తోటివారికి చేయూత అందిస్తూనే ఉన్నారు . అందుకే అంటాను మీరన్నట్టు ఇది ఫన్నీ కాదు. వన్దర్ ఫుల్ అంటాను. ”

“మరి నా తరపున నేనొకటి చెప్పేదా!” ఆమె భర్త చేతిని విడవకుండానే నిదానంగా నడుస్తూనే తలూపింది. “నిజంగా నాకు తెలియదు నేనెంత వరకు మంచి కార్యాలు చేస్తున్నానో! అసలు నేను చేయగలిగినంత చేస్తున్నానో లేదో కూడా తెలియదు. చిట్ట చివరన వాటి లోతుపాతుల్ని బేరీజు వేసే తాహతు ఆ చిత్రగుప్తుడికే ఉంటుంది. కాదా మరి--” అంటూ సీతాదేవి ముఖం లోకి చూసాడు. ఆమె కళ్లతో నవ్వుతూ ఆకాశంలోకి తలెత్తి చూసింది. అప్పుడు అతడి అంతరంగాన చోటు చేసుకున్న కెరటాన్ని ఆమె చూడలేక పోయింది. తీరాన్ని సాకుతూన్న సముద్రంలా అతడిలోని ఆలోచనలు విరిగిన మబ్బుల్లా ఫెళ ఫెళ మన్నాయి. నిజంగానే తనలో అంతటి ధర్మ గుణం ఉంటే తనెందుకు సౌమ్య శుభ్ర తేజస్సు గల విమల వంటి స్త్రీని అంత కర్కశంగా ట్రీట్ చేసాడు!

***9***

మరునాడు అనుకున్న ప్రకారం అక్కాచెల్లెళ్ళిద్దరూ వచ్చి గుడి శుధ్ది కార్యంలో పాల్గొన్నారు. గుడి ధర్మకర్తలతో, ఇతర దైవభక్తులతో కలసి ప్రక్కన నున్న బోరు బావి నుంచి నీళ్లు తోడుకుని వచ్చి గుడి మెట్లు కడగడంతో బాటు- గుడి ప్రాంగణం చుట్టూ చెల్లా చెదురుగా పడి ఉన్న రాళ్ళను యేరి కుప్పగా పోసారు. ముళ్ల కంపల్ని తెంపి చదును చేసారు. నోట్లో కదిలే నాలికలా అన్ని పనులూ చేసి పెట్టారు. అప్పుడు అనుకున్న దానికన్నా ముందే గుడి శుభ్రత పూర్తయింది. అలా అంతా ఐపోయిన తరవాత అందరూ కుదురుగా కూర్చుని టీలు తాగుతున్న వేళ రిటైర్ట్ డిస్ట్రిక్టు జడ్జి దక్షిణామూర్తి గారు వచ్చి అడిగారు- “ఈ ఇద్దరమ్మాయిలు యెవరు మిస్టర్ రామరాజూ! మీ బంధువులమ్మాయిలా?”

“ఔను నాకు కూతుళ్లవుతారు. ఎందుకడుగుతున్నారు?”

“మరేమీ లేదు. అమ్మాయిలిద్దరూ చక్కగా ఉన్నారు. చురుగ్గానూ ఉన్నారు. గుడి శుధ్ధి కార్య క్రమంలో మనసార పాల్గొన్నారు. ఎందకడుగుతన్నానంటే అప్పుడప్పుడు సంబంధాలు చూడమని మా ఊరి నుంచి బంధువులు అడుగుతుంటారు. ఈ అమ్మా యిలిద్దరి బయోడెటా గాని ఇస్తే బాగుంటుందని—“

“ధేంక్స్ అలాగే ఇప్పిస్తాను, ఆ పిల్లల తల్లి దండ్రుల్ని అడిగి—“

“ఒక వారం రోజుల్లోపల ఇప్పించగలరా?”

రామరాజు కాసేపాగి బదులిచ్చాడు- “సారీ! అది నాచేతిలో లేదండి. ముందే చెప్పినట్టు వాళ్ల ఇంట్లోవాళ్ళను అడిగి చెప్తాను. అందిన వెంటనే మిమ్మల్ని కలుసుకుంటాను” దక్షిణామూర్తి తలూపాడు.

అక్కాచెల్లెళ్లిద్దరూ ఇంట్లో అలా కలివిడిగా తచ్చాడనారంభించిన తరవాత రామరాజు ఇంటికి కళ కట్టింది. అటు సీతాదేవికి కూడా అనిపించింది అలా ఇద్దరు ఆడ కూతుళ్లు కలివిడిగా తిరుగుతుంటే యే ఇల్లు మాత్రం శోభాయమానంగా ఉండదు! ఇక దైనందిన కార్యకలాపాల విషయానికి వస్తే-- అక్కాచెల్లెళ్దిద్దరికీ పనులు ఇలా ఆరంభ మవుతాయి. ఉదయం వచ్చీ రావడంతోనే సీతాదేవి అధ్యయన అరలోకి వెళ్తారు. మొదటి కాఫీ కప్పు ఆమెకిచ్చి ఇద్దరూ చెరొక కప్పూ తీసుకుంటారు. ఆ తరవాత సీతాదేవి డి టీ పీ చేసిన కథల్ని ప్రింటవుట్ చేసి మరొకసారి ఆమె చేత దిద్దుబాటు చేయించి స్వదస్తూరీతో కథ ఇంతకుముందెక్కడా ప్రచురితం కాలేదని తెలియచేసే హామీ పత్రాలు వ్రాయించి కవరులో ఉంచి ప త్రికల విలాసాలు తాటికాయంత అక్షరాలతో వ్రాస్తా రు. పోస్టు చేయడానికి వాటిని బల్లపైన సిధ్దంగా ఉంచుతారు. పిమ్మట రామరాజు మినీ ఆఫీసు రూములో కూర్చుని అతడు చెప్పినవన్నీ గుర్తుంచుకుని మెయిల్స్ ఓపెన్ చేసి ఆన్ లైన్ ట్రాన్షాక్షన్ లు పూర్తి చేసి వాటితో బాటు డేటా ఎంట్రీలు కూడా ముగించి రామరాజూ సీతిదేవీ అందించిన కవర్లు బడ్వాడా చేయడానికి పోస్టాఫీసుకి కలసి వెళ్తారు. బ్యాంకులకీ తదితర పైనాన్స్ కంపెనీలకు వెళ్ళేటప్పడు మాత్రం తప్పని సరిగా రామరాజు వెంట వెళ్తారు. అతడి ఆధేశానుసారం చెలాన్స్ ఫిలప్ చేసి ఇస్తారు. బ్యాంకు ఆఫీసర్లతో పరిచయాలు పెంచుకుంటారు. అవసరం ఉన్నా లేకపోయినా బ్యాంకు సిబ్బందిని పనిగట్టుకుని వెళ్లి విష్ చేస్తారు. ముఖ్యంగా రామరాజు దేహ భాషను, సంభాషణా ప్రవాహాన్ని క్షుణ్ణంగా గమనిస్తారు. అడపా తడపా వాళ్ల చర్చల్లో పాలు పంచుకుంటారు. రామరాజుకి కావలసిన పాయింట్సు గుర్తు చేస్తారు. సంబంధిత పత్రాలను అందిస్తారు. మొత్తానికి అదొక సునిశితమైన వ్వాపార ప్రపంచ రంగ ప్రవేశం. సహజ సిధ్దమైన స్త్రీల మొహమాటాలను తొలగించి నిర్భయత్వాన్ని ఆపాందింపచేసే యం త్రాంగం. కొన్నాళ్ళకు అక్కాచెల్లెళ్లిద్దరికీ తమ పైన తమకే ఆశ్చర్యం కలిగించేంత మార్పు సంభవించింది. ఇప్పుడు వాళ్లిద్దరూ తెలుగులోనే కాదు, ఆంగ్లంలో సహితం ధారాళంగా మాట్లాడనారంభించారు. రామరాజు యేవైనా అవాంతరాల వల్ల ఇంట్లోంచి కదల్లేక పోతే ఇద్దరూ బ్యాంకు వ్యవహారాలు యితర పైనాన్స్ విషయాలు తమంతట తాము ముగించి వస్తున్నారు. అదీను పెర్ఫెక్షన్ తో ముగించి వస్తున్నారు. మురిపెంతో నేర్పించాలే గాని ముదితల్ నేర్వని విద్య గలదే! ఇక విషయానికి వస్తే అక్కాచెల్లె ళ్లిద్దరూ పెద్దగా వ్యాపార ప్రపంచపు డిగ్రీలు సముపార్జించకపోయినా చదువుకున్న ముదితలే కదా! ఇప్పుడేమో సానబట్టిన రంగురాళ్ళుగా క్రమ క్రమేపీ తమకు తాము మెరుగులు దిద్దుకుంటూ కమ్యునికేషన్ స్కిల్స్ ప్లస్ బేసిక్ స్కిల్స్ పెంపొందించు కుంటున్నారన్న మాట! విషయ పరిజ్ఞానం సముపార్జించుకుంటే ఆత్మవిశ్వాసం తానుగా రాదూ మరి--

***10***

ఆరోజు భార్యా భర్తలిద్దరి వద్దా చేయాల్సిన పనులు అంతగా లేకపోవటాన, చేయాల్సిన ఫోన్లు కూడా లేకపోవటాన ఆ పూట తెలుగు దిన పత్రికను చూస్తూ హాలులో కూర్చున్న సీతాదేవి పంచన చేరారు అక్కాచెల్లెళ్లిద్దరూ— చెరొక ప్రక్కా చేరిన తరవాత మొదట శ్వేత కదిపింది- “చాలా రోజుల్నించి గమనిస్తున్నాను కాబట్టి అడగాలనిపిస్తూంది. అడిగేదా పెద్దమ్మా!”

పత్రిక మడచి పత్రికతో బాటు అక్షరాల విన్యాసాన్ని కూడా మడచి తలెత్తి చూసిందామె; అడగమన్నట్టు కనుబొమలను ఆడిస్తూ-

“ఇదేమీ అంత సీరియస్ వ్యవహారమేమి కాదుగాని- నాకు పదే పదే అడగాలనిపించి అడుగుతున్నాను. ఆస్ట్రేలియా నుండి వచ్చే ఫోన్లు పెద నాన్నగారే అటెండవుతుంటారు. మీరు మీ ఆడపడుచుతో అంత కలివిడిగా ఉన్నట్టు కనిపించడం లేదు. ఎందుకు పెద్దమ్మా?”

ఆమె వెంటనే బదులివ్వలేదు. రవంత సేపు మౌనంగా ఉండిపోయి ఆతరవాత అంది- “నువ్వంటున్నది నేను మా ఆడపడుచుతో మాటలు కలపడం లేదని. అదే కదూ!”

ఔనన్నట్టు తలూపింది శ్వేత.

“నువ్వు పొరపాటుగా ఊహించుకుంటున్నా వు. నేను మాట్లాడక పోవడం కాదు. అటునుంచి మా ఆడపడుచే నాతోమాటలు కలపదు. ఎందుకూ అని నువ్వు అడుగుతావని నాకు తెలుసు. నేనే చెప్తాను. నేనంటే ఆవిడకి నచ్చదు. ఆదినుంచీ నచ్చదు. మా మధ్య గొడవలేమైనా జరిగాయేమోనని సందేహి స్తున్నావా! లేదు, అటువంటిదేమీ జరగలేదు. నేనంటే ఆవిడకు ఇష్టం లేదు. మొదట్నించీ నాతో యెడముఖమూ పెడ ముఖమే-“

“నువ్వంటే ఆమెగారికి ఇష్టం లేకపోవడమా! ఐ కాంట్ బిలీవిట్. హానస్ట్లీ స్పీకింగ్- నువ్వంటే ఈ ప్రపంచంలో ఇష్టం లేని వారు ఉన్నారంటే నమ్మలేకపోతున్నాను పెద్దమ్మా! అమ్మ ఒకసారి చెప్పింది. దేవలోకంలో దేవతలకు అన్నీ దొరుకుతాయట- సమృధ్ది గా అమృతంతో సహా-- కాని ఒకటి తప్ప. తళ తళ మెరిసే నీళ్పు తప్ప.. అందుకే దేవతలూ గంధర్వులూ అర్థరాత్రి పూట భువికి దిగి వచ్చి తనివి తీరా జలకాటాలు ఆడుతుంటారట. అటువంటి అరుదైనదే వాళ్లకు లేనిది మీలో తొణికిసలాడుతుంటుంది. వాళ్లు సహితం మీ ముందుకు వచ్చి చేతులు చాచి అడగాలి”

“తెగ పొగిడేస్తున్నావు-- విషయం ఏమిటంట?”

శ్వేత తడుముకోకుండా బదులిచ్చింది- “అమృతం కంటే విలువైన దయాగుణం. ఇంతకీ నిన్నెందుకు ఆ మహాతల్లి డిస్ లైక్ చేస్తుందో తెలుసుకోవచ్చా పెద్దమ్మా!” ఆ ప్రశ్నవిని సీతాదేవి బరువుగానిట్టూ ర్చింది. పిమ్మట కాసేపాగి అంది- “చాలామంది ఆడవాళ్ళలో కనిపించే గుణాంశమే— నేనంటే ఈర్ష్య-కోపమూను . మొన్న జరిగింది కూడా అదేగా! మా పెళ్లి రోజు ఇంటికి ఫోను చేసింది. చేసి వాళ్ళన్నయ్యకు మాత్రం శుభాకాంక్షలు తెలియ చేసింది. నాకు తెలియ చేయలేదు. ఇక నేను లేకుండా వాళ్లన్నయ్యకు పెళ్లి జరిగుండేది కాదు కదా? ఈ చిన్న విషయం ఆవిడకు తెలవద్దూ!”

“ఇంతకూ మీ ఆడపడుచు పిలిచి కంగ్రాట్స్ చెప్పిందా లేదా?“ ఈసారి హరిప్రియ ఉగ్గబెట్ట లేక అడిగింది. ”చెప్పింది. ఎప్పుడని? వాళ్లన్నయ్య నా ఉనికి గుర్తు చేసింతర్వాత— “

అది విని శ్వేత ఉద్వేగానికి లోనయింది. నిష్ఠుర స్వరంతో అంది. “నాకు నిజంగా బాధగా ఉంది పెద్దమ్మా! ఇటువంటి అవమానం ఇంకెవరికి జరిగినా ఇంతగా ఫీలవను. నీకు జరగడమా? అందులో నీ వంటి హృదయావేశం గల రచయిత్రికా! ఇంతకూ ఆమె యెందుకిలా విరుచు పడ్తుందో చెప్తావా పెద్దమ్మా!“

“చెప్తాను. ఐతే ఒక షరతుపైన— మీరిద్దరూ దీనిని యెక్కడా పొక్కనీయకూడదు. సరేనా!“

ఆ షరతు విన్నంతనే అక్కాచెల్లెళ్లిద్దరూ ప్రమాణం చేసారు ఇంకెక్కడా చెప్పమని-- అప్పుడు సీతాదేవి పెదవి కదిపింది.

”సరే చెప్తాను. మా ఆయనకున్మ యేకైక తోబు ట్టువు భాగ్యవతి. ఆవిడ మనసున ఒక అపోహ బలంగా ముద్రించుకుపోయింది. అదేమంటే- నేను వయ్యారాలు ఒలకబోస్తూ మాయ మాటలతో వలపుల మత్తులో నింపి వాళ్ళన్నయ్యను ఒడిసిపట్టుకుని వలలో వేసుకున్నానని”

శ్వేత వెంటనే అందుకుంది-

“ఇదీ మరీ బాగుంది. మీ వంటి ఉత్తమురాలు వాళ్లింట కోడలు పిల్లగా కాలు పెట్టాలి కదా!“

“కాదు! అటువంటి అభిప్రాయం ఆమెకులేదు. అప్పుడు ఆయనకు నా సంబంధంతో బాటు మూడు పెళ్లి సంబందాలు వచ్చాయి. ఒకటి సూరత్ నుండి వజ్ర వ్యాపారి కుటుంబం. రెండవది- తమిళనాడులోరాజపాలయం నుండి—“

“ఇక్కడొక్కసారి ఆగు పెద్దమ్మా! సూరత్ అంటున్నావు. అది గుజరాత్ ప్రాంతం కదూ?”

“ఔను అది గుజరాత్ ప్రాంతమే! కాని కుటుంబం మాత్రం అక్కడికెళ్లి స్థిరపడ్డ తెలుగు కుటుంబమే! ఇక రాజపాలెయం కుటుంబమేమో పారిశ్రామిక కుటుంబం. ఈ రెండు కుటుంబాలనూ కాదని ఒక బడిపంతులుగారి కూతురైన నన్ను నెత్తికెక్కించుకుని చేసుకుంటాననడం ఆమెకు అరికాలి మంట నషాలానికి తాకింది. ఇప్పుడైనా కొంచెం పర్వాలేదు, మునుపైతే వాళ్ళన్నయ్య పిలిచి మాట్లాడమని చెప్పినా పోనెత్తి మాట్లాడేది కాదు. నా గొంతు విన్నంతనే కొడుకునో భర్తనో పిలిచి నాతో సంభాషణ తెంపేసేది. ఇప్పుడు తగ్గింది. వయసు కూడా పైబడిందిగా! కాల గమనంలో ఒకప్పటి భావోద్వేగాలు కొంచెం కొంచెంగా చల్లబడే తీరాలిగా!”

”అంటే—పెదనాన్నగారి కుటుంబం నిజంగానే మోతుబరి కుటుంబమేనన్నమాట!”

“అలాగనలేం. కాని వాళ్లది ఉన్నత కుటుంబం. ఎలాగంటారా! వాళ్లది ఉత్కృష్ట నేపథ్యం గల కుటుంబం. మా వారి తాతయ్యా బామ్మా కలసి స్వాతంత్య్ర సమరంలో పాలు పంచుకుని జైలుకి వెళ్లారు. ఇద్దరూ కేంద్ర ప్రభుత్వం నుండి తామర పత్రం అందుకు న్నారు. అంచేత వాళ్ల కుటుంబంతో సంపర్కం పెట్టుకోవడానికి చాలామంది తెలుగు కుటుంబాలు ఉబలాట పడుతుంటాయి. సెన్సాఫ్ హిస్టోరికల్ ఫీల్ అనవచ్చేమో!”

ఆపైన నోరు మెదపకుండా అక్కాచెల్లెళ్లిద్దరూ మిన్నకుండిపోయారు. కాని ఇద్దరూ ఎక్కువ సేపు అలా ఉండలేక పోయారు. సద సద్వివేక సంపన్న ఐన సీతమ్మగారికా ఇంతటి ఇరకాటం! ఇద్దరూ భరించలేక పోతున్నారు. శ్వేత దగ్గరకు వచ్చి సీతాదేవి చేతిని అంది పుచ్చుకుంది. ”మా పెదనాన్నగారికి అటువంటి కఠిన మనస్కురాలు చెల్లెలుగా పుట్టి ఉంటుందని నేను ఊహించలేక పోతున్నాను పెద్దమ్మా!”

ఆది విని సీతమ్మ తల అడ్డంగాఆడించింది. “మీకు జీవితానుభవం తక్కువ. మా ఆడపడుచుని మీరేదో తాటకిలా ఇంకేదోలా ఊహించేసుకుంటున్నట్టున్నారు. చాలా మంచిది. ఇంకా చెప్పాలంటే అటు వంటి తోబుట్టువు నాకుంటే బాగున్ననిపించేది”

అది విని ఇద్దరమ్మాయిలా ఖంగుతిన్నట్టు చూసారు. “ఏమి మాట్లాడుతు న్నావు పెద్దమ్మా! ఆలోచించే మాట్లాడుతున్నావా? నిన్ను అడుగడుగునా తక్కువ చేసి కించపర్చేలా ప్రవర్తించిన స్ద్రీయేనా నీకు తోబుట్టుగా పుట్తి ఉంటే బాగుంటుందని అంటున్నావూ!“

“ఉఁ తెలిసే మాట్లాడుతున్నాను. నాకు నచ్చక పోవచ్చుగాని- ఆమె కుటుంబం కోసమూ తోడ బుట్టిన అన్నయ్య బాగోగుల కోసం ఆక్రోశించడంలో విడ్డూరం యేముంది? ఆస్ట్రేలియాలో స్ఖిరపడి రెండకరాల విస్తీర్ణంలో ఇల్లూ తోటా ఉంచుకుని కూడా తన కోసం మాత్రమే ఆలోచించకుండా తన భర్తా కొడుకుల కోసమే ఆలోచించకుండా కొన్ని వేల కిలోమీటర్ల దూరాన ఉన్న అన్నయ్యను మరచి పోకుండా ఉందంటే అది ఉదాత్త గుణం కాదూ! అడగాలే గాని అన్నయ్య కోసం యేమైనా చేస్తుంది. అంతటి స్వఛ్ఛమైన ఆత్మీయాను బంధాన్ని చూపించగల మనసు ఆడదానికే ఉంటుందేమో! మగ కుర్రాళ్లకూ ఆడపిల్లలకూ మధ్య ఉన్న వ్యత్యాసం ఇదే కదా! ఆడపిల్ల యెక్కడున్నా యేమి చేస్తున్నా పుట్టినింటి కోసం దాని ఆత్మ పరితపిస్తుంటుంది. అది మగకుర్రాళ్ళలో అంతగా ఉండదేమో-- ఇంకా అర్థం కాలేదు కదూ! మొన్న మా పెళ్లిరోజు. ముప్పై రెండో సంవత్సరం. మొట్ట మొదట ఇక్కడకు మరిచిపోకుండా ఫోను చేసి శుభాకాంక్షలు తెలియ చేసిందెవరు! మా అబ్బాయిలు కారు. మా కోడళ్లూ కారు. మా ఆడపడుచే ఫోను చేసింది. మా పెళ్లి రోజుకే కాదు. ప్రతి ముఖ్యమైన తెలుగింటి పండక్కీ భాగ్యవతే మొదట ఫోను చేస్తుంది. ఇన్నేళ్ల యెడబాటు తరవాత కూడా ఆమె తోడబుట్టిన వాణ్ణి మరవకుండా ఉండటం ఆశ్చర్యం కదూ! ఇక నా పట్ల జరిగిన చీదరింపు గురించి అంటావా! ఇంతవరకూ నన్ను గాని మా అమ్మానాన్నలను గాని ఆమెగాని ఆమె బంధువులు గాని ఎప్పుడూ ఇబ్బంది పెట్టలేదు కదా! మా మెట్టింటి వాళ్ళు అడగాలే గాని తనకున్న ఇరవై యెకరాల మాగాణి నుండి పది యెకరాలు మా నాన్న మా వారికి వ్రాసిచ్చేసేవాడు. ఐతే ఒకే ఒకటి మా ఆడపడుచుని అతలాకుతలం చేస్తుంటుంది. నేను వాళ్ల కుటుంబానికి తగను. నన్ను చేసుకుని వాళ్ళన్నయ్య నష్టపోయాడు. అలా జరగడానికి కారణం- నేను వయ్యారాలు ఒలకబోసి రామరాజుని మరో గొప్ప సంబంధం వేపు చూపు మరల్చనీయకుండా వలపుల సంకెళ్లెలో బంధించడమే!”

“మీ ఆడపడుచుకి బాగా తిక్క పట్టుకున్నట్లుంది. మీ అందం యేమిటి? మీ చదువేంటి? మీ హుందాతనం యేమిటి! మెరిసే యవ్వన ప్రాయంలో మగాడి తోడు కోసం మీరుగా వెంపర్లాడే అవసరం మీకు యేమొచ్చింది? ఆమెది అంతా నేల విడిచి సాము చేసే ఊహాగానం” ఈమాట విని సీతాదేవి పక్కున నవ్వింది.ఇంకా నవ్వుతూనే ఉంది. అది చూసి హరిప్రియ అడిగింది- “ఎందుకలా నవ్వు తున్నావు పెద్దమ్మా! మేమిద్దరమూ చిన్నవాళ్ళం కదానని మా బుర్రను తికమక పెట్టకు--”

“లేదు. అలా మిమ్మల్ని తికమక పెట్టను. నిజమే చెప్తాను. నేను వాస్తవంగానే నా యవ్వన సుగంధాలను విరజల్లి రామరాజుగారి ని నా వలపుల బాణాలతో మైమరిపించాను. ఆ మాటకు వస్తే- ఎంత సత్సాంప్రదాయాల మధ్య పెరిగిన పంతులుగారి కూతురినై తే మట్టుకు నా కిష్టమైన మగాణ్ణి స్వంతం చేసుకునే అధికారం నాకుంది కదా!

”ఈసారి అక్కాచెల్లెళ్లిద్దరూ అవాక్కయారు. అబ్బో! వాళ్ళనుకునేంత అమాయకురాలు కాదేమో ఈ పెద్దమ్మ! వాళ్ళను ఉన్నపాటున చెరువు గట్టు పైనుండి వీచే ఉదయకాల గాలిలా రొమాన్స్ పీలింగు సోకి భాగ్యవతి పైనున్న అసహనం ఒక్కపెట్టున చల్లబడిపోయింది. మొత్తానికి పెద్దమ్మ నివురుగప్పిన నిప్పే!

***11***

దీపావళి పండగ జరుపుకున్న మరునాడు వినోదిని వాళ్ళింట్లో జరగబోయే వ్రతపూజకు రామరాజు దంపుతులిద్దరూ వెళ్లారు. వ్రతపూజకు వినోదిని వాళ్ళ చెల్లెలు మరది కూడా వచ్చారు. పూజా పునస్కారాలు పూర్తయి భోజనాలు కూడా ముగిసిన తరవాత రిటైర్డ్ జడ్జీ దక్షిణా మూర్తిగారు గుడి శుధ్ది పనులు చేస్తున్నప్పుడు శ్వేత హరిప్రియల గురించి లేవదీసిన అంశాన్ని ప్రస్తావించాడు రామరాజు. ప్రాథమిక చర్యగా అమ్మాయిల తల్లి దండ్రులు జాతక వివరాలు ఇవ్వడానికి ఒప్పుకున్నా అంత త్వరలో పెళ్ళి యేర్పాట్లు చేసే స్థితిలో తాము లేనట్టు తమ అసహాయతను వెల్లడించారు. అప్పుడు సీతాదేవి కలుగ చేసుకుంది ”మొదట దక్షిణామూర్తిగారు అమ్మాయిలకు ఈడూ జోడూ గల సంబంధాలను తీసుకు రానివ్వండి. ఆతరవాత మిగతావి తేల్చుకుందాం. ప్రయత్నాలు ఇప్పుడారంభిస్తేనే కదా మరొక రెండు మూడు సంవత్సారాలలో సంబంధం కుదురు తుంది. ఆ మాటకు వస్తే యెన్నాళ్ళని పెళ్లీడుకు వచ్చిన అమ్మాయిల్ని ఇంట్లో పెట్టుకుంటారు? న్యాయంగా చూస్తే చదివించాలి. కొన్నికారణాంతరాల వల్ల చదివించలేక పోయారు. గతం-గత:- ఇక దీనిపైన చర్చలు సాగించి ప్రయోజనం ఉండబోదు. కనీసం పెళ్లి సంబందాలు కూడా చూడమంటే యెలా?”

ఆ మాటతో వాళ్లు ఊరకుండి పోయారు. వేగంగా వెళ్లి చెక్కపెట్టెలోనో బీరువాలోనో ఉంచుకున్న జాతకాల్ని తెచ్చి ఇచ్చా రు. జాతకాల్ని అందుకున్న తరవాత సీతాదేవి అంది. “గంతకు తగ్గ బొంతలా మీకు అందు బాటులో ఉన్న సంబంధాన్నే మీరు ఔనా కాదా అనడానికి సంసిధ్దులు కండి. కన్న తల్లి దండ్రులుగా చివరి నిర్ణయం మీదేగా! ఇప్పుడు మరొక విషయం. నాలుగు రోజుల తరవాత మావారి స్వంతూరికి వెళ్తున్నాం. మాతో బాటు శ్వేతను హరిప్రియనూ తీసుకు వెళ్తున్నాం. ఎందుకంటారా? చెప్తాను. అక్కడ రుద్రేశ్వరాలయం ఉంది. ఆ గుడికి మావారు అనువంశిక ధర్మకర్త. ఇంకా చెప్పాలంటే ఆ గుడిని మా మెట్టింటివారి పూర్వీకులే ఆ కాలంలో నిర్మించారు. కావున ప్రతి రెండేళ్ళకోమారు జరిపే జాతరోత్సవానికి కుటుంబ సభ్యులెవరైనా తప్పని సరిగా వెళ్లాలి. ఇప్పుడిక్కడున్నది మా వారే కదా! అబ్బాయిలిద్దరూ భార్యాబిడ్డలతో ఫారన్ లో కదా స్థిరపడ్డారు. కాబట్టి అంత దూరం నుంచి వాళ్లిక్కడకు రాలేరు. కాబట్టి మేం తప్పని సరిగా వెళ్లాలి. ఊరి సంప్రదా యం - గుడి ఆచారం. ఇకపోతే— ఈ గుడి గురించి ఒక విషయం చెప్పాలి. అదేం మహత్యమో తెలియదు. ఆలయ దర్శనం చేసుకుని వచ్చినప్పుడల్లా ఏదో ఒక శుభకార్యం జరుగుతుంది. ఆ దివ్యక్షేత్రం వెళ్లి వచ్చిన వెంటనే మా వారికి రెండు సార్లు ఫ్రమోషన్లు వచ్చాయి. ఒకసారి కేంద్ర ప్రభుత్వం నుండి డెడికేటెడ్ సర్వీసు కని బంగారు పతకం కూడా అందుకున్నారు. ఇవన్నీ దృష్టిలో పెట్టుకునే ఈసారి అమ్మాయిలిద్దరినీ రుద్రేశ్వరాలయానికి తీసుకు వెళ్తున్నాం. ఇందులో మీకేమీ ఆక్షేపణ లేదు కదా!”

ఆమాట విన్నంతనే అందరూ లేచి- “ఎంత మాట! ఎంతమాట! మీరు అమ్మా యిలిద్దర్నీ పుణ్యక్షేత్రానికి తీసుకు వెళ్ళడమూ మేము కాదనడమూనా!”

కాని ఆరోజు రాత్రి భోజనాలప్పుడు అక్కాచెల్లెళ్ళిద్దరూ ఒక్కసారిగా అన్నారు, “మా పెళ్ళి విషయం మీకొక మాట చెప్పాలి పెదనాన్నా!”

పప్పు వేసుకుని ముద్ద కలుపుకుంటూ- “ఉఁ చెప్పండి. చెప్పేదేదో మీ ఇంట్లోనే చెప్పి ఉండాల్సింది కదా!”అని బదులిచ్చాడు రామరాజు.

అప్పుడు శ్వేత స్పందించింది. “నిజమే పెద్దనాన్నా! కాని మా ఇంట్లోవాళ్లు విని అర్థం చేసు కోగల స్థితిలో లేరనిపించింది. అందుకే ఓపిక పట్టి ఇంత వరకూ మీతో గప్ చిప్ గా నడచి వచ్చాం. ఇప్పుడు మేమిద్దరమూ చెప్పొచ్చేదేమంటే మాకు ఇంత త్వరలో పెళ్లి వద్దంటున్నాం. రెండు కారణాలు ఉన్నాయి పెదనాన్నా! మొదటి కారణం- వాళ్లు పెళ్లి ఖర్చులు భరించ

గల స్థితిలో లేరు- అప్పో సప్పో చేయడం తప్ప-- ఉన్న వాటినంతటినీ తాకట్టు పెట్టడం తప్ప-- ఇంక రెండవది- ఇప్పుడు కాస్తో కూస్తో పని నేర్చుకున్నాం కదా! దీనితో బాటు మాకు పనికొచ్చే షార్ట్ టార్మ్ కోర్సు పూర్తి చేసి ఏదైనా కార్పొరేట్ నేపథ్యం గల కంపెనీలో జాబ్ దొరికేటట్టు చేస్తే, మేం ఉద్యోగాలు చేస్తూ మా అమ్మానాన్నలకు వత్తాసుగా ఉంటాం. ప్లీజ్ పెదనాన్నా! మీ మాట కాదంటున్నామని కోపగించుకోకండి”

రామరాజు వెంటనే బదులివ్వలేదు. భోజనం ముగించి చేతులు కడుక్కొచ్చి అమ్మాయిలకు యెదురుగా కూర్చున్నాడు. “చూడమ్మాయిలూ! మీరు రెండు క్వరీలు లేవదీసారు. నేను మొదట చివరి క్వరీని ప్రస్తావిస్తూ ఆ తరవాత మొదటి క్వరీకి వెళ్తాను. మీరు మంచి కంపెనీలో ఉద్యోగం చూడమన్నారు. చూస్తున్నాను. మంచి బ్రాండ్ పైనాన్స్ కంపెనీలో జాబ్ వెతకాలంటే దానికి తగ్గట్టు మీ అనుభవం కూడా యెదగాలి కదా! మీరడుగుతున్నారు కదానని యేదో ఒక ఫ్లయ్ బై నైట్ సంస్థలో చేర్పించలేను. మంచి కంపెనీలో జాబే దొరకడం ఆలస్యమవుతుందంటే అవనియ్యి— అంతవరకూ మీరిద్దరూ మాతోనే ఉంటారు- మీ పెద్దమ్మగారితో కలసి పద్యాలూ కవితలూ కావ్యాలూ చదువుతూ- నాతో కలసి బ్యాంకు పనులు చూసుకుంటూ- - ఇక మొదటి అంశానికి వస్తున్నాను, ఉద్యోగం చేసి కుటుంబానికి వత్తాసుగా ఉండాలనుకోవ డం శ్లాఘనీయం, ఐతే ఒకటి- మీరు ఇప్పటికిప్పుడు పెళ్లి వద్దని నెట్టగలరు. కాని పైబడుతూన్న వయసుని కాదనలేరు కదా! ఈ విషయమై మిమ్మల్ని కన్న తల్లి దండ్రులకు బాధ్యత ఉంది కదా! అదే సమయాన పెద్దలమైన మేం చోద్యం చూస్తూ ఉండలేం కదా! ఇందులో మాకూ కొంత బాధ్యత ఉంది కదా! అందుచేత మీరిప్పటికి మీ గదుల్లోకి వెళ్లి నిద్రపొండి. మనం దూర ప్రాంతానికి ప్రయాణం చేయబోతున్నాం. వాటికి తగ్గ యేర్పాట్లు చేసుకోండి. సరేనా!”

అక్కాచెల్లెళ్ళిద్దరూ లేచి నవ్వుతూ కూర్చున్న సీతాదేవి ముఖంలోకి ఓపారి నిదానంగా చూసి- “శుభరాత్రి పెద్దమ్మా!“ అంటూ అక్కణ్ణించి వెళ్లిపోయారు. అమ్మాయిలిద్దరి మనసులోనూ రివ్పున రిగిన అలజడి సీతాదేవి గమనించక పోలేదు. వయసు తేడా మాట అటుంచి, ఆడదాని మనసు ఆడదానికేగా తెలుస్తుంది – ఇప్పటికే రిటైర్డ్ జడ్జిగారు రెండుసార్లు యెవరో వాళ్ళకు తెలిసిన బంధువుల అబ్బాయి కోసమని పెళ్ళి ప్రస్తావన తెచ్చా రు. సన్మానాలూ లాంఛనాలూ బరువుగా యిచ్చుకోగల స్థాయి అమ్మాయిల యింట్లోవాళ్ళకు లేదని సీతాదేవి విషయాన్ని దాటవేయడానికి ప్రయత్నింది. ఐనా దక్షిణా మూర్తిగారు అక్కాచెల్లిళ్ళిద్దెరి పెళ్ళి ప్రస్తావన విడిచి పెట్టేటట్టు లేరు.

***12***

బుచ్చిలపాలెం ఒకటవ జాతీయ రహదారికి కుడి ప్రక్కన ఉంది, కొత్త ప్రాతల మేలు కలియికలా ఊళ్లో సగం పట్నపు వాసన- సగం గ్రామీణ వాతావరణమూ మిళితమై ఉంటుంది. పచ్చటి పంట పొలాలతో పంటకాలవల గలగలల ప్రవాహాలతో పచ్చగా ఆహ్లాదకరంగా ఉంటుంది. తనువుకీ మనసుకీ చిరకాల స్నేహంలా పెనవేసుకున్న అనుబంధంలా ఊరినుండి వెళ్లనివ్వదు. గ్రామీణ సామాజిక వాతావరణంలోని మమకారాలు ఆత్మీయతలు అటువంటివి మరి. ఇక విషయానికి వస్తే రామరాజు వాళ్ళ పూర్వీకుల విశాలమైన నాలుగు లోగిళ్ళ పెంకుటిల్లు చెక్కుచెదరకుండా ఇంకా అలాగే ఉంది; గతకాల వైభవోన్నతికి ప్రతీకగా-- ఇంటి పరామరింపు అతడికి మామయ్య వరసైన తిరుపతిరావు చూసుకుంటున్నాడు. అతడంత నికార్సుగా ఇంటిని చూసుకోవడానికి కారణం లేక పోలేదు. అందులో స్వాతంత్య్ర పోరాటంలో పాలు పంచుకున్న రామరాజు తాతయ్య బామ్మలు కలిసున్న ఇల్లు. వాళ్ళ ఉనికి బుచ్చిలపాలేనికే గర్వకారణం. అటువంటి గతకాల చరిత్రగల నివాసాన్ని చూసుకోవడంలో అతడికి సహజం గానే ఆత్మతృప్తి ఉంటుంది కదా! ఇంకా చెప్పాలంటే— తిరుపతిరావే తన ఖర్చుతో తన స్వయం ప్రయత్నంతోనే ఇంటి ముంగిట వ్రాత ఫలక వ్రాసి ఉంచాడు, అది ఒక నాడు మోహన్ దాస్ కరమ్ చంద్ గాంధీగారి నాయకత్వంలో స్వాతంత్య్ర పోరాటంలో పాల్గొని చెరసాలకు వెళ్లి వచ్చిన దంపతుల పావన గృహ ప్రాంగణమని- ఫలానా తేదీనాడు కేంద్ర ప్రభుత్వం వారి నుండి తామ్ర పత్రం అందుకున్నారని. ఇక రెండవ కారణం— రామరాజు కుటుంబీకులు రెండేళ్ళకు ఒకసారి జరుపుకునే జాతరోత్సవానికి రావలసి ఉంది. ఆ కుటుంబ సభ్యులు యెన్ని పెద్ద ఉద్యోగాలలో స్థిరపడ్డా విదేశాలకు పై చదువులకో పెద్ద ఉద్యోగాలకో వెళ్లిపో యినా వాళ్లకూ బుచ్చిలపాలేనికీ యేదో ఒక అవిశ్రాంత అనుబంధం- ఉద్వేగ పూరితమైన రాగానుబంధం కొనసాగుతూనే ఉండాలిగా! అప్పుడే కదా ఆ కుటుంబీకులు యెప్పుడో ఒకప్పుడు తప్పనిసరిగా ఇల్లూ ఊరూ వెతుక్కుంటూ వస్తారు-- ఇక విషయానికి సూటిగా వస్తే- రామరాజో అతడి భార్యామణి సీతాదేవో- లేక అతడి కొడుకులో రాకపోతే జాతరోత్సవం ఆగిపోతుందని కాదు. లక్ష వత్తుల దీపారాధన దైవానికి అర్పించడం మానేస్తారని కాదు, ప్రారంభ పూజకు ఆలయ అనువంశిక ధర్మకర్తలు- పోషకులు రాకపోతే ఊరంతటికీ వెలితే, చమురు తీరిపోయిన ప్రమిదలా--

బుచ్చిలపాలెం అల్లంత దూరాన ఉండగానే ఊళ్ళోకి వస్తూన్న కారుని చూసి ఊరి జనం అది యెవరదయి ఉంటుందో ఊహించగలిగారు. మొదట తిరుపతిరావు యెదురుగా రావడం చూసి కారాపి డోరు తెరుచుకుని క్రిందకు దిగాడు రామరాజు. అతడి వెంట సీతాదేవి కూడా దిగి చేతులు జోడించింది. తిరుపతిరావూ అతడి దగ్గరి బంధువులూ భార్యాభర్తలిద్దరికీ యెదుర్కోలు పలుకుతూ “ఎన్నాళ్ళికి యెన్నాళ్ళికి ”అంటూ మెడన పూలమాలలు వేసారు. రామరాజు ధన్యవాదాలు తెలియ చేస్తూ మన సున అనుకున్నాడు ”ఇదంతా నాకు కాదు. నాకోసం కాదు. నాలో నా రూపంలో ఇక్కడి వాళ్ళందరూ దివంగతులైన మా తాతయ్యా బామ్మలను చూస్తున్నారు. రేపు తన తరపున ఆస్త్రేలియా నుండి భాగ్యవతి వచ్చినా విదేశాల నుండి కొడుకులు వచ్చినా ఇదే మర్యాద వాళ్ళకూ లభిస్తుంది. ఈ వాస్తవాన్ని నేనెన్నడూ మరవకూడదు” అనుకుంటూ తిరుపతిరావుని కారులోకి యెక్కించుకుని తమ నాలుగు లోగిళ్ల ఇల్లు చేరాడు. అప్ప టికే అక్కడ చుట్టు ప్రక్కల ఆడాళ్ళు దూరపు బంధవులూ గుమికూడి ఉన్నారు. హారతి తీసి, ఇంట్లోకి ఆహ్వానించారు. ఇంట్లోకి ప్రవేశించిన తోడనే దంపతులిద్దరూ తిన్నగా వెళ్లి రామరాజు ఫ్రేమ్ చేసుంచిన పూర్వీకుల ఫొటోలకు నమస్కరించారు. అక్కడ రామరాజు దంపతులకు లభిస్తూన్న ఆదరణ గమనించి శ్వేత- హరిప్రియ కండ్లప్పగించి చూస్తూ నిల్చున్నారు. స్నానాలు కానిచ్చి, చావడిలోకి వచ్చి చూసేటప్పటికి నలువైపులా వెండి గిన్నెలూ స్టీలు తపేళాలూ కనిపించాయి. తమకు తినిపించాలని యెంత మంది రైతు కుటుంబాలు ఇవన్నీ చేసి తీసుకు వచ్చారో! అవన్నీ చేయడానికి యెంత పెందలడే మేల్కొన్నారో! అంతటి ఆదరణ వెనుక అబిమానాల వెనుక అప్పటికప్పుడు పెదవి విప్పి చెప్పలేని సామాజిక అంశం ఉందన్నది అతడికి మాత్రమే తెలుసు. ఆ ఊరి రుద్రేశ్వరాలయాన్ని తమ పూర్వీకులు నిర్మించారన్న అంశాన్ని ప్రక్కన పెట్టి చూస్తే కూడా— తన యెరుకలో సామాజిక న్యాయానుసారం- తమ కుటుంబం మరొక కార్యమూ చేసారు. తాతయ్య ఆదేశానుసారం తన తండ్రి నలభై యెకరాల మాగాణిలో పది యెకరాలు మాత్రం ఉంచుకుని మిగతావి సర్వోదయ ఉద్యమ ప్రభావ ఫలితంగా భూమి లేని రైతు కూలీలకు పంచి పెట్టేసాడు. ఇది అంత తేలిగ్గా మరచి పోదగ్గ సామాజికాంశం కాదు కదా! భోజనాలు ముగించి ఆరు బైటకు వచ్చాడు రామరాజు భార్యాసమేతంగా-- దైవ వృశక్షాలైన జువ్వి- మావిడి- మేడి- మా రేడు చెట్లు వాళ్ళను చూసిగావాలి దగ్గరకు రమ్మనమని సైగచేస్తున్నట్టు రెమ్మల చేతులతో పిలుస్తున్నట్లనిపించింది. జీవితంలో యెన్నెన్ని మార్పులు- ఇంకెన్నెన్ని సంఘటనలు-- పలు పొరుగు ప్రాంతాలకు- పలు పొరుగు రాష్ట్రాలకు యెన్నెన్ని బదలీలు- రౌండ్ ది వరల్డ్ వితిన్ యేటీ డేస్ లా-- అంతలోనే అతని కళ్లు పెద్దవయాయి. వేగంగా వెళ్లి అక్కడున్న రచ్చబండ పైన వెళ్లి కూర్చున్నాడు. కళ్ళు కన్నీటితో ఊరాయి. ఇక్కడే బామ్మ ప్రొద్దుటే బడికి వెళ్లే ముందు తనకీ చెల్లికీ రాత్రి మిగిలి పోయిన అన్నం లో పెరుగు జీలకర్ర ఉల్లి ముక్కలు కలిపి ముద్దలు చేసి పెట్టేది, టీ-కాఫీలకు అలవాటు పడవద్దని హెచ్చరికలు జారీ చేస్తూ-- ఏవీ అప్పటి ఆ ప్యాయతలు అనురాగ స్రవంతులు? ఏరీ ఓర్పుగా బుధ్ది మతులు చెప్పే ఆ కాలపు పెద్దలు? ఇప్పుడివన్నీ చాతక పక్షి ఆకాశం లోకి ఆరాటంతో యెదురు చూసే చిటపట చినుకులే-- ఇక తాతయ్య విషయానికి వస్తే— ఆయన చెప్పిన అమృత వాక్కు తనెన్నటికైనా మరచి పోగలడా! ”ఒరేయ్ రామయ్యా! నేనిప్పుడు చెప్తూన్న మాట నీకు చల్దన్నం మూట వంటిదిరా! నువ్వెక్కడున్నా యేమి తింటున్నా చుట్టూ ఓసారి చూపులు తిప్పి చూడు— ఏదో మూల పొట్ట లోపలకు అతుక్కుపోయే వాడు ఒకడుంటాడు. వాడికి కాస్తంత పంచి మిగతాది ఆరగించు. ఇది నా మాట అ నుకునేవు. కానే కాదు. ఇది సాక్షాత్తు కృష్ణపరమాత్ముడే భగవద్గీతలో చెప్పాడు. ఇక దీనికి యెదురేముంటుంది చెప్పు?” వాళ్లందరూ మంచోళ్లు. పుణ్యాత్ములు. అందుకే మూలుగుడూ సణుగుడూ లేకుండా పుట్టినూరుకి వెళ్ళిపోయినట్టు కైలాసం చేరుకున్నారు. భర్త తడిసిన కళ్లు చూసిన సీతాదేవికి కూడా అసంకల్పితంగా కన్నీటి చుక్కలు నేల రాలాయి. ఒక తెలుగు మహాకవి అనలేదూ- “అశ్రువులు నన్నెపుడు ఆదుకొని వుండాలె— అశ్రువులు లేనట్టి అసువులేల నాకు--“అని.

ఇక అటు చూస్తే శ్వేతా హరిప్రియా చావడిలోకి హరిణల్లా చురుక్కున వస్తూ చటుక్కున దూసుకు పోతూన్న ఆ ఊరి అమ్మాయిల్ని తదేకంగా చూడసాగారు. అందరూ ఒకేలా లేరు. ఒకేలా దుస్తులు ధరించలేదు. కొందరు ఆధునికంగా స్కర్టులు చుడీదార్లు దుపట్టాలు కూడా వేసుకు వచ్చారు, కాని యెక్కువ మంది అమ్మాయిలు ఆ కాలపు తెలుపు నలుపు సినిమాలోని ఆడ పడుచుల్లాగే అమాయకపు చూపులతో కనిపించారు, మళ్లీ మళ్ళీ చూడాలనిపించేలా ఉన్నారు. వెండి జడ కుప్పెలు- బుట్ట లోలకులు- పాములా కదిలే వయ్యారపు వాలు జడలు- బంగారు చెంప సరాలు- కాళ్ళకు ఘల్లు ఘల్లుమనే వెండి గొలుసులు- పట్టు పరికిణీ పట్టు ఓణీల రెపరెపలు- వీనుల విందైన మువ్వల సవ్వడి-- వాళ్ళనలా మురిపెంగా చూస్తుంటే- ఇద్దరూ సరాసరి అప్పటి శ్రీరంజని, అంజలీదేవి, భానుమతి- జి.వరలక్ష్మి- షావుకారు జానకి నటించిన సిమాల్లోకి ఊహల తేరు యెక్కి సరాసరి వెళ్ళి పోయారు. మొత్తానికి అక్కాచెల్లెళ్లిద్దరికీ బుచ్చెలపాలెం ఊరు మరచిపోవడం కష్టం. ముఖ్యంగా ఆ ఊరి చిన్నారి అమ్మాయిల్ని మరచిపోవడం యింకా కష్టం, అంతకంటే ముఖ్యంగా— వీధిలో పిల్లకాయలు ఆంక్షలు లేకుండా ఆడుకునే గిల్లీ దండా- అమ్మాయిలు తమను సహితం చేర్చుకుని ఆడుకున్న తొక్కుడు బిళ్ళ- చెమ్మా చెక్కా- దూరాలకు మారు మూలలకు వెళ్లి ఆడుకునే దాగుడు మూతలు- చింతపిక్కలు- గచ్చకాయలు- ఇవన్నీ చివరి వరకూ వాళ్ళ హృదయమందిరాలలో రంగుల మయంగా వడ్డాది పాపయ్యవారి తైల వర్ణ చిత్రంలా నిలచిపోతాయి. పట్నంలో ఇటువంటివన్నీ ఆడితే యేమవు తుంది; కిటికీ అద్దాలు విరుగుతాయి. తలుపుల గొళ్లాలు ఊడుతాయి. ఆటలకు తావులేని స్థలాన,స్వేఛ్ఛకు దారిలేని వాతావరణంలో జీవం యెలా ఉట్టిపడుతుంది? మిగిలిపోయిన జ్ఞాపకాలు మధురంగా యెలా మిగులుతాయి?

మరునాడు ఉదయం ఆలయ ప్రత్యేక పూజకు హాజరయాడు రామరాజు భార్యాసమేతంగా-- రుద్రేశ్వరుడికి అర్పించిన పంచెను తలకు తలపాగా చేసి చుట్టారు ఆలయ ధర్మకర్తలు. సీతాదేవికి పట్టు వస్త్రం అందచేసారు. ధర్మకర్తలు అరుదైన మినహాయింపు నిస్తూ దంపతులిద్దర్నీ గర్భగుడిలోకి వచ్చి ఆశీర్వచనాలు పొందమని ఆహ్వానించారు. కాని రామరాజు సుతారంగా తిరస్కరించాడు. దేవుడి ముందు ప్రత్యేక గౌరవం అంటూ యేముంటుంది? ఎవరికుంటుంది దినమూ దేవార్చన చేసే అర్చకుడికి తప్ప? రుద్రేశ్వరుడి దర్శన భాగ్యం లబించడమే ఒక వరం. ”దజ్ ఫార్ అండ్ నో ఫర్దర్!” అన్న సూక్తి అతడికి బాగా గుర్తు. ఇక విష యానికి వస్తే- తను పుట్టకముందు తను పుట్టిన తరవాత తమ పూర్వీకులు తమ ఇంటి పెద్దలు యెంత మంది యెన్ని సార్లు ఆలయ దర్శనం చేసుకోలేదని? వాళ్లెవరూ ఆలయ సంప్రదాయాన్ని ఉల్లంఘించలేదు కదా! ఆలయ ఆగమశాస్త్ర నియమాలను అతిక్రమించి అపచారానికి పాల్పడితే యెప్పుడో యెక్కడో కాదు. ఇక్కడే ఇప్పుడే పైనుండి రుద్రేశ్వరుడు కన్నెర్ర చేయడూ! అగ్నికణాలను కురిపిస్తూ మూడవ కన్ను తెరవడూ!”

పూజా పునస్కారాలు పూర్తయిన తరవాత రామరాజు భార్యతో గుడి చుట్టూ ముమ్మార్లు ప్రదక్షిణం చేసి ఇల్లు చేరుకు న్నాడు. భూమిని కౌలుకి తీసుకున్న రైతులతో- ఒకప్పటి బడి నేస్తాలతో కష్ట సుఖాలు పంచుకుని, ఆలయ రథాన్ని కదలించడానికి వీలుగా మరమ్మతు పనులకోసం తన తరపున విరాళం అందచేసి అదే రోజు సాయంత్రం భాగ్య నగరం బయల్దేరాడు.

***13*** ఇల్లు చేరిన వెంటనే సీతాదేవికి శుభవార్త పలికింది. జ్వాల మాస పత్రిక నిర్వహించిన దీపావళి కథల పోటీలో ఆమెకు మూడవ బహుమతి వచ్చింది. నగదు చెక్కుతో బాటు ప్రశంసా పత్రం కూడా అందుకుంది. ఆమెను రామరాజుతో సహా శ్వేత- హరి ప్రియ లిద్దరూ చుట్టుముట్టి శుభాకాంక్షల పన్నీటి జల్లు కురిపించారు. ఆమె వాళ్ళ ప్రశంసలను అందుకుంటూ స్వయంగా వంటగది లోకి వెళ్ళి అందరికీ కాఫీలు చేసి పట్టుకొచ్చింది. ట్రేలో అందరికీ ఇస్తూ రామరాజుకి చెప్పింది- “ఎవరో లేడీ బ్యాంకు డిప్యుటీ జనరల్ మేనేజరట. నన్ను కలవాలనుకుంటుందట. ఇంటికి రమ్మని పిలిచింది.పెద్దపోస్టులో ఉన్న వ్యక్తి. ఆమెను పిలవడం యెందుకు— నేనే వెళ్లి వస్తాను. రేపు వెళ్ళాలనుకుంటున్నాను. మీరు వస్తారా?”

“సాహితీ స్రవంతుల మధ్య నేనెందుకు? ప్రత్యేకంగా ఉత్తరం వ్రాసిందంటే ఆమె తప్పకుండా సాహిత్యాభిలాషయి ఉంటుంది. ఇంతకు ముందు నీ కథల్ని చదివుంటుంది కూడా-- నువ్విప్పుడు ఒక పనిచేయి- నీకు తోడుగా అమ్మాయిల్ని తీసుకు వెళ్లు”

ఆ మాట విన్న అక్కాచెల్లెళ్లి ద్దరూ తాము ఇండ్లకు వెళ్లాలని, ఇంట్లో యెదురు చూస్తున్నారని వాళ్ళకు ప్రసాదం కూడా ఇచ్చి రావాలని చెప్పి కదలి వెళ్లి పోయారు.

“సరే- రేపు నేనే వెళ్లి ఆ డిప్యుటీ జనరల్ మేనేజర్ని కలుసుకుంటాను. కొన్ని రోజులుగా అమ్మాయిలిద్దరూ మన వద్దనే కదా ఉన్నారు. అందువల్ల వాళ్లింట్లో వాళ్ళు పిలిచి ఉంటారు. ఎంతైనా కన్న కడుపు కదూ!”

\అప్పు డతను వంగి బార్యను చేతుల్లోకి తీసుకుని రెండు చెంపల్నీ మురిపెంగా ముద్దాడి- “ఐ యామ్ రియల్లీ ప్రౌడ్ ఆఫ్ యు మైడియ ర్ గ్రేట్ లేడీ!” అన్నాడు. రామరాజు చాలా అరుదుగా అలా ఆకస్మికోద్రేకానికి లోనవుతాడు. కాని అతడు గాని అలా ఆకస్మికోద్రేకానికి లోనయితే యెంత తీయగా యెంత కమ్మగా ఉంటుందని! రెక్కలు విదిల్చిన పక్షిలా ఆకాశంలోకి యెగిరి పోవాలనిపించదూ! ఆమె మొహమాటాల జోలికి పోకుండా అతణ్ణి గట్టిగా గుండెలకు హత్తుకుంది. ముఖాన్ని ముద్దులతో నింపింది. మోహం ముప్పయి రోజులంటారు. సంసార పాశానికి మనుగడ పాతిక సంవత్సరాలంటారు. కాని ఆ సూక్తి తెలుగు దంపతులకు వర్తించదేమో!

మరునాడు ఆమె తన సాహిత్యాభిమానిని చూసేందుకు వెడలిన తరవాత, రామరాజు శ్వేత వాళ్లింటికి వెళ్ళాడు. వినోదిని యెదురు వచ్చి- “రండి పెదబావగారూ! క్రూర్చోండి. ఏం తీసుకుంటారు? కాఫీయా లేక టీయా-“

అప్పుడతను కుర్చీలోకూర్చుంటూ అన్నాడు- “నిజానికి నాకిప్పుడు యేమీ తీసుకోవాలనిపించడం లేదమ్మా! కాని మీ నెలవు కూడా నాకు స్వంత ఇల్లే కదా! కాబట్టి కాస్తంత మజ్జిగ ఇస్తే చాలు. ఇంతకీ మా తమ్ముడేడీ? శ్వేత అలికిడి కూడా వినిపించడం లేదే!”

“ఔను బావగారూ! మావారు పెందలకడే పనికి వెళ్లిపోయారు, అవేవో అకౌంట్సు క్లోజర్ పీరియడ్ అని. శ్వేతేమో పెరట్లో చెల్లీ తమ్ముళ్లతో కలసి పాదులు వేయడానికి పెరడ్లో గొప్పులు తీస్తూంది. పిలుస్తాను. ఒక్క నిమిషం--” అంటూ వెళ్లి శ్వేతకు కబురం దిచ్చి మజ్జిగ కలిపి తీసుకు వచ్చింది. మజ్జిగ గ్లాసు అందుకుంటూ అన్నాడతను-- “అమ్మాయికి ఇంటర్వ్యూకి రమ్మనమని సౌత్ కొరియన్ మల్టీ నేషనల్ కంపెనీ ఉత్తరం పంపించారమ్మా!”

ఆమె ఆశ్చరం నుండి తేరుకోవడానికి క్షణాలు పట్టాయి.

“అలాగండీ! మరి ఉద్యోగం దొరికే అవకాశం ఉందంటారా బావగారూ!”

“ఇప్పటికిప్పుడు నేనెలా చెప్పగలను వినోదినీ? ఇంటర్వ్యూ చేసేది వాళ్ళ కంపెనీ హ్యూమన్ రిసోర్స్ డిపార్టుమెంటు కదా! మొదట శ్వేత ఇంటర్వ్యూలో తేరుకోవాలి. పిదప వాళ్లు హెడ్ ఆఫీసు ఉన్న హర్యానాకి పంపించాలి. అంతవరకూ ఊపిరి బిగబట్టి నిరీక్షించాల్సిందే-- నా తరపున నేను శ్వేతకు అనుకూలంగా యోగ్యతా పత్రాలను జోడించి పంపించాను”

అప్పుడక్కడకు ప్రవేశిస్తూ శ్వేత అంది “ఎప్పుడొచ్చారు పెదనాన్నా! ఫోను చేసి చెప్తే నేనే వద్దును కదా !”

“అది సరే— ఎప్పుడూ నువ్వే మా ఇంటికి రావాలా! నేను మీ ఇంటికి రాకూడదా! ఇక వచ్చిన విషయం చెప్తాను. సౌత్ కొరియన్ మల్టీనేషనల్ కంపెనీ నుండి నీకు ఇంటర్వ్యూ లెటర్ వచ్చిందమ్మా! ఓ వారం రోజుల్లోపల ఇంటర్వ్యూకి హాజరవాలి. రిజల్ట్స్ వాళ్ల హర్యానా హెడ్డాపీసు వాళ్లు ప్రకటిస్తారు. ఫలితం కోసం యెదురు చూడకుండా చిత్తశుద్దితో ప్రయత్నం చేయడం మాత్రం మానకన్నాడుగా గీతాచార్యుడు. ఇది మనసులో పెట్టుకుని ముందుకు సాగాలి నువ్వు ”

“అలాగే పెదనాన్నగారూ! కాని ఇప్పుడొక విషయం గమనించారా?”

ఏమిటన్నట్టు కళ్లెత్తి చూసాడు రామరాజు.

“బుచ్చిలపాలెం వెళ్లే ముందు పెద్దమ్మ యేమన్నారు? రుద్రేశ్వరుడి గుడికి వెళ్లి వచ్చినప్పుడల్లా ఏదో ఒక మంచి జరుగుతుందని-- చూసారా! పెద్దమ్మకు కథల పోటీలో ప్రైజ్ వచ్చంది. ఇప్పుడేమో నాకు ఒక మల్టీనేషనల్ కంపెనీకి ఇంటర్వ్యూ వచ్చింది. ఈజిట్ నాట్ గ్రేట్?“ అతడేమీ అనలేదు. మనోతత్వరీతిన దేనినైనా యెవరినైనా విశ్వసించడం పోజిటివ్ అలల్ని సృష్టించవచ్చు. హృదయ మందిరాన ఆహ్లాద వాతావరణం పెంచవచ్చు. ఆలయ దర్శనం చేసినప్పుడల్లా మంచివి జరుగుతుంటాయని యెలా చెప్పడం! ఆ మాటకు వస్తే ఆలయ దర్శనం చేసే వారందరూ పవిత్ర మూర్తులేనా! ఎవరికీ ఎప్పుడూ హాని తలపెట్టని ఋషి పుంగవులేనా! అలాంటప్పుడు ఆలయ దర్శనం చేసేవారందరికీ శుభమే జరుగుతుందని యెలా చెప్పడం? ఎవరు యెటువంటివారో, వాళ్ళనెంత వరకు ఆదరించాలో రుద్రేశ్వరుడికి తెలియనిదా ! అతడు వెంటనే ఆలోచనలకు అడ్డుకట్ట వేసాడు. పాలపొంగు వంటి శ్వేత మనసుకి నిస్పృహ కలిగించడం దేనికి-- “ఫలితం తెలియనప్పుడు మనం యెందుకు ఆలోచించి బుర్ర పాడుచేసుకోవడం? నువ్వు మానసికం గా సిద్ధంగా ఉండు. అది చెప్పడానికే వచ్చాను. తరవాత ఇంటికి యెలాగు వస్తావు కదా! అప్పుడు ఇంటర్వ్యూ ఆనుపా నుల గురించి మాట్లాడదాం. కొన్నాళ్ళకు హరిప్రియకు కూడా యిటువంటి అవకాశమే వస్తుందని నమ్ముదాం. ఓకే?” అంటూ రామరాజు లేచాడు. వినోదిని ఇంటి ముంగిట వరకూ వచ్చి సాగనంపింది.

సీతాదేవి మధ్యాహ్నం తరవాత ఇల్లు చేరింది. భర్త కోసం నలువైపులా వెతికింది. చివరకు అతణ్ణి పెరడులో ఈజీ చైర్ లో యేవో పేపర్లు చూస్తూ కనిపించాడు. అతడికి యేకాంతం కావలసినప్పుడల్లా అతడు పెరడులో కూర్చుంటాడు. ఆలోచనా సము ద్రంలో మునిగిపోతాడు- లేదా- ముఖ్యమైన వ్యవహారాలు చూసుకుంటాడు. “ఇదేంవిటండీ ఇక్కడ ఓ మూల మౌనంగా కూర్చు న్నారు! అంత ముఖ్యమైన పేపర్లా?”

“ముఖ్యమనవి అనుకుంటే అన్నీముఖ్యమే- కాదనుకుంటే యేదీ ముఖ్యం కాదు.హెచ్చు తగ్గులన్న అంశం మన ఆలోచనా విధానంపైన ఆధారపడి ఉంటుంది. ఇంతకీ నీ సాహిత్యాభిమానిని చూసావా! నువ్వు వ్రాసిన ప్రాత కధల గురించి ప్రస్తావించి ఉం టుంది. ఔనా?”

ఆమె వెంటనే బదులివ్వకుండా అతడి చేతిని పట్టుకుని లేపింది. “అంతా చెప్తాను. ముందు నాతో హాలులోకి రండి. చూసారా అమ్మాయిలిద్దరూ ఇంట్లో లేకపోయేసరికి ఇల్లు యెంత బోసిగా ఉందో! ఏమో మరి- మనకు తెలియకుండానే వాళ్ల అలికిడికి అలవాటు పడిపోతున్నామేమో!” అంటూ లోపలకు నడిచింది.

అతడు లేస్తూ కొంటెగా ఆమె నడుం చుట్టూ చేతులు పోనిస్తూ అన్నాడు- “నిజం చెప్తున్నాను, ఈ గంధపు రంగు చీరలో బాగున్నావోయే! ఇంకా చెప్పాలంటే వయసు తగ్గినట్లనిపిస్తూంది“.

ఆమె నవ్వుతూ చీర కొంగుతో అతడి నుదుట్ని తుడుస్తూ- ”రండి! కాఫీ తీసుకుంటూ మాట్లాడుకుందాం. మీకొక సర్ప్రైజ్ ఇవ్వబోతున్నాను. సర్ప్రైజ్ ఆఫ్ యువర్ లైఫ్--” అంటూ చేయి పట్టుకుని నడిపించింది. ఆమె జీవిత మైదానంలో రామరాజు ఒక బొక్కసం! ఎడారి మధ్య నీడనిచ్చే ఒయాసిస్!

ఇద్దరూ కాఫీలు తీసుకోవడం పూర్తయిన తరవాత రామరాజే సంభాషణ ఉపక్రమించాడు- “ఉఁ చెప్పు. ఏమిటా సర్ప్రైజ్? గిప్టులతో పొగడ్తలతో ముంచెత్తిందా!”

ఆమె వెంటనే స్పందించలేదు. భర్త ముఖంలోకి తేరిపార చూసి పక్కున నవ్వింది. ”నిజానికి ఆ లేడి డిప్యుటీ జనరల్ మేనేజర్ నాకోసం నన్ను పిలవలేదు సార్! మీకోసం నన్ను పిలిచింది”.

ఆ మాట విని అతడు అయోమయంగా చూసాడు. “నాకోసం పిలిచిందా! నేనెప్పుడు కథలు కవితలు వ్రాసానోయ్! అసలు నా పేరు గాని ఊరుగాని ఇక్కడి వాళ్ళవెరికీ తెలిసుండదు. ఇదెక్కడి జోక్? కొత్తగా ఉందే!”

“నిజం! ముమ్మాటికీ నిజం. ఆమె ఎవరో కాదు. ఒక రోజు చెప్పారే— మీకు పెళ్లియిందని తెలిసి కూడా ఒకమ్మాయి మీతో మాటలు కలపాలని చూపులు కలపాలని ఆసక్తి చూపించేదని. ఆ తరవాత బ్యాంకు ప్రొబేషనరీ ఆఫీసరుగా వెళ్లిపోయిందని, ఆ తరవాత కూడా మిమ్మల్ని వెతుక్కుంటూ వచ్చేదని. ఆమె రెండు మూడు సార్లు వచ్చి కలసి టీ పుచ్చుకుందామని పిలిచినా మీరు కదలకుండా బిర్రబిగుసు కూర్చున్నారని. అవధికి మించిన బిగువు చూపించి మరీ దూరంగా జరిగి ఆమెను దారుణంగా కించపర్చానని పదే పదే తలపోసి వ్యాకులత చెందారని. ఇంకా చెందుతూనే ఉన్నారని-- ఆమే ఈమె— విమల. మిసెస్ విమల.“

ఆమాట విన్నంతనే అతడు మ్రాన్పడి అసంకల్పితంగా లేచి నిల్చున్నాడు. యుధ్ద భూమి మధ్య నిస్సహాయంగా తనను తను కోల్పోయి నిరాయుధ పాణిలా భీకర శంఖారావాలు వింటూ నిల్చున్న సైనికుడిలా బిత్తర పోయి చూడసాగాడు. భర్త పరిస్థితి అర్థం చేసుకున్న సీతాదేవి కూడా లేచి నిల్చుంది. అతడు కాసేపలాగే నిల్చుని- “విమల! విమల!” అంటూ స్వగతంలా అంటూ కుర్చీ లో కూలబడ్డాడు.

“సరే- లెట్ మి బి కూల్— అండ్ లెట్ మి కమ్ టు ది పాయింట్- ఆమెకు నాగురించి యెలా తెలుసు? తెలిస్తే నన్ను కదా కాంటాక్టు చేయాలి--“

“చెప్తాను. మొదట మీరు అంతటి టెన్షన్ కి లోను కాకండి. మీరింకా యంగ్ యేజ్ లో లేరు. చిన్నది కూడా పెద్దదయే అవకాశం ఉంది. కొన్ని వ్యాధి లక్షణాలు పైకి కనిపించవు కౌకు దెబ్బల్లా-- రేపు రాచపుండులా మారే ప్రమాదం ఉంది. ఇంతకీ మీరు ఆమెకి చేసిన అన్యాయం యేముంది! మీరు ఆమె ఆహ్వానాన్ని అందుకుని ఆమెకు చేరువకాలేదు. ఇందులో మీ పొరపాటేముంది? ఆమె స్నేహభావాన్ని దుర్వినియోగం చేయకుండా దూరంగా తొలగడాన మీరు ఆమెకు మంచే చేసారు. మీచోట మరొకరుంటే ఆమె గతి యేమయి ఉన్నో-- ”

అతడు తల అడ్డంగా విదిలించాడు. “కొందరి విషయంలో నువ్వు చేప్పేది సబబు కావచ్చు. కాని ఆమె విషయంలో కాదు. ఉత్తమ స్రీ- ఉన్నత స్త్రీ— ఆమెను అలా మితిమీరిన అహంతో తూలనాడి ఉండ కూడదు, నధింక్ బట్ సెల్ఫిష్ బిహేవియర్. రూడ్ బిహేవియర్. సరే విషయానికి రా! నాగురించి ఆమెకు యెలా తెలిసిందట?” ఆమె వెంటనే బదులి వ్వకుండా నడచి వెళ్లి గ్లాసులో మంచి నీళ్లు పోసి అతడికి అందిస్తూ అంది- “నేనొకటి చెప్తాను. సూటిగా చెప్తాను. ఏమీ అనుకోరు కదా!” అనుకోనట్టు తల అడ్డంగా ఆడించాడు. “ఈ ప్రపంచంలో కొందరున్నారు, విచిత్రంగా ప్రవర్తిస్తుంటారు. అది వాళ్ళకొక హాబీ యేమో! అదే మంటే-- యెదుటి వారి పొరపాట్లను తమ నెత్తి పైన పెట్టుకుంటారు. అదొక ఉదార స్వభావం అనుకుంటూ అకారణం గా అంతర్మథనానికి లోనవుతుంటారు. మీరు ఆ కోవకు చెందిన వారు. కాదనండి చూద్దాం?”

రామరాజు మరొక మారు తల అడ్డంగా ఆడించాడు. “నువ్వు బాగానే ఆలోచిస్తున్నావు. కాని అకటా! మెదడుతో ఆలోచిస్తున్నావు. మెదడుతో మాత్రమే ఆలోచి స్తున్నావు. హృదయంతో ఆలోచించడం లేదు. ఇంకొకడుగు ముందుకు వేసి శ్రీకృష్ణుడు ఉద్బోధించినట్టు ఈ విషయాన్ని ఆత్మతో ఆలోచించ మంటున్నాను. అన్ని పొరపాట్లూ రికార్డడ్ పొరపాట్లు కానవసరం లేదు. మనకు తెలియకుండానే వాటిలో కొన్ని హృదయ ఫలకం పైన రికార్డయి ఉండవచ్చు. కాదా? రచయిత్రిగా బి కైండ్ అండ్ బి సాఫ్ట్. ప్లీజ్!”

ఆమె సావధానంగా తలూపుతూ ఆఖరి అంశాన్ని చెప్పి ముగించింది. “కథల పోటీలో యెంపికై ప్రచురించబడ్డ నా కథకు అనుబంధంగా నా బయోడెటా వేసుకు న్నారు. మీ పేరు ముందు నా పేరు ముందు ఇంటి పేరు కలిపి వేసుకున్నారు. అది ఆమెకు తోడయింది”

అతడిక మాట్లాడ లేదు. లేని నిల్చుని నిదానంగా తన గది వేపు నడిచాడు. అప్పుడామె అతణ్ణి ఆపింది- “అదేంవిటి పూర్తిగా వినకుండానే వెళ్లిపో తున్నారు? నేనామెను మనింటికి భోజనానికి పిలిచాను. ఈజిట్ ఓకే!”

ఆమాట విని అతడి కళ్లు పేద్దవయాయి. “యు రియల్లీ డిడ్ ఎ గుడ్ జాబ్, భర్తతో కలసి రమ్మనమని పిలిచావు కదూ!”

ఆమె తల అడ్డంగా ఆడించింది. “లేదు. ఆమెగారు ఒక్కతే వస్తుంది. సుమారు పది సంవత్సరాల క్రితం ఆమె భర్త బాహ్య వలయ రహదారి మధ్యన ప్రమాదానికి లోనై చనిపోయాడు. ఇప్పుడామె ఒంటరిగానే ఉంటుంది” అతడు అప్రయత్నంగా నెత్తిపైన ముంజేతితో కొట్టుకుంటూ అడిగాడు- “కొడుకులూ కూతుళ్ళూ విదేశాలలో ఉన్నారా?”

ఆమె మళ్లీ తల అడ్డంగా ఆడించింది- “లేదు. విమలకు పిల్లలు లేరు. అత్తామామలు ఉన్నారు గాని, వాళ్లు ఊరు విడిచి రాననేసారు. రెండు మూడేళ్లలో రిటైర్ కాబోతుంది. ఇక్కడ గాని మంచి ఫ్లేట్ దొరక్కపోతే వాల్తేరులో గాని కాకినాడలో గాని స్థిరపడాలని ప్లాను వేసుకుంటుందామె” అతడు నిశ్సబ్దంగా తలాడిస్తూ కదలి వెళ్లిపోయాడు.

కొందరు చరిత్రహీనులుగా ఉండి పోతారు. మరి కొందరేమో నష్టజాతకులుగా మిగిలిపోతారు. మరి విమలను యేమనాలి?

ఎంతో యెత్తుకి యెదిగి పోయిందనుకున్న విమల జీవితంలో యెందుకు సార్థకతను సాధించలేక పోయింది? దీనినే “ఆటరా—బ్రతుకాటరా!” అంటారా-- లేక పూర్వజన్మ సుకృతమంటారా! ***14***

వారం రోజుల తరవాత శ్వేత ఇంటర్య్యూకి హాజరయి వచ్చింది. రామరాజు దిగబెట్టి వచ్చాడు; బోర్డాఫ్ సెలెక్టర్ల ముందు నెర్వస్ గా ఫీలవకని మరీ సీరియస్ గా తీసుకోకని, ఇంట్లో తమతో మాట్లాడుతున్నట్టే బదులిచ్చి ఇంటికి వచ్చి హాయిగా తమతో కలసి కప్పుకాఫీ తాగమని. చెప్పినట్టే ఆమె ఇంటర్వ్యూ హాజరయి వచ్చి రామరాజు సీతాదేవి దంపతులతో కలసి కాఫీ తీసు కుంటూ ఇంటర్య్యూ కబుర్లు వినిపించింది. సెలక్టయిందీ లేనిదీ హర్యానాలోని కంపెనీ హెడ్ ఆఫీసు వాళ్లు ఒక నెలా రెండు నెలల గడువు తరవాత చెప్తారని కూడా తెలియ చేసింది. రిజల్ట్ అనుకూలంగా ఉన్మా లేకపోయినా ఇంటర్వ్యూ ఆమె జీవితంలో ఒక పెద్ద మలుపు. ఎందుకంటే,అంత పెద్ద మల్టీనేషనల్ కంపెనీవాళ్లు తనను ఇంటర్య్వూకి పిలుస్తారని ఆమె కలలో కూడా అను కోలేదు. మొత్తానికి ఆమె మానసికంగా యెదిగిందని తనకు తాను ఫీలవుతూనే ఉంది. అంతా పెదనాన్నగారి ఆశీర్వాదం-- ఇక తదుపరి అవకాశం హరిప్రియకు రావాలి. ఆమెను ఇంటర్వ్యూకి హాజరు పర్చాలంటే ఆమె కూడా తనలా యెదగాలి. అలా యెదిగిందని రామరాజు పెదనాన్నగారికి తెలవాలి. చెప్ప వలసి వస్తే ఇంటర్య్యూ అంటే తమ బోటి మామూలు కుటుంబంలో పుట్టి పెరిగిన వాళ్ళకు అగ్ని పరీక్షే! ***15***

అనుకున్నట్టు విమల తమింటికి భోజనాలకు రాబోతుందన్నది ఖరారు చేస్తూ సీతాదేవి రామరాజుకి కబురందించింది. ఆరోజు రాత్రి తనతో ఉండమని అక్కాలెల్లెళ్లిద్దరికీ చెప్పి భోజనాలకు యేర్పాట్లు చేయనారంభించిందామె. తీపు పదార్థాలు చేసి ముగించింది. మరునాడు ప్రొద్దట తనే స్వయంగా మాడ వీధిలోని మార్కెట్టుకి వెళ్లి కాయగూరలన్నీ తీసుకు వచ్చింది. వంటగ దిలో వంటకాలు సాగుతున్నప్పుడే విమల కారులోనుంచి దిగింది. శ్వేత యెదురు వెళ్లి పుష్ప గుఛ్ఛాన్ని అందించింది- “హార్టీ వెల్ కమ్ మేడమ్!” అంటూ--

విమల చిర్నవ్వుతో ఆమెను అక్కున చేర్చుకుని సీతాదేవితో చేతులు కలిపి లోపలకు నడిచింది. అక్కడ గుమ్మం వద్ద నిల్చున్న రామరాజును తదేకంగా చూస్తూ రవంత సేపు యెక్కడిదక్కడ చలనరహితంగా ఉండిపోయింది. అప్పుడతను ప్రవాహ ధారగా చెప్పసాగాడు. ”మార్పు అంతగా కానరాలేదు విమలా!. ఆరోగ్యంగానే ఉన్నారు. నిజానికి నిండుగా ఉన్నారు. తెలుస్తూనే ఉంది మీరు దైనందిన నడకతో బాటు యోగాసనాలు బాగా చేస్తుంటారని-- కంగ్రాట్స్!“

“థేంక్స్! బౌంటిఫుల్ థేంక్సు. మిమ్మల్ని మళ్లీ చూస్తాననుకోలేదు సుమా! మీరెలా ఉన్నారు రామరాజుగారూ!”

“ఇదిగో ఇప్పుడిక్కడ ఇలా ఉన్నాను మీ ప్రియ రచయిత్రి సీతాదేవిగారితో కలసి, కనుల పండువుగా కాపురం చేస్తూ— మీ వారి గురించి విన్నాను. రియల్లీ సారీ! ఈ మధ్య రింగ్ రోడ్ ఒక విధంగా సత్యహరిశ్ఛంద్రుడి స్థిర నివాసంలా తయారయింది. మొన్న మొన్న మన హైద్రాబాదు ప్రసిధ్థ క్రికెట్ ప్లేయరు కొడుకు అదే చోట యాక్సిడెంటుకి లోనయి ప్రాణాలు వదిలాడు. అక్కడి రహదారిన వచ్చీ పోయే వాహనాలను క్లోజ్ గా మోనిటర్ చేయాల్సుంది. అవసరమైతే ట్రాఫిక్ రద్దీని పర్యవేక్షణ చేయడానికి డ్రోన్స్ ని కూడా ఉపయోగిస్తే బాగుంటుందేమో! రండి కూర్చోండి. టీ తాగుతూ సీతాదేవితో హాయిగా కబుర్లాడుదురు గాని-- మా బంధువులమ్మాయిలు కుడా ఉన్నారు. వాళ్లు కూడా కలుస్తారు- సంభాషణకు రక్తి కట్టిస్తారు”

అప్పుడామె చివుక్కున కళ్ళల్లో కళ్ళు పెట్టి చూసి లోపలకు నడుస్తూనే స్వగతంలా అంది- “ఏం? మీరు మాతో కబుర్లు పంచుకోరా!”

జెర్కింగుకి లోనయినట్టు ఉలిక్కి పడ్డట్టు చూసి వెంటనే నవ్వేసాడు రామరాజు. “భలే వారే? హోస్టుని- నేను లేకుండా కబుర్లెలా సాగుతాయి విమలగారూ!”

“వన్స్ యెగేన్ థేంక్సు!- ఇండీడ్ హోల్ హార్డెడ్ లీ!”

పెదవి విప్పకుండానే- ఎందుకూ- అన్నట్టు చూసాడతను.

“ ఎకానమీ ఆఫ్ వర్డ్స్ పాటించకుండా నాతో స్వేఛ్ఛగా మాట్లాడుతున్నందుకు—“

ఈసారతను బదులివ్వలేదు. నిస్సహాయత ప్రస్పుటించే ముఖంతో సీతాదేవి వేపు చూసాడు. అప్పుడామె ఇక తప్పదన్నట్టు కలుగచేసుకుంది. “అబ్బే! అలా కాదు విమలగారూ! ఆయెనె ప్పుడూ మనసార ఫ్రెండ్లీగానే మాట్లాడతారు. అనసవరంగా మొహమాటాలకు పోరు, బిజీగా పనులు చేసుకుంటున్నప్పుడు తప్ప-- మీరు ముందు కూర్చోండి. టీ పుచ్చుకుంటూ మాట్లాడుకుందాం. ఆ తరవాత నా స్టడీ రూములోకి వెళ్దాం”

“వైనాట్! వైనాట్! మరి మీ వారి స్టడీ రూము చూపించరా?”

ఈసారి జెర్కింగ్ కి లోనవడం సీతాదేవి వంతు-- “అబ్బే! నా ఉద్దేశ్యం అది కాదు. ఇల్లంతా మెట్టు మెట్టుగా చూపించాలని—“

ఆ మాటతో విమల మరు పలుకు లేకుండా నిశ్శబ్దంగా సోఫాలో కూ ర్చుంది. కూర్చుని ఇంటిని ఓపారి కలయచూసి- గుడ్ అంటూ రామరాజుని పిలిచింది- “రండి రామరాజుగారూ! ఎదురుగా కూర్చో వడానికి మీకు ఆక్షేపణేదీ లేదుకదా? నేను పరస్త్రీనే— కాని పరిచయం ఉన్న స్త్రీనే కదా!”

అతడు నిర్ఘాంత పోయి చూసాడు. విమ ల ఇంత ధాటిగా దూకుడుగా మాట్లాడుతుందా! అతనెప్పుడూ అలా అనుకోలేదు. బహుశ: పదవీ బాధ్యతల వల్ల వచ్చిన మాన సికమైన మార్పేమో! అంతేకాదు- ఆమెలో మరొకటి కూడా గమనించాడతను. ఆమె తెలిసి చూపిస్తుందో తెలియకుండానే చూపి స్తుందో తెలియదు గాని, ఇప్పుడామె దేహభాషలో హుందాతనం ఇనుమడించినట్లుంది. అతడిక మాటకు మాట బదులివ్వకుండా ఆమెకు యెదురుగా కూర్చున్నాడు. కొంపదీసి తనపై కక్ష పెట్టుకుని రాలేదు కదా ఈ మహాతల్లి! స్త్రీల సైకలాజీ గురించి అతడికి తెలుసు. చాలా సహనంగా ఉంటారు. అవధికి మించిన సౌమ్యతతో ఉంటారు. పంటి బిగువున అంతులేని కష్టాలను భరిస్తా రు. కాని— ఒకటి మాత్రం వాళ్ళు భరించలేరు, నిర్లక్ష్యం ప్లస్ ముభావం. ఆనాడు తను ఈ రెండూ అతిగా చూపించించాడని అను కుంటుందేమో! అలా అనుకుంటే తనేం చేయగలడు? తను ఆమె పట్ల గౌరవ భావంతోనే తొలగి ఉండేవాడు. పచ్చి చెట్ల వాసన వంటి ఆలంబన లేని ఆశల్ని రేకెత్తించకుండా మన్ననతోనే మెసలేవాడు. అప్పటికే వివాహం చేసుకుని ఓ బిడ్డకు తండ్రయిన తను అప్పటికి చేయగలిగిందల్లా అదేకదా! మరి ఆవేశపరురాలైన విమల తన గురించి అలా సౌమ్యంగా ఆలోచించడం లేదేమో!

మరి కాసేపటికి శ్వేత వచ్చి అందరికీ బిస్కట్లూ- టీలూ ఇచ్చి లోపలకు వెళ్లిపోయింది. అప్పుడు సీతాదేవి విమల

భుజంపైన చేయి వేసి కూర్చుంది. ఆమె అలా కూర్చున్న వెంటనే విమల ప్రక్కనుంచిన క్లాత్ బ్యాగుని తీసి అందించింది- ”చిన్నటి గిఫ్టు మన స్నేహానికి నాందిగా—“ సీతాదేవి థేంక్సంటూ కాస్తంత టాప్ ని తెరచి చూసింది. చేనేత చీర.. తనకిష్ఠమైన మెరూన్ రంగు. టీ బిస్కట్లు తీసుకోవడం పూర్తయిన తరవాత రామరాజు వాళ్ల ముందు అలా కదలకుండా కూర్చోవడానికి ఇబ్బంది పడుతున్నాడని గ్రహించి సీతాదేవి విమలను తన స్టడీ రూముకి తీసుకు వెళ్లింది. అతడిక అక్కడ కూర్చోలేదు,పెరడు వేపు సాగిపోయాడు. అన్ని వేళలా కాకపోయినా అప్పుడప్పుడు యెకాంతం చెట్టు నీడలా ఓషధీ గుణం గల పచ్చటి తీగలా వ్యాపించి మనిషి మనసుకి యెనలేని ఉపశమనం సాంత్వనం ఇస్తుందన్నది నిజమే కదా!

అతడలా ప్రాణపూర్ణమైన గాలి పీలుస్తూ పెరడు మధ్య కూర్చున్నప్పుడు వెనుకనుంచి విమల గొంతు వినిపించింది-

“అయ్యా స్వాములవారూ! ఏమిటీ అజ్ఞాత వాసం? మీ శ్రీమతీ నేనూ అక్కడ వెతుక్కుంటూ కూర్చుంటే మీరిక్కడ సేద తీర్చు కుంటారా! రండి. మీ స్టడీరూము ఓపారి చూపించండి. అది చూసే భాగ్యం గాని లభిస్తే నాకు వచ్చిన పనయిపోతుంది”

ఆ మాటకు అతడు నవ్వుతూ లేచి వచ్చాడు. “మరేం లేదు విమలగారూ! ఆడాళ్లిద్దరూ కలిస్తే చాలా విషయాలు మాట్లాడుకుంటారు కదా! పానకంలో పుడకలా మధ్య నేనెందుకుని-- రండి. నాకున్నది స్టడీ రూము కాదు. వర్కింగ్ రూమ్” అంటూ విమలను తన రూముకి సాదరంగా తీసుకు వెళ్ళాడు. ఆమె నవ్వుతూ లోపలకు ప్రవేశించి చుట్టూ కలయ చూస్తూ నిల్చుంది. రామరాజు అమ్మానాన్నల కుబుంబ ఫొటో- చెల్లీ బామ్మర్దుల పెళ్లి ఫొటో- కొడుకుల కోడళ్ల గ్రూపు ఫొటోలు- అన్నీ వరసగా కుదురుగా కనిపించాయి. ఉఁ అంటూ సన్నటి నిట్టూర్పు విడుస్తూ బల్లముందున్న అతడి రివాల్వింగ్ చైర్ లో వెళ్ళి కూర్చుంది. “అంతా బాగుంది గాని, చిన్నపాటి కొరత ఉన్నట్లు తోస్తుంది. అదేమిటో చెప్పుకోండి చూద్దాం”.

ఆమె కళ్ళలో కనిపించే ప్రతి కదలికలోనూ పలికే ప్రతి మాటలోనూ ఉత్సాహమూ ఉద్వేగమూ ఉవ్వెత్తున ప్రస్పుఠిస్తున్నాయి. ఏమో! డిప్యుటీ జనరెల్ మేనేజర్ కదా- తన చేంబర్ లో కూడా ఇలానే బొంగరంలా వేగంగా రౌండ్సు తిరుగుతూ ఉత్సాహపూరితంగా ఆర్డర్లు జారీచేస్తూ ఉంటుందేమో! అవ న్నీ చూస్తుంటే విమలలో యవ్వన పొంగు తగ్గనట్టే ఉంది. ఆలోచించడం ఆపి అతడన్నాడు- “నా వరకు కొరతేమీ లేదు. అది మీకు కనిపించింది కాబట్టి మీరే చెప్పాలి మరి--“

ఆమె నవ్వుతూ కుర్చీనుండి లేచి “ఓహో ! నేను వేసిన బాణం నాకే తిరిగిస్తు న్నారా! సరే— నేనిప్పుడు నా ప్రియమైన రచయిత్రిని అడుగుతాను. నువ్వు చెప్పగలవా సీతాదేవీ!” అని అడిగింది.

“నేను చెప్ప గలను విమలా! అక్కడ నీకు కనిపించనిది మా పెళ్లి ఫొటో--ఔనా?” అది విని విమల చప్పట్లు కొట్టింది.

”యు ఆర్ రై ట్! అందుకే అంటాను స్త్రీలకున్నంతటి మృదుభావం మగ పురుషులకు ఉండదని-“

అప్పుడు సీతాదేవి ఆమెకు అడ్డు తగిలింది. “కాని నువ్వ నుకున్నదాంట్లో పూర్తి వాస్తవం లేదు విమలా! ఎందుకంటే అది నా స్టడీరూములో యెలాగూ ఉంది కాబట్టి మరొకటి ఇక్కడ పెట్టడం యెందుకుని నేనే మా పెళ్లి ఫొటోని ఇక్కడ పెట్టనివ్వలేదు. ఆ మాటకు వస్తే ఆయనకు యెవరి పట్ల భక్తి భావం ఉందో- యెవరి పట్ల వాత్సల్యం ఉందో వాళ్ల చిత్రపటాలు యెట్టెదుట ఉంచుకునే హక్కు ఆయనకు స్వంతమే కదా!”

ఆమాట విని విమ ల కొన్ని క్షణాలు ఊరకుండిపోయి నిదానంగా అంది- “ఆన్ దిస్ పాయింట్ యు ఆర్ రైట్. కాని నేను చెప్పిన మూల పర్వం లోని భావాన్ని నేను మార్చుకోదలచ లేదు”.

ఏమిటన్నట్టు సూటిగా విమల కళ్ళలోకి చూసింది సీతాదేవి.

“సాధారణంగా స్త్రీలకున్నంతటి మృదు మనోరాగాలు మగాళ్లకు ఉండవన్నది-- నువ్వు ఒప్పుకో ఒప్పుకోకపో- ఐ స్టిక్ టు మైగ్రౌండ్!” అంటూ నవ్వుల పువ్వుల్ని గదినిండా కురిపిస్తూ సీతాదేవి చేతితో తనచేతిని కలిపి బయటకు నడిచింది. వెళ్తూన్న స్త్రీ లిద్దరినీ తేరి చూస్తూ రామరాజు కదలకుండా నిల్చున్నాడు. ఇంతటి సున్నితత్వం గల ఇంతిని తనెన్నడూ చూడలేదేమో! అలా ఆలోచించుకుంటూ ఓపారి తనలోకి తను చూసుకోవడానికి పూనుకున్నాడు. నిజంగానే ఆమె మనో వ్యధకు మూల కారకుడు తనేనేమో! లేకపోతే అన్నళ్ళతరవాత కూడా తన తిరస్కృతిని ఆమె మరచిపోలేక పోతుందంటే— తను ఘోరంగానే నడచుకున్నాడన్నది వాస్తవం కాదూ! ఏ విషయంలోనైనా యెవరితోనైనా వద్దని చేతిని అడ్డం పెట్టడంలో తప్పులేదు. కాని-- దానిని వ్యక్తం చేయడంలోనే సభ్య తా సంస్కారాల వాసనలు బయట పడతాయి.ఇక్కడే— ఈ ఒక్క విషయంలోనే తను అతిగా ప్రవర్తించాడేమో!

భోజనాలయాయి. ఆ తరవాత ఆడాళ్లందరూ హాలులో కూర్చుని ఊసుల్లో పడ్డారు. రామరాజు యథా ప్రకారం పెరడులో--

అప్పుడు శ్వేత గొంతు వినిపించింది- “పెదనాన్నా! మేడమ్ వెళ్తున్నారట. మిమ్మల్ని పెద్దమ్మ రమ్మని పిలుస్తూంది” .

తన దిక తప్పుకోలేని పరిస్థితి అని తేల్చుకున్న రామరాజు పోర్టికోలో కారు వద్ద నిల్చున్న ఆడాళ్లిద్దరి వద్దకు వెళ్లి- “ఎస్ మేడమ్స్. వాట్ కెన్ ఐ డూ ఫర్ యూ?” అని అడిగాడు.

అప్పుడు నవ్వుతూ సీతాదేవి బదులిచింది. ”మాకోసం మీరేమీ చేయనవసరం లేదు గాని- విమల మనల్ని ఇంటికి రమ్మని పిలుస్తూంది. అమ్మాయిలిద్దరినీ తీసుకుని—తమ నోడ్ కోసం యెదురు చూస్తూంది డిప్యుటీ జనరెల్ మేనేజర్.. ఏమంటారు?”

“నేనేమంటాను? శిరసా వహిస్తానాంటాను. కాని ఈనెల కాదు. మరుసటి నెల పిలిస్తే బాగుంటుంది. కొన్ని పనులు ఫాలో అప్ చేయాల్సి ఉంటుంది. ముఖ్యంగా శ్వేత ఇంటర్య్యూ రిజల్ట్ ట్రాక్ చేయాల్సి ఉంది, ఇన్ కమ్ టాక్సు ప్రోపర్టీ రిటార్నులు తయారు చేయాల్సి ఉంది. సారీ ఫర్ మై రిప్లయ్“.

ఆ మాటకు విమల నవ్వి అతడి చేతిని అందుకుని- “దానికేముంది రామరాజుగారూ! కొన్ని పనులు నిర్ణీత సమయాలలో పూర్తి చేయాల్సి ఉంటుందిగా! ఎదుటి వారి కోసం వాటిని జాప్యం చేయడం తగదు కదా! మీరు నా ఆహ్వానాన్ని మన్నించడమే నాకు మహాభాగ్యం. థేంక్సు”అంటూ డోరు తెరచి డ్రైవింగ్ సీటులో కూర్చుంది.

ఆమె వెళ్లిపోయిన తరవాత అతడికి లోలోతుల్లో అనిపించింది- “విశాఖ సముద్ర తీర ప్రభంజనం కదలి వెళ్లిపోయింది సుమా!” . కాని అదే సమయాన మరొకటి కూడా తోచింది. స్త్రీలో యెగిసిపడే అటువంటి తీవ్ర మనోభావ తరంగాల చాంచల్యం అతడికి ఇష్టం. మరైతే దానికోసం యెక్కడికో వెళ్ళడం దేనికి? ‘లలిత లలితమ్ముగా భావ భరితమ్ముగా!’ అన్న రీతిన తనను నిత్యమూ లాలించి పాలించే భార్య సీతలో లేదూ! కంకణం ముంచేతికున్నప్పుడు దానికోసం మరెక్కడో వెతకడం దేనికి? ఎమోషన ల్ టచ్ లోనూ ఎమోషనల్ ఫీల్ లోనూ అణగి ఉన్న రసభరిత ఉద్వేగ పూరిత మనోభావం గురించి అతడికి తెలియనిదా!

***16***

- వరసగా నాలుగు రోజుల పాటు శ్వేత గాని హరిప్రియ గాని సీతాదేవి వద్దకు వెళ్లలేదు. ఆమె రెండు రోజుల పాటు వరసగా జరగబోతూన్న రచయిత్రుల సాహితీ సమావేశాలకని తెనాలి వెళ్లిపోయింది. రామరాజేమో అలహాబాదులో జరగబోయే అప్ కమింగ్ ఇన్వెస్టర్ల్ గెట్ టు గేదర్ కి వెళ్లిపోయాడు. ఆరవ రోజు గోవిందు సాయంత్రం కార్యాలయం నుండి ఆలస్యంగా వచ్చి భార్య తో అన్నాడు- “అమెరికా నుండో ఇంగ్లాండు నుంచో వాళ్ల అబ్బాయి వచ్చినట్టున్నాడు. యెలో టాక్సీనుండి పెట్టే బేడాతో రామరాజు అన్నయ్య ఇంటి ముందు దిగడం ఆ దారమ్మట వస్తూ చూసాను“

అప్పుడక్కడ టీవీలో పాటలపోటీ వింటూ కూర్చున్న శ్వేత లేచి వెళ్లింది. “అలాగయి ఉండదు నాన్నగారూ! అలా పెద్దమ్మకు కావలిసిన వారెవరైనా వచ్చి ఉంటే నన్ను తప్పకుండా పిలు స్తారు. ఇదిగో— ఇప్పుడు ఫోను చేసి కనుక్కోనూ-- “ అంటూ ల్యాండ్ ఫోను వేపు కదలింది. కాని ఆమె పోను అందుకునే లోపల ఫోను రింగయింది. అప్పుడు వినోదిని నవ్వుతూ - “ఇంకెవరు? మీ పెద్దమ్మగారే అయుంటారు” అని కూతురి భుజంపైన చేయి వేసి నొక్కింది.

శ్వేత ఫోను అందు కుంది- “హాల్లో ! నేను పెద్దమ్మా! పెద్దన్నయో చిన్నన్నయో అమెరికా నుండి వచ్చినట్టున్నారు. నేను వచ్చేదా పెద్దమ్మా!”

“వద్దు. ఇప్పుడొద్దు. రేపు నువ్వూ , మీ చెల్లీ రండి. కాని వచ్చింది మీ అన్నయ్య కాదు. మా ఆడపడుచు పెద్ద కొడుకు- ధనుంజయ్. అదేదో ముఖ్యమైన ఇంటర్నేషనల్ సైన్స్ కాన్ఫిరెన్సట.. ముంబాయిలో జరగబోయే ఆ సమావేశం తరవాత ఇంకా చాలా చోట్ల మీటింగులు ఉన్నాయట. భాగ్యవతి కూడా కొడుగు గురించి వాళ్లన్నయ్యకు ఫోను చేసింది. అంచేత ఆయన ఇన్వెస్టర్ల మీటింగులు కట్ చేసుకుని ఊరు చేరుకున్నాడు. నువ్వూ మీ చెల్లీ నాతో ఉంటేగాని పనులు తెమలవు. సరేనా!” అంటూ సీతాదేవి ఫోను పెట్టేసింది.

అప్పుడు వినోదిని కూతుర్ని అడిగింది- “మీ నాన్న చెప్పింది కరెక్టే కదా!”

“కరెక్టే— కాని వచ్చింది వాళ్లబ్బాయి కాడట. వాళ్ళ ఆడపడుచు భాగ్యవతిగారి పెద్ద కొడుకట. రేపు వస్తే చాలంది పెద్దమ్మ”

వినోదిని అలాగే అన్నట్టు తలూపుతూ వంటగది వేపు సాగిపోయింది.

మరునాడు ఉదయం ఇద్దరు అక్కాచెల్లెళ్లూ ఇల్లు చేరి సీతాదేవి కోసం వెతుకుతూ ఆమె స్టడీరూములోకి వెళ్ళారు. అక్క డ ఆమె మాత్రమే ఉంది. ఆస్ట్రేలియా నుండో అమెరికానుండో వచ్చాడని చెప్పిన ధనుంజయ్ గాని రామరాజు గాని కని పించలేదు. సీతాదేవికి కాఫీ కలిపి ఇస్తూ శ్వేత అడిగింది. “మీ ఆడపడుచు అబ్బాయి యెవరో వచ్చారన్నావు పెద్దమ్మా! ఎవరూ కనిపించరేం? పెదనాన్నగారుకూడా కనిపించ రాయె— ఎక్కడికెళ్లారు పెద్దమ్మా?“

“ఓ అదా! చెప్తాను. ముందు ఇది చెప్పండి.. మీరెందుకు కాఫీలు తెచ్చుకోలేదు? మీరు మాకు అతిథులా! మీకు చెప్తేగాని తీసుకో రా— ముందు కాపీలు తెచ్చుకుని తాగండి. ఆ తరవాత అంతా చెప్తాను.”

ఆ మాటకు అక్కాచెల్లెళ్లిద్దరూ నవ్వుకుంటూ కాసేపట్లో కాఫీ కప్పులతో వచ్చి సీతమ్మకు యెదురుగా స్టూల్స్ వేసుకుని కూర్చున్నారు.

“ఇప్పుడు చెప్తాను వినండి. మీకు తెలుసు కదా మీ పెదనాన్నగారు వినాయక గుడి ధర్మకర్తల్లో ఒకరని. దేవుడి హుండీ బాక్సు తెరవడానికి ముహూర్తం పెట్టినట్టున్నారు. చిల్లర డబ్బుల్ని లెక్కించడానికి రమ్మనమని పిలిచారు. అక్కడకి వెళ్లిపోయారు. ఇక మా ధనుంజయ్ సంగతంటారా-- వాడికి యేదైనా చేసిపెట్టాలనే మిమ్మల్ని పిలిచాను. వాడు సైంటిస్ట్ కదా-- ద్రావకం తాగి మాయమైపోయిన మిస్టర్ ఇండియాలా ఉదయం ఆరింటేకే ఇంటినుండి వెళ్లిపోయాడు. ప్రొద్దుటే కారు వచ్చి తీసుకు వెళ్లిపోయింది. ఇప్పుడు వాడు ముంబాయిలో ఉంటాడు. ఐనా పోయిందేమీ లేదు. వాడికి మన తెలుగు పచ్చళ్ళంటే ఇష్టం. అవేవీ అక్కడ దొరకవని కాదు. వాళ్ళమ్మ తెలుగు ఆడపడుచేగా- చేసి పెడ్తుం ది. మరైతే ఇక్కడిలా అన్నీ దొరక్కపోవచ్చు. వాడి రుచికి సరిపడ మనం కొన్ని పచ్చళ్ళూ కారప్పొడులూ చేసి ఉంచుదాం. మరి వాడెప్పుడొస్తాడో చెప్పలేం. రండి మనం ముగ్గురమూ ఇప్పుడు వంటగది పైన దాడి చేద్దాం” అంటూ సీటునుండి లేచిందామె.

మొదట వాళ్లు కారం తగుమోతాదులో ఉండేలా కందిపప్పు పొడి చేయడంలో నిమగ్నమయారు. ఆ తరవాత నిమ్మ కారం తయారు చేయడానికి పూనుకున్నారు. అవి పూర్తియిన తరవాత ముగ్గురూ మాడవీధి బజారు వేపు సాగిపోయారు.

అలా సాగిపోతున్నప్పుడు హరిప్రియ అడిగింది- “ఏం పెద్దమ్మా! మీ పెద్ద మేనల్లుడికి పెళ్లి ఐపోయిందా?” సీతాదేవి నవ్వింది, “ఐతే నేం అవకపోతేనేం? నాకేమిటి ఆడపిల్లలా ఉన్నారు వాడికిచ్చి పెళ్లి చేయడానికి? వాళ్ళమ్మ చుబుకం పట్టుకుని బ్రతిమాలడానికి”

“ఒకవేళ మీకు ఆడపిల్లలు ఉన్నారనుకో! మీ ఆడపడుచు సమ్మతిస్తుందా! అదే సాకనుకుని పెద్ద రగడ చేయదూ!”

“ఔను తప్పకుండా చేస్తుంది. ఇందులో సందేహమేల? ఐతే- వాళ్ళన్నయ్యగాని పెళ్లి ప్రస్తావన చేస్తే ఊరకుండిపోతుంది. బూర ఊదే పాములవాడి ముందు తలూపే పాములా ఆవిడే స్వయంగా వచ్చి కొడుక్కీ మేనగోడలికీ పెళ్లి జరిపించి మరీ వెళ్తుంది!”

“ అన్నయ్యంటే అంత ప్రేమా!”

“ప్రేమా-- అన్నయ్యంటే ఆమెకు ప్రాణం. మీ పెదనాన్నగారికి కూడా చెల్లెంటే అంతే ప్రేమ. ఐనా అదంతా ఇప్పుడెందుకు? నాకటు వంటి బెడద లేనే లేదుగా!” అంటూ మార్కెట్ సందులోకి ప్రవేశించింది సీతాదేవి.

రెండవరోజు ధనుంజయ్ ముంబాయి ప్రయాణం ముగించుకుని వచ్చాడు. లోపలకు వస్తూనే- “హయ్ అత్తయ్మా! హాయ్ మామయ్యా ! గివ్ మీ ఫైవ్ మినిట్స్ టైమ్. స్నానం చేసి వచ్చేస్తాను” అంటూ తనకు కేటాయించిన గదిలోకి వెళ్లిపోయాడు.

“ఇప్ప టి కుర్రాళ్ళకు విషయం తక్కువ, హడావిడి యెక్కువ— అందులో విదేశాల్లో పెరిగిన వాడి గురించి చెప్పాలా!” అంటూ మడత పెట్టిన పత్రికను మళ్లీ చేతిలోకి తీసుకున్నాడు రామరాజు. సీతాదేవి భర్త మాటలకు స్పందించింది- “అంతా పెళ్ళాం వచ్చేంత వరకే ఈ ఉద్వేగమూ హడావిడీను.. ఒక ఇంతి గాని ఇంటికి వస్తే అంతా సద్దుమణిగి పోతుంది”

“నాలా-- అంతేకదూ!“

“అలాగని నేనెప్పుడైనా అన్నానా! మీలో పొంగే ఉద్వేగం పరవళ్లు తొక్కే గోదావరి అనలేదూ? ఒకసారి కాదు, పలుసార్లన్నాను”

“ఈజిట్? ఇఫ్ సో, నేను నీ మాటను కాంప్లిమెంటుగా తీసుకుంటాను” అంటూ ఆమె యేమాత్రమూ యెదురు చూడని రీతిన ఆమె కుడి చెంపను ముద్దు పెట్టుకున్నాడు. సీతాదేవి విసుగ్గా కోపంగా ముఖం పెట్టి చూసింది. “ఏమిటండీ ఇది!ఏ దైనా చేసే ముందు మన వయసుని కూడా గుర్తుపెట్టుకోండి. అక్కడేమో అమ్మాయిలిద్దరూ యేవో పనులు చేస్తూ తచ్చాడుతున్నారు. ప్రక్క గదిలో నేమో మేనల్లుడు ఉన్నాడు. అంతటి ఆకస్మికోద్రేకానికి లోనయితే యెలా? లెంపలు వేసుకోండి”

“లెంపలు నేను కాదు. నువ్వేసుకోవాలి” ఆమె విడ్డూరంగా చూసి అంది- “నేనా! నేనెందుకు వేసుకోవాలి? నేనేం చేసానని—“

“నిజం చెప్పు. గుండెలపైన చేతులుంచి చెప్పు. మత్తెక్కించే హస్కీవాయిస్ తో మగతనాన్ని తట్టిలేపింది నువ్వు కాదూ!” ఈసారి సీతాదేవి కౌంటర్ వేయలేదు. మెరిసే కళ్ళతో భర్తను చూస్తూండిపోయింది. తన మగాడు ఈ రాత్రి తనను నిద్రపోనివ్వడేమో!

ఔను నిజమే! కొన్ని ఉద్వేగాలు వయసు వాగులకు అతీతంగా సాగిపోయే సుందర యవ్వన స్వప్నాలేమో!

ఆమె అలా మోహనకరమైన ఆలోచనల్లో తేలియాడుతుండగా ధనుంజయ్ రానే వచ్చాడు. మేనల్లుడి నుదుట విభూతి రేఖలు చూసి ఆమె ఆశ్చర్యపడుతూ అడిగింది- “నీకు ప్రొద్దుటే పూజాగదిలోకి వెళ్ళే అలవాటుందన్న మాట!”

“అక్కడి బిజీ లైఫ్ లో ఇవన్నీ యెవరు చేయగలరత్తయ్యా! అంతా మీ మరదలు నేర్పించిన- కాదు నూరిపోసిన ఆచారం. ఐనా బొట్టు పెట్టుకోవడం చూసి అంతలా ఆశ్చర్యపోతున్నావు. ఎందుకత్తయ్యా? నేను హైందవుణ్ణేగా!”

“కావచ్చు. నువ్వు సైంటిస్టువి. ఆకాశానికీ భూమికీ మధ్య కదలాడే ప్రతి పదార్థం అంతూ చూడకుండా మీ వాళ్ళు విడిచి పెట్టరు కదా! ఆ వర్గానికి చెందినవాడివి. అంచేత అంతటి ఆచారపూర్వకమైన పట్టింపులు ఉంటాయానని నివ్వెరపోయాను”

“మరి నోబేల్ బహుమతి అందుకున్న సి వీ రామన్ గారు కూడా సైంటిస్టే కదా! నుదట భారీ విభూతి రేఖలు- కుంకుమ బొట్టూ పెట్టుకోకుండా బయటకు రారు”

“నేనిప్పుడేమన్నానురా? ఆస్ట్రేలియన్- కమ్- అమెరికన్ సైంటిస్టు విభూతి రేఖలు పెట్టుకోవడం ఆశ్చర్యంగా ఉందన్నాను. అంతేగా! సరే- ఇప్పుడు మేటర్ కి వద్దాం” అంటూ గొంతకనిచ్చి అక్కాచెల్లెళ్ళిద్దరినీ పిలిచింది. లోపల్నించి ఇద్దరూ వచ్చి ధనుంజయ్ కి నమస్కరించారు. అతడు కూడా ప్రతి నమస్కారం చేసి- “దయచేసి నన్ను చూసి అంత మన్ననతో తొలగి నిల్చోకండి. వయసు లో నేనంతటి పెద్ద వాణ్ణి కాను. నా పేరు ధనుంజయ్. ఆస్ట్రేలియా వాస్తవ్యుడను. ఇప్పుడు అమెరికాలో సైన్స్ రిసర్చ్ ప్రోజెక్టులో పని చేస్తున్నాను. మరి మీరు?” అప్పుడు సీతాదేవి కలుగ చేసుకుంది- “వాళ్లిద్దరూ అచ్చు తెలుగమ్మాయిలు. నీలా డేషింగ్ గా మాట్లాడరు” అని అక్కాచెల్లెలిద్దరి వివరాలూ మేనల్లుడికి చెప్పింది. అతడేమీ అనలేదు. అత్తయ్య చెవి దగ్గరకు వచ్చి అన్నాడు- “సిస్టర్స్ ఇద్దరూ యెథినిక్ బ్యూటీ తో చాలా బాగున్నారు“.

అప్పుడు రామరాజు యెలర్టయాడు. “అదేంవిటి మేమందరమూ ఇ క్కడ చూస్తుండగా ఆ గుసగుసలు — నీ మేనల్లుడు యేమంటున్నాడేంటి? అమెరికన్ అమ్మాయిల్లా యురోపియన్ అమ్మాయిల్లా తెల్లగా లేరంటున్నాడా!” అని అడిగాడు.

ఆమె నవ్వుతూ తల అడ్డంగా ఆడిస్తూ అంది- “అమ్మాయిలిద్దరూ చాలా అందంగా ఉన్నారంటున్నాడు”.

ఆ మాట విన్నంతనే అమ్మాయిలిద్దరూ సిగ్గు దొంతర్ల మధ్య మొగ్గలయిపోయారు. ముఖాలు చాటేసుకు న్నారు. అప్పుడు సీతాదేవి ముచ్చటగా నవ్వుతూ అడిగింది- “ఇప్పుడిక్కడ టిఫిన్ తీసుకుని, బైటకు వెళ్లి మధ్యాహ్న భోజనానికి వస్తావు కదూ!”

“సారీ అత్తయ్యా! ఈపూట మద్యాహ్న భోజనానికి రాలేను. అంతేకాదు. రెండు మూడురోజులు వరసగా బయట సైన్స్ సెషన్సులో ఉంటాను. ఆ తరవాత హైద్రాబాదులోనే ఉంటాను- రిపోర్టులు తయారు చేసుకుంటూ- ఆపైన ప్రోగ్రాము గురించి తరవాత చెప్తాను”

“అలాగయితే మేం రేపు త్వరలో రిటైర్ కాబోతున్న మా ఫ్రెండ్ విమల వద్దకు వెళ్ళొస్తాం. సరేనండీ?”

రామరాజు తలూపాడు.

ఆపైన శ్వేత కుర్చీలు కుదురుగా పెట్టి డైనింగ్ టైబల్ పైన టిఫిన్ వడ్డించడానికి ప్లేట్లు సర్దసాగింది.

ఆరోజు రాత్రి భోజనాలు అయింతర్వాత బుగ్గన తాంబూలం బిగించి కాసేపలా ఆరుబయట నడచి వచ్చిన రామరాజు తన గదిలోకి వెళ్లలేదు. తిన్నగా సీతాదేవి పడక గదిలోకి చొరబడ్డాడు. అది చూసి ఒంటిపైన మెడ చుట్టూ జాస్మిన్ సెంట్ స్ప్రే చేసుకుని కూర్చున్న సీతాదేవి అశ్చర్యంగా కనురెప్పలు అల్లల్లాడిస్తూ అడిగింది- “అదేమిటి మన్మథ భక్తా! శ్రీనాథ శిష్యా! మీరు దారితప్పి ఇటు వచ్చేసినట్టున్నా రు. మీ గది అక్కడ కదూ ఉంది? వెళ్ళండి. మీ బిజినెస్ మూడు చెదరిపోకుండా చూసుకోండి. పూల పరిమళాలు తాకాయేమో! ”

“ఇందులో సందేహమేల నా సుందర బాలా? అప్పుడప్పుడు తడబడుతూ దారి తప్పిపోవడం నాకు రివాజే కదా! నేనలా ఆదమరచి దారి తప్పడం మీకు సహితం పసందైన ఆటవెలదే కదా!” అంటూ అతను భార్యను పడకపైకి తోసి ఆవేశంతో ఆక్రమించుకున్నాడు.

దాంపత్య జీవితంలో చివరిబొట్టు వరకూ కొన్ని క్షణాలు దూకుడుగా జారే ఆకాశగంగలా నిరంతరం- మధురాతి మధురం.

***17***

అనుకున్న ప్రకారం నలుగురూ విమల ఇంటికి బయల్దేరారు. ఆమెది బ్యాంకు ఆఫీసర్ల కాలనీలో విడిగా ఉన్న బంగళా నివాసం. ఆమె హోదాకు తగ్గ ఫ్రీ క్వార్టర్సు. వాళ్ళ రాక కోసం మెయిడ్ సర్వెంట్లతో అన్నీ ముందే యేర్పాటు చేసుకున్న కారణాన భార్యాభర్తలిద్దరికీ మంగళ హారతులు తీసి లోపలకు ఆహ్వానించింది. ఉత్తుంగ తరంగంలా లేచిన ఉత్సాహంతో సీతాదేవి విమలను కౌగలించుకుని లోపలకు వెళ్లి కూర్చుంది. టీపాయ్ పైనుంచిన గుండ్రటి పూల గిన్నెలోకి పరవశంతో చూస్తూ హాలు చుట్టూ చూపులు సారించిందామె. అప్పుడు రామరాజుకి ప్రక్క ప్రక్కనే నడుస్తూన్న విమల అతడికి మాత్రమే వినిపించేలా అంది- “మీరు నా స్నేహ మందిరంలోకి రాలేక పోయారు. పర్వాలేదు. ఇప్పుడు నా ఇంటి ప్రాంగణంలో వచ్చారు. అదే పదివేలు”.

ఆమె యేదో ఒక మాట యేదో ఒక సందర్భాన అంటుందని అతడు ముందే ఊహించినా ఆ మాటను మాత్రం యెదురు చూడ లేదు. అంచేత జర్కింగుకి లోనయాడు. ఇంతటి తీవ్రమైన భావోద్రేకం గల స్త్రీని అతడెప్పుడూ చూడలేదు. ఇకపైన చూడలేడు కూడా— ఇప్పుడు తన వయసెంత? ఆమె వయసెంత? ఈ పాటికి మన: స్థితిలో ఆలోచనా స్థాయిలో మార్పు రావద్దూ! ఆమె అదేమీ గమనించనట్టు నవ్వు ముఖంతో అతడి చేతిని అందిపుచ్చుకుని నడిపించుకుంటూ వచ్చి సీతాదేవి ప్రక్కన కూర్చోబెట్టింది. “చూసావా సీతా! మీ ఆయన నీ నుండి యెంత దూరంగా తొలగి ఉన్నా మరు పలుక్కి తావివ్వకుండా నీ వద్దకు చేర్పించేసాను”

“నువ్వు పనిగట్టుకుని తీసుకొచ్చినా తీసుకురాకపోయినా ఆయన నా చెంత చేరిపోతారన్న నమ్మకం నాకుంది లేవోయ్! ఎందుకంటావా— చెప్తాను. సగం నెరిసి పోయిన మీసాలు. నెరిసి పోతూన్న జుత్తు. ఈ రూపంలో ఈ వయసులో రామరాజుగారిని యెవరు యెగరేసుకుపోతారంటావు?”.

ఆమాటకు విమల పగలబడి నవ్వింది. “ఏమో యెవరు చెప్పొచ్చారు— మీ మంగళ పురు షుడు తనింకా మోహనకారుడనుకుంటున్నాడేమో!”

అతడు వాళ్ళ సంభాషణలో పాలు పంచుకోకుండా నిశ్శబ్దంగా కూర్చుని భార్యను తేరి పార చూసాడు. “ఇది యెంతటి నంగనాచి! ఎంతటి మాటకారి తనం! తనలోనూ తన వయసులోనూ ఉన్న సత్తా దీనికి తెలియ నిదా? తెలిసీ కూడా ఈ యెకసెక్కాలేంటి! విమల అలా అంటుందంటే-- అది వేరే సంగతి. ఉక్రోశమూ ప్లస్ ఉడుకు బోతు తనమూనూ— మరి తన ఇంటావిడకేమయింది? ఇటువంటి రెచ్చగొట్టుడు మాటలు అతడికి సుతూరమూ నచ్చదు. అది పరులిల్లయింది. లేకపోతే సీతాదేవిని రస రమ్య కేళీ విలాస మన్మథ లోకంలోకి తీసుకు వెళ్లిపోయుండే వాడు. ఉద్వేగ భరిత రసక్రీడా విలాసాలతో ఊపిరాడనిచ్చే వాడు కాడు. ఆ మాటకు వస్తే విషయం యెక్కడుండాలి? మీసాల్లోనా? జుత్తులోనా? కనుపాపలోనా? గుండెల్లోని కదూ ఉండాలి--

అందరూ యాపిల్ రసం తీసుకున్న తరవాత విమలాదేవి లోపల్నించి మూడు క్లాత్ సంచీలను తీసుకు వచ్చి సీతాదే వికి- శ్వేతకి- హరిప్రియకూ ఇచ్చింది. ముగ్గురూ విప్పి చూసారు. చక్కటి లేత రంగు చీరెలు. మెరిసిన వాళ్ళ కళ్లు చూసి విమలాదేవి అడిగింది. “నాకు తెలుసు మీకివి నచ్చుతావని. ఎందుకంటే ఇవి యెక్స్ పోర్ట్ క్వాలిటీవి.. ఇవి యెందుకింత సందడి చేస్తూ ఇస్తున్నానో తెలుసా!”

తెలియదన్నట్టు తలూపింది సీతాదేవి.

“నేను త్వరలో సంవత్సరం చివర రిటైర్ కాబోతున్నాను”

“అలాగా! మై అడ్వాన్స్ కంగ్రాచ్యులేషన్స్!“ అంటూ లేచి సీతాదేవి విమలను కౌగలించుకుంది. అక్కాచెల్లెళ్లిద్దరూ లేచి విమల రెండు చేతుల్నీ ఆప్యాయంగా పట్టుకొని శుభాకాంక్షలు తెలియ చేసి పిదప వంగి నిదానంగా ఆమె రెండు పాదాలకూ నమస్కరించారు. అప్పుడు శ్వేత షార్ప్ గా విమలను నిలదీసింది సౌమ్యంగా చూస్తూనే-- “అదేంవిటి చిన్నమ్మగారూ! అందరికీ అన్నీ ఇచ్చి మా పెదనాన్నగారిని మరిచిపోనట్టున్నారు”

అదే షార్ప్ లుక్ తో చూస్తూ- అంటే- అన్నట్టు కనబొమలెగరేసి చూసింది విమల.

“సారీ చిన్నమ్మా ఇలా అడుగుతున్నందుకు— మా పెదనాన్నగారి గురించి మీకు తెలియదు. ఊళ్ళో చాలా పెద్ద మనిషి.. గుడి ట్రస్టీ కూడాను. మీకది చూస్తేనే తెలుస్తుంది”

“ఇంతకీ నువ్వనబోయేదేమిటంట? మీ పెదనాన్నగారికి యేమీ ఇవ్వలేదంటావు. అంతేకదూ!”

శ్వేత తలూపింది. “సరే— నువ్వడిగిందాంట్లో న్యాయం ఉంది. కాదనను. కాని నేనిప్పుడు అడగబోయేదానికి బదులియ్యి. మీ పెదనాన్నగారికీ నాకూ మీరిద్దరూ పుట్టక ముందునుంచే పరిచయం ఉంది. అప్పుడు ఆయన నాకెప్పుడైనా యేదైనా ఇచ్చారా అడుగు. కప్పు టీ కూడా ఇవ్వలేదు”.

అప్పుడు రామరాజు కలుగ చేసుకున్నాడు. “చూడు డిప్యుటీ జనరెల్ మేనేజరూ! నువ్వునా కేమీ ఇవ్వనవసరం లేదు. శ్వేత నా కూతురు కాబట్టి ఎమోషనల్ గా ఫీలయి అడిగినట్లుంది. ఐతే— నువ్వు నాకొక పని చేసిపెట్టాలి. అది చేసి పెడ్తే నువ్వు పది చీరలూ— సారీ పది ప్యాంటులూ పది షర్టులూ ఇచ్చినట్టు. చేస్తావా?”

ఆమె యేమీ అనలేదు. మౌనమే తానై లోపలకు వెళ్లి రెండు క్లాత్ సంచీలు తీసుకు వచ్చింది. వాటిని అందిస్తూ క్రిందకు వంగి రామరాజు కాళ్లకు నమస్కరించింది.

“దీర్ఘాయుష్మాన్ భవ! సీతాదేవితో నీ స్నేహం మరింతగా వర్థిల్లు గాక— మరి మేటర్ కి వచ్చేదా!”

“ ఉఁ” అందామె.

“మరేమీ కాదు. శ్వేత పి యు సీ వరకు చదువుకుంది. కాని నా వద్దకు వచ్చింతర్వాత పని బాగా నేర్చుకుంది. మొన్న ఒక మల్టీనేషనల్ కంపెనీలో ఇంటర్వ్యూకి హాజరయింది కూడా— ఇక హరిప్రియ విషయానికి వస్తే— స్కూల్ ఫైనల్ వరకే చదివింది. మరి నా దగ్గరకు వచ్చి ఆన్ లేన్ ట్రాన్షేక్షన్ లు బాగా నేర్చు కుంది. విండోస్ ఆపరేట్ చేస్తుంది. మనమంత వేగంగా కాకాపోయినా బాగా అనర్గళంగా ఆంగ్లం మాట్లా డుతుంది. చక్కటి తెలుగు ఉఛ్ఛరణ. నువ్వెక్కడైనా ఎందులోనైనా పోజిటివ్ వర్క్ వాతావరణం ఉన్నచోట అకామడేట్ చేయించగలవా!” ఆమాట విన్నంత నే విమల సంతోషంతో అరచినంత పని చేసింది- “థేంక్ గాడ్! మంచి సమయానికి ఈ ఊసెత్తారు. నా మేనల్లుడు- అంటే మా అన్నయ్య పెద్ద కొడుకు మోహన్— ఈ మధ్య స్టార్టప్ కంపెనీ స్వంతంగా ఆరంభించాడు. ఇంతకు ముందు ఆరేళ్లు వాడు జర్మనీలో పని చేసాడు. వాడు ప్రారంబించిన కంపెనీకి నేను కూడా నా తరపున పెట్టుబడి పెట్టాను. నమ్మకస్థులు కావాలని వల వేసుకుని తిరుగుతున్నాడు. మరైతే— హరిప్రియకు డిగ్రీకూడా లేదుగా! వాడేమో ప్రొఫెషనల్స్ కోసం గాలిస్తున్నాడు. చెప్పి చూస్తాను ట్రైనింగ్ కమ్ జాబ్ ప్రాతిపదికిన చేర్చుకుంటాడేమోనని--“

అప్పుడతను ఆమెను ఆపాడు. “చెప్పి చూస్తాననకు. చేసి చూపిస్తానను. ఈమాట అన్నంతవరకూ నేను నీ ఇల్లు విడిచి వెళ్లను”

“ అలాగయితే మరీ మంచిది. నాతో బాటు మీ భార్యాభర్తలిద్దరూ ఉండిపోండి. హాయిగా యెంచక్కా కాలం గడిపేయొచ్చు. సరే- ఇప్పుడు మళ్లీ విషయానికే వస్తాను. ఎలాగో ఒకలా హరిప్రియను వాడి కంపెనీలో చేర్పిస్తాను. వాడి పర్సనల్ వింగులో పోస్ట్ అయేటట్టు చూస్తాను. ఈ లోపల హరిప్రియ కున్న సిస్టమ్ నాలెడ్జిని మరింత అప్డేట్ చేయడానికి ప్రయత్నించండి. సరేనా! ఇక మనం భోజనాలకు కూర్చుందామా!”

అతడు తలూపుతూ వైనాట్ అంటూ తను తెచ్చిన హ్యాండు బ్యాగునుండి హరిప్రియ బయోడెటా పేపర్లు తీసి అందించాడు. “అబ్బో! కార్యశూరులే!” అంటూ అప్పటికప్పుడు ముబైల్ తీసి మేనల్లుడితో మాట్లాడింది.

***18***

ధనుంజయ్ సైంటిఫిక్ టూరు ముగించుకుని భాగ్యనగరం చేరాడు. విమాన యానంలో ఉన్నప్పుడే మార్నింగ్ టిఫిన్ తీసుకోవడం వల్ల అతడు అత్తయ్యా మామయ్యలకు హాయ్ చెప్పి తన గదిలోకి వెళ్లిపోయి ముఖ్యమైన సమావేశ వివరాలను చూస్తూ అవసరమైన అంశాలను గుర్తు పెట్టుకుంటూ మధ్యాహ్నం వరకూ బయటకు రాలేదు; ఒక సారి వంటగది వేపు వచ్చి కాఫీ కప్పు తీసుకొని వెళ్ళడం తప్పించి--

మధ్యాహ్నం దాటింతర్వాత మరొక మారు స్నానం చేసి యధా ప్రకారం పూజాగదిలోకి ప్రవేశించి ప్రార్థన చేసి డైనింగ్ హాలోకి వచ్చి కూర్చున్నాడు ధనుంజయ్ . అప్పటికే అక్కడ సిధ్ధంగా కూర్చున్న అత్తయ్యా మామలకు మరొక మారు హాయ్ చెప్పి ముంబాయి నుండి అలహాబాదు నుండీ తెచ్చిన గిఫ్టుల్ని వాళ్ళకు అందిచ్చి “అబ్బ! ఆకలి తోడేస్తుంది. మీ ఇంటి అమ్మాయి లిద్దరూ కాస్తంత స్లో మూమెంటుతో ఉన్నట్టున్నారు. షార్ప్ మూమెంట్స్ లేవు”

మేనల్లుడి మాటలు విని సీతాదేవి కనుబొమలెగ రేసి చూసింది. “కాస్తంత ఓపిక పట్తావురా ధనుంజయ్! ఇదేంవిటి మీ ఊరి మెక్ డొనాల్డ్ రెస్టెరెంటనుకుంటున్నావా? ఏదో మాపైన ప్రేమ కొద్దీ మాకు ఉడుత భక్తితో అమ్మాయిలిద్దరూ సహాయం చేస్తున్నారు. ఇది గుర్తుంచుకో! తెలియక అడుగుతాను— అక్కడ మీ అమ్మ మాత్రం వాయు వేగంతో వడ్డించేస్తుందా? మీ అమ్మకి కూడా రెండు చేతులేగా ఉన్నాయి”

“చెప్తే మీ ఇగో దెబ్బతినవచ్చు గాని— మా అమ్మ నిజంగానే ఫాస్ట్ ఫుడ్ ప్యాంట్రీలా ఫాస్టే!”

అప్పుడు రామరాజు కలుగ చేసుకు న్నాడు. “నువ్వుకాస్తంత ఊరుకుంటావురా ధనుంజయ్? మీ అమ్మగురించి నీకిప్పుడు తెలుసు. నాకు మీ అమ్మ పుట్టినప్పట్నించి తెలుసు. అదిగో— శ్వేత వస్తుంది. వాళ్ల ముందు యేమీ అనుకు. అసలే ఆ పిల్లకు సున్నితత్వం యెక్కువ..”

శ్వేత వస్తూనే అంది- “సారీ పెదనాన్నా! కొంచెం ఆలస్యం అయినట్లుంది. పెద్దమ్మ చెప్పినట్టు పాయసం కూడా చేసాం” అంటూ అందరి ముందూ పింగాణీ గిన్నెల్లో పాయసం పెట్టి మళ్లీ లోపలకు వెళ్లిపోయింది. ముగ్గురూ పాయసం తీసుకున్న వెంటనే హరిప్రియ వచ్చి ప్లేట్లు పెట్టి అన్నం వడ్డించసాగింది. అప్పుడు సీతాదేవి అడిగింది. “ఏంరా! పాయసం తిన్నావుకదా! ఎలాగుందో చెప్పావా!”

”ఇప్పుడు చెప్పను. అన్నిటికీ బల్క్ ఆర్డర్ ఇచ్చినట్టు చెప్తాను” అంటూ ప్రక్కనున్న గిన్నెల్లోనుంచి కూరలు వడ్డించుకుంటూ తినసాగాడు. మరి కాసేపటికి అన్నం తినడం పూర్తి చేసి చేతులు కడుక్కొచ్చి- “అత్తయ్యా! నువ్వు నిజంగా గ్రేట్ అత్తయ్యా! ఇంతటి రుచికరమైన ధప్పళం ఈ మధ్య యెక్కడా తినలేదనుకో! వండర్ ఫుల్-- రిసీవ్ మై ఒవేషన్—“ అంటూ చేతులు చాచుతూ ముందుకు వచ్చాడు ధనుంజయ్. అప్పుడు కూర్చున్న చోటనుంచే ముద్ద నోట్లో పెట్టుకుంటూనే అంది- “ఆగు ఆగురా! మెచ్చుకోలుగా నన్ను కౌగలించుకోవడానికి వస్తున్నావు. అవునా? కాని ఈ రోజు ధప్ఫళం నేను చేయలేదు. నేను స్వయంగా చేసినవి పూర్ణలూ పులిహోరా-”

అతడు ఉన్నపళాన ఆగిపోయి- ఇంకెవరన్నట్టు చూసాడు.

“అదిగో! ఆ మూలన నిల్చుందే, నా పెద్ద కూతురు శ్వేత” అతడు వెనక్కి తిరిగి నమ్మలేనట్టు చూస్తూ అడిగాడు- “నిజంగానే మీరు చేసారా శ్వేతా!”

ఆమె నవ్వూతూ బదిలిచ్చింది- “చేసింది నేనే! కాని నాకు యెలా చేయాలో నేర్పుంచింది మా పెద్దమ్మగారే!”

అతడు అంతటితో ఆగలేదు.వేగంగా దూసుకువెళ్లి- “మై హోల్ హార్టడ్ కంగ్రాట్స్!” అంటూ ఆమె చేతిని అందుకుని భవ్యంగా ముందుకు వంగి ముద్దు పెట్టుకున్నాడు. అతడి ఆకస్మికోద్రేకానికి శ్వేత బిత్తర పోయింది. భార్యా భర్తలిద్దరూ ఉలిక్కిపడ్డారు. అప్పుడు కొన్ని క్షణాల వ్యవధి తరవాత రామరాజు తేరుకుంటూ అన్నాడు- “అదేంవి పనిరా ధనుంజయ్! ఇదేంవిటి- ఆస్ట్రేలియా- ఆమెరికా లాటిన్ అమరికా- ఇంగ్లాడు అనుకుంటున్నావా? ఇది తెలుగు గడ్డ. ఇక్కడున్నవాళ్ళందరూ తెలుగమ్మాయిలు. ముట్టుకోవడమే తప్పు- అందులో ముద్దు పెట్టేసుకుంటావా! చూడు ఆ పిల్ల ముఖం యెలా కందిపోయిందో! ఇక్కడ యురోపియన్ స్టయిల్స్ పనికిరావు. హగ్గింగులు అసలే పనికిరావు”

“సారీ మామయ్యా! అక్కడిలా ఇక్కడ కూడా ఇది మామూలు విషయం అనుకున్నాను. మెచ్చుకోవడానికే నేనలా చేసాను గాని, మరో ఉద్దేశ్యంతో అలా చేయలేదు”

“మాకు అర్థం అవుతూంది. కాని తెలుగు గడ్డ దాటి యెక్కడకీ వెళ్లని ఆ పిల్లకు యెలా అర్థం అవుతుంది? మాకు కూతురు గాని ఉంటే— మేనగోడలు కదానని నువ్వలా మా అందరి ముందూ ముద్దు పెట్టుకుంటే అది కూడా ఊరుకోదు. ఇప్పుడేమవుతుందో తెలుసా?”

ఏమవుతుందని అడుగుతున్నట్టు కళ్ళు పెద్దవి చేసుకుని చూసాడు ధనుంజయ్.

“వాళ్ళ చెల్లెలితో బాటు తిన్నగా ఇంటికి వెళ్లి వాళ్ళమ్మ ఒడిలో తలపెట్టుకుని భోరున యేడుస్తుంది. అంత సీను అవసరమా?”

అప్పుడు యెట్టకేలసు శ్వేత పెదవి విప్పింది- “అబ్బే! అటువంటిదేమీ జరగదు పెదనాన్నా! ఒక వేళ నాకలా యేడ్వాలనిపించినా నేనంత దూరం యెందుకు వెళ్తాను? వెళ్లి మా పెద్దమ్మ ఒడిలో తలదాచుకుంటాను. కాదా పెద్దమ్మా!”

ఆ మాటకు ధనుంజయ్ మనసు కదలింది. ”శ్వేతగారూ! నా మాట నమ్మండి. మిమ్మల్ని కించపర్చాలన్న ఉద్దేశ్యమే లేదు. ముమ్మటికీ లేదు” అంటూ శ్వేత వేపు వెళ్లబోయాడు.

అప్పుడు రామరాజు మేనల్లుణ్ణి ఆపాడు- ఆగరా అంటూ-- “నువ్వు మళ్లీ శ్వేత జోలికి వెళ్లకు. వెళ్లావనుకో- ఇంకేమైనా చేసేస్తావు. నువ్వు మీ అమ్మలా ఎమోషనల్“

అది విని అక్కాచెల్లెళ్లిద్దరూ నవ్వేసారు. సీతాదేవి స్పందించలేదు. నిశ్శబ్దంగా చూస్తూండి పోయింది.

అది జరిగిన అదే సాయంత్రం ధనుంజయ్ మరొక సైంటిఫిక్ సెషన్ ఉందని వెళ్లిపోయాడు. అలా వెళ్లిపోయిన వాడు మూడు రోజుల వరకూ కనిపించలేదు. ఆరోజు శుక్రవారం. మరొక విడత టూరు ముగించుకుని వచ్చిన ధనుంజయ్ కి ఇల్లు ఖాళీగా కనిపించింది. మామయ్య లేడు- ఎందుకు లేడో అతడు ఊహించగలిగాడు. ఇన్వెస్టర్స్ మీట్ కి వెళ్లుంటాడు. కాని అత్తయ్యకేమయింది? ఎక్కడికైనా లిటరరీ మీట్ కి వెళ్లిందోమో! బూట్స్ విప్పి బూట్సుతో బాటు సాక్స్ కూడా విప్పి వంటగదివేపు నడిచాడు. తలంటు పోసుకుని జుత్తు వదులుగా విడిచిపెట్టి శ్వేత ఒంటరిగా అప్పడాలు ఫ్రై చేస్తూ కనిపించింది. ఇవన్నీ రాత్రిభోజనాలకు ముందస్తు యేర్పాట్లలా ఉన్నాయి. అతడు పొలబారినట్లు గొంతు గరగరమన్నట్టు సౌండిచ్చాడు.

అప్పుడామె వెనక్కి తిరిగి చూసి ”ఓ మీరా! ఎప్పుడొచ్చారు? పెద నాన్నా పెద్దమ్మా--” అని యేదే చెప్పడానికి నోరు తెరవబోయింది. కాని ఆతడు ఆమెను ఆపమన్నట్టు సైగ చేసి అడిగాడు- “మీ చెల్లి కనిపించదేం?”

“లేదండి. అంటే— ఇకపైన రాదండి.పెద్దమ్మగారి ఫ్రెండు మేడమ్ విమలగారు లేరూ— ఆమెగారి సిఫార్స్ ప్రకారం మోహన్ గారి కంపెనీలో స్టాఫ్ ట్రైనీగా చేరింది. ఇప్పుడు దాని గురించి యెందుకు అడుగుతున్నారు?” అంటూనే ఫ్లాస్కునుండి కాఫీ కప్పులో పోసి అందించింది. కప్పుని అందుకుంటూనే ధేంక్స్ చెప్పి అన్నాడు. “మరేం లేదు. మీతో కొంచెం విడిగా మాట్లాడాలని--“

“అలాగే-చెప్పండి“ అంటూ స్టౌవ్ ఆర్పి ధనుంజయ్ వేపు తిరిగింది.

”ఆరోజు భోజనాల సమయంలో నాప్రవర్తనకు నేను నిజంగా”

ఈసారి అతణ్ణి ఆపడం ఆమె వంతయింది. చేతిని అడ్డంగా చూపుతూ అంది- “అబ్బ! ఎన్ని సార్లు బాబూ మీరు సారీ లు చెప్తారు? చిన్న చిన్నవాటికి మీ వాళ్ళకక్కడ సారీలు ధేంక్సులూ చెప్పడం అలవాటేమో గాని- ఇక్కడి మా తెలుగు వాళ్లకు అంత సుతారంగా తోచదు. ఉఁ.. ఇక ముందుకి సాగండి”

“అక్కడి ఆస్త్రేలియా యురోపియన్ వాతావరణంలో పెరిగిన మాకు ఎమోషన్స్ ఆపుకోవడం అంతగా రాదు. నిజానికి ఆపు కోవడానికి ప్రయత్నించడం సుతారమూ నచ్చదు. ఈ విషయంలో చిన్నపాటి ఉదాహరణ చెప్తాను. రెండవ ప్రపంచ యుధ్దం 1945లో ముగిసిందని ప్రకటన వెలువడిన వెంటనే ఉత్సవాలు మహోత్సవాలుగా మిన్నంటాయి. అప్పుడు ఆనందోద్వేగాన్ని ఆపుకోలేక ఒక నావికుడు- పేరు జార్జి మెండోన్సో సా- న్యూయార్క్ టైమ్స్ కూడలి వద్ద యెదురు వచ్చిన డెంటిస్ట్ నర్సు ని- పేరు- గ్రెటా జిమ్మర్ ఫ్రీడ్ మన్- అమాంతం చేతుల్లోకి తీసుకుని నలుగురు చూస్తుండగానే ముందుకు వంచి గాఢంగా ముద్దు పెట్టుకు న్నాడు. దానికి ఒక తెలుగు పత్రిక ఇచ్చిన శీర్షిక యెలాగుందో తెలుసా! ఆనందం అంబరమైనప్పుడు— అధరాలు హద్దే మరచి నప్పుడు-- ఇంతకీ విషయం యేమంటే— నావికుడు ముద్దుపెట్టుకున్న నర్స్ కి అతడెవరో తెలియనే తెలియదు. ఆ నర్సమ్మ 2016లో తొంబైరెండేళ్ల ప్రాయంలో చనిపోయింది”

అప్పుడామె అతడికి అడ్డు తగిలి అంది- “ఇంతకీ మీరు చెప్పదలచుకున్న దేవిటి ధనుంజయ్ గారూ?“

”ఆ పాయింట్ కే వస్తున్నాను శ్వేతా-- నిజానికి నాకున్న ఎమోషన్స్ కి నేను నిన్ను అమాంతం కౌగలించుకుని ముద్దు పెట్టుకో వాలనిపించింది. కాని నువ్వు తెలుగు యువతివని గుర్తుకి వచ్చి తమాయించుకున్నాను. ఎమోషన్ష్ విలువైన మానవీయ మనోరాగాలు. ఇది నువ్వు గుర్తు పెట్టుకుంటే ఉభయతారకం”

“ధన్యవాదాలు, మిక్కిలి ధన్యవాదాలు” .

అది విని యెందుకన్నట్టు చూపులు సారించాడు ధనుంజయ్.

“మరెందుకో కాదు. నా యందు ఆపాటి కరుణు చూపించినందుకు— వెనక్కి తగ్గినందుకు--“

ఆ మాటకు అతను పక్కున నవ్వేసాడు. “సరే— ఇక విష యానికి వస్తాను. నీ అమూల్యమైన వంట పనులకు అడ్డంకిగా ఉండకుండా—“ కాఫీ తాగడం ముగిస్తూ అన్నాడతను.

“మీరు నా సమయాన్ని వృధా చేస్తున్నారని అనలేదే!”

“ఓకే ! ఓక్! తమ విశ్లేషణను స్వీకరిస్తున్నాం. ఇక ఆఖరు మాట— నువ్వీ మధ్య తరచుగా నా కలలోకి వస్తున్నావు. నా ఆలోచనలకు అంతరాయం కలిగిస్తున్నావు. అలా రాకుండా చూసుకో—“ అంటూ అతనక్కడనుంచి సర్రున కదలి వెళ్లిపోయాడు. ఆమె నివ్వెరపోయి నిల్చుండి పోయింది. ఇంతకీ ఈ అమె రికన్- కమ్- ఆస్ట్రేలియన్ ఏమంటున్నాడు? అకారణంగా తనపైన నింద మోపడం యేమిటి? ఆ సుందరుడి కలలోకి వెళ్శాలంటే ముందుస్తు అనుమతి తీసుకునే వెళ్లాలా! ఆమెను చుట్టి ముట్టిన ఆహ్లాదమూ స్వఛ్ఛదనమూ సంతరించుకున్న ఆలోచనలకు ఉక్కిరి బిక్కిరవుతూ నవ్వాపుకోలేక పోతూంది. మరులు మరలును వయసు తోడనే కదా!

రాత్రి యెనిమిదన్నర కావస్తూంది. భార్యాభర్తలిద్దరూ వాళ్ళ వాళ్ల పనులు ముగించుకుని ఇల్లు చేరారు. ముఖ ప్రక్షాళనం కావించుకుని డైనింగ్ టేబుల్ వద్ద కూర్చున్నారు.

అప్పుడు సీతాదేవి శ్వేతతో అంది- “వాణ్ణి మరొకసారి పిలిచి మరొకసారి వడ్డన చేయాలా యేమిటి? వాణ్ణి క్రిందకు రమ్మనమను”

“అలాగే పిలవాలనే అనుకున్నాను పెద్దమ్మా! మరి అతను చాలా బిజీగా ఉన్నట్టున్నాడు. ఎలా పిలవాలనే—“

“అదేమీ కాదులే— వెళ్లి చెప్పు”

శ్వేత ఇక బదులివ్వకుండా బుర్రూపి ధనుంజయ్ గదివేపు నడిచింది. తలుపు తడుతూ లోపలకు వెళ్లి- “మీ అత్తగారు పిలుస్తున్నారు భోజనానికి రమ్మని—“ అంటూ అటు చూసింది. సీట్లో అతడు లేడు.పేస్ వాష్ చేసుకోవడానికి లోపలకు వెళ్లాడేమోననుకుంటూ వెనక్కి తిరగబోయింది. అప్పుడామెకు షాక్ ఇస్తూ వెనుకనుండి రెండు చేతులతో బిగించాడు ధనుంజయ్- “నాకు తెలుసు నువ్వు నాకోసం వస్తావని..”

“అయ్యోరామ! నేను మీకోసం రాలేదు బాబూ! మీ అత్తయ్య మిమ్మల్ని పిలుచుకు రమ్మంది భోజనాలకి— నన్నిక బందీని చేయకుండా విడిచి పెట్టండి. ఎవరైనా చూస్తే కొంపలంటుకుంటాయి”

“అలాగే విడిచి పెట్టేస్తాను, ఐ ప్రామిస్. నేనంటే నీకు ఇష్టమని చెప్పు. తక్షణం విడిచి పెట్టేస్తాను”

“అబ్బ! ఏమిటండీ మీ ఆకతాయి వేషాలు! అక్కడ ఆస్ట్రేలియాలా- అమెరికాలా ఇక్కడ ఒక మగాడిని ఇష్టమని చెప్పడం అంత చిన్నవిషయం అనుకుంటున్నారా పెళ్లికాని అమ్మాయికి?”

“ఔను. చిన్న విషయం కాదు.పెద్దవిషయమే— కాని నువ్వలా చెప్పకపోతే నేను భోజనానికి రాను .బి-షుయర్”

ఆమె వెంటనే బదులివ్వలేదు. కొన్ని క్షణాల వరకూ అలాగే ఉండిపోయి నడుం చుట్టూ బిగుసుకున్న అతడి చేతుల్ని విడిపించుకుంటూ అంది- “అలాగే! మీరంటే నాకిష్టం. ఇక నడవండి--“

అన్నమాట ప్రకారం అతడామెను పట్టునుండి విడిచి పెట్టాడు- థేంక్స్ అంటూ- అప్పు డామె అతడి వేపు ఆశ్చర్యంగా చూసింది ”దీనికి కూడా థేంక్సా!” భావోద్వేగానికి భాష ఉండదని ఇతనికి తెలియదేమో!

***19***

ఉదయం పూజా గదిలో కూర్చుని దైవ ప్రార్థనలో నిమగ్నుడయాడు రామరాజు. కలశానికి గంధపు బొట్టు పెట్టి అక్షలద్ది లోపల పువ్వునుంచాడు.

”కలశస్య ముఖే విష్ణు: కంఠే రుద్ర స్సమాశ్రితం:” అలా కలశ పూజ ముగించి చాలా సేపు ధ్యాన నిమగ్నుడై ఉండిపోయి నిదానంగా బైటకు వచ్చి అర్ఘ్య పాత్రలోని తీర్థాన్ని తులసికోటలో వేసి తిన్నగా నడచి వెళ్ళి పెరడులో వేసి ఉన్న కుర్చీలో కూర్చున్నాడు. అప్పుడక్కడకు తలంటు పోసుకుని జుత్తుని ఆరబెట్టుకుంటూ వచ్చింది సీతాదేవి. ఓపారి నిదానం గా చూపులు సారించి, రామరాజు ప్రక్కనున్న మరొక కుర్చీలో కూర్చుని అంది. “మీతో మాట్లాడాలి“

ఉఁ అన్నాడతను.

“మీరు చా లా డిస్టర్ర్ మూడ్ లో ఉన్నట్టున్నారు”.

అటు చూడకుండానే లేదన్నట్టు తల అడ్డంగా ఆడించాడు.

“ఔను. మీరు కల్లోలిత మనసు తో ఉన్నారు. అంతసేపు మీరు పూజాగదిలో కూర్చోరు. రెండవది- మీరు అంగ వస్త్రాన్ని విడిచి దుస్తుల్ని మార్చుకోకుండానే వచ్చి కూర్చున్నారు. ఇక్కడ కూర్చోవడం కాదు ముఖ్యం; ఇంత ప్రొద్దుటే కూర్చోవడం విస్మయం కలిగిస్తూంది- అదీను కళ్ళద్దాలు వేసు కోవడం కూడా మరచి. ఇప్పుడు మీ మనసులో యెవరున్నారో నేను చెప్పగలను. మీకు చెప్పేంత జీవితానుభవం నాకు లేకపో వచ్చు. ఆడదానిగా నాకంటూ కొన్ని సున్నిత మనోభావాలు నిభిడీకృతమై ఉంటాయి. అవి మీకు లేవని కాదు. మాకు యెక్కువ గా ఉంటాయంటున్నాను. నాకు తెలిసినంత మేర రెండు గొప్ప మానవీయ గుణాంశాలున్నాయి. ఒకటి- తపోలక్షణాలు- రెండ వది- అమృత లక్షణాలు. మనకిప్పుడు తపోలక్షణాల గురించి చర్చించే అవకాశం లేదు. కాని అమృత లక్షణాల గురించి చెప్పాలి. వీటిలో అత్యుత్తమ మైనది. దయా స్వభావం--

ఇప్పుడు అసలు విషయానికి వస్తాను. నాకూ మీకూ వయసు పైబడిందని, మీకంటే ఆరేళ్లు చిన్నదైన విమల అవసరం మీకుండదని- నేనిప్పుడు మాట్లాడబోయేది అవసరాల గురించి కాదు. న్యాయాన్యాయాల గురించి. మనకిష్టం ఉన్నా లేకపోయినా మన బ్రతుకులు మూడు అంశాల చుట్టూ తిరుగుతుంటాయి. విశాలత- నిరంతరత- అనివార్యత. ఇంకొక అడుగు ముందుకేసి చె ప్పాలంటే- వాచా కర్మణ: ఆమెకు కూడా మీ అవసరం లేదు. ఇంకా చెప్పాలంటే భర్త పోయిన వెంటనే ఆమె మరు మనువాడ వచ్చు. మరెందుకో మరి, ఆమెకు ఆ స్పందన కలగలేదు. కాబట్టి నిస్తేజంగా ఉండిపోయింది. ఇన్నేళ్ళ తరవాత ఆమె మిమ్మల్ని చూసి మనసా వాచా కర్మణ: దగ్గరవుతూంది-- ఏమో చెప్పడం కష్టం- నిరూపించడం అంతకంటే కష్టం. మీ మధ్య యేదో పూర్వజన్మాను బంధం యేదో ఉండే ఉంటుంది. ఇప్పుడు విమల మీకు అనుకోని విధంగా యెదురవడం మీకు లభించిన వరం. ఇప్పటికే మీరు చాలా నాళ్లుగా డీప్ గా ఫీలవుతున్నారు- ఆమె పట్ల అకారణంగా మరీ అతి జాగ్రత్త వహించి కర్కశంగా ప్రవర్తించానని.. ఇక ఈ అంతర్మథనాన్నిభరించలేరు. మరొకసారి చెప్తున్నాను— మీకు వయసు పైన బడింది. అనవసరంగా టగ్ ఆఫ్ వార్ లోకి దిగ కండి. ఇన్నాళ్లుగా మిమ్మల్ని కొంచెం కొంచెంగా లోపలకు లాగుతూన్న ఊబి నుండి బయట పడటానికి మీకున్న యేకైక మా ర్గం- లేని నీలి నీడల్ని ఉన్నట్లు ఊహించుకుంటూ మరీ దూరంగా తొలగి పోవడానికి ప్రయత్నించకుండా విమలతో స్నేహ పూర్వకంగా మెసలుతూ ఆమెను సంతోషపెట్టడం, రాను రాను అంతర్మథనానికి తట్టుకోగల ఓపిక మీరు కో ల్పోవచ్చు. నేను చెప్పడానికి యేమీ లేదు. త్వరలో రిటైర్ కాబోతుంది విమల. మనల్ని పిలిచింది అమ్మాయిలిద్దిరితో బాటు రమ్మనమని. మనం వెళ్ళి వచ్చాం కూడాను. ఇప్పుడు మీరు చేయవలసిందల్లా ఒకటే! మొహమాటాలకు వెళ్ళకుండా నవ్వు ముఖంతో పలకరించడం.సేదదీరేలా మాట్లాడటం. నధింగ్ మోర్ అండ్ నధింగ్ లెస్”అంటూ ఆమె లేచి వెళ్లిపోయింది.

అతడు కనురెప్పలల్లార్చుతూ నిశ్శబ్దంగా పైకి చూస్తూండిపోయాడు. ఆకాశం యెంత స్వఛ్ఛంగా ఉంటుంది తల్లి మనసులా--

***20***

ఎటువంటి మనిషికైనా షాక్ తినడం జీవనయానంలో అంతర్భాగం. రామరాజు దంపుతులిద్దరూ కొద్ది రోజులుగా క్లోజ్ గా మెసలుతూ మాటి మాటికి వంట గదిలో నవ్వుకుంటూ ఊసులాడుకుంటూ కనిపిస్తూన్న ధనుంజయ్ నూ శ్వేతనూ యెలా అదుపులో ఉంచాలానని ఆలోచిస్తూన్నప్పుడు, వాళ్ళకు మరొక సమస్య యెదురయింది. అదేమంటే,శ్వేత పినతల్లి పద్మావతి పెద్ద కూతురు హరిప్రియ, విమల మేనల్లుడు మోహన్ అంతకంటే చిక్కగా క్లోజ్ అయిపోయారు. ఇంకా చెప్పాలంటే తీగెల్లా పెనవేసుకు పోయారు. విషయం శృతి మించి రాగాన పడ్తూందన్నది తెలుసుకున్న పద్మావతి భర్త రంగారావుని వెంటబెట్టుకుని ఉదయమే ఇంటి ముందు వాలారు.

అంతావిన్న రామరాజు నిదానంగా అన్నాడు- “ఆడపిల్ల కన్న తల్లిదండ్రులుగా మీరు జాగ్తత్త పడటం సముచితమే! మరై తే— మోహన్ మంచి బ్రిలియంట్ యంగ్ బిజినెస్ మ్యాన్. మంచి కుటుంబ నేపథ్యం గల అబ్బాయి. అతడికి హరిప్రియను ఇవ్వ టంలో మీకేమైనా ఆక్షేపణ ఉందా!”

ఆ ప్రశ్నకు రంగారావు బదులిచ్చాడు- “అబ్బాయి మంచి స్థితిలో మంచి స్థాయిలో ఉన్నాడని మీరు చెప్తే అందులో సందేహపడాల్సిన అవసరం లేదని తెలుస్తూనే ఉంది. కాని వాళ్ళ స్థాయి సంబంధానికి మేం అందగలమా అన్నదే మా అనుమానం. ఊరి చెరువులో దిగాలన్నా లోతు తెలుసుకునే కదా దిగాలి అన్నయ్యగారూ!” రామరాజు త లూపుతూ యేదో అనేంతలో పద్మావతి అంది- “మేం హరిప్రియను పనికి వెళ్ళకని మాన్పించేసాం బావగారూ!”

“ఇటీజ్ ఓకే! ఇటీజే ఓకే! ఆడపిల్లంటే అరిటాకుతో సమానం కదా! మీ జాగ్రత్తలో మీరుండటం మంచిదే- ఇక విషయానికి వస్తే మీరిద్దరూ చెక్కకూ పోకకూ అందడం లేదు. మీకు మీ అమ్మాయిని మోహన్ కి ఇవ్వడంలో ఆక్షేపణ ఉందా? ఇదీ నాకు కావలసింది” .

అప్పుడు భార్యాభర్తలిద్దరూ మౌనంగా సీతాదేవి వేపు చూడసాగారు. వాళ్ళ వైఖరికి సీతాదేవి పెదవుల పైన చిన్నటి నవ్వు పారాడింది. ”భలే వారే! మీకు ప్రశ్నవేసింది మా ఆయన. చూస్తున్నది నా వేపు. మీకు అమ్మాయిని మోహన్ కి ఇవ్వడం ఇష్టమా కాదా? ఇది చెప్పండి”.

రంగారావు తలూపుతూ అన్నాడు “అమ్మాయి కూడా మోహన్ మంచి వాడేనని చెప్పింది వదిన గారూ! మరి ముందే మనవి చేసినట్టు వాళ్లతో వియ్యమొందడానికి మాకు తగినంత స్థాయి ఉండాలి కదా! వియ్యానికి దిగి తరవాత వాతలు పెట్టుకో కూడదు కదా! ”

అప్పుడు రామరాజు కలుగ చేసుకున్నాడు.“చెప్పారు కదా! ఇది ఇక్కడితో ఆపండి. సీతాదేవికి అబ్బాయి మేనత్త విమలగారు మిత్రురాలే! ఈవిడ ఆమెతో చెప్తుంది. ఆమేమో తిన్నగా వెళ్లి వాళ్ల ఆడపడుచు చెవిన వేస్తుంది. ఆపైన శుభమే జరుగుతుందన్న సుఖ భావనతో ముందుకు వెళ్దాం. ఈ లోపల మీరిద్దరూ ఆందోళన చెందకండి. పిల్లను బెంబేలు పెట్టించేయకండి, హరిప్రియ మీకు మాత్రమేనా- మాకూ కూతురేగా!“

దంపతులిద్దరికీ తెరపి కలిగింది. ఎండల్లో పడి నడుస్తున్నప్పుడు చేతికి కొబ్బరి బోండం అందించినట్లనిపించింది. చేతులు జోడించారు. అదేం విచిత్రమో గాని- ఈ దేశంలో ఉన్నవాళ్లా లేని వాళ్లా అన్నప్రసక్తికి తావు లేకుండా ఆడపిల్లను గన్నవాళ్ళకు యెప్పుడూ అడుగడుగున అగ్నిపరీక్షే!పెళ్ళవక ముందు మాత్రమేనా; అమ్మాయికి పెళ్ళయిన తరవాత కూడాను అగ్ని –పరీక్షే!

***21***

సీతాదేవి బ్యాంకు ఆఫీసర్సు క్వార్టర్సు చేరుకునేటప్పటికి అక్కడ విమలాదేవి బంగ్లాముందు సందడి కనిపించింది. ఏమైంది చెప్మా అనుకుంటూ లోపలకు ప్రవేశించేటప్పటికి విమల నుదుట అక్షింతల గంధపు బొట్టు పెట్టుకుని యెదురు వచ్చి పలకరించింది.

“మంచి సమయానికి వచ్చావు సీతా! ఆషాడ శుధ్ధ యేకాదశి కదా- ఈరోజు గోపూజ చేస్తే సర్వదేవతలనూ పూజిం చినంత పుణ్యం దక్కుతుంది. నేనెలాగూ రిటైర్ కాబోతున్నాను కదా— మరచి పోకుండా గోమాతను పూజారికిచ్చి దానం చేయ బోతున్నాను. అంతా అయింతర్వాత గోపద్మావ్రతం- ఆ తరవాత సాయంత్రం సత్యన్నారాయణ వ్రతం జరుగుతుంది” .

అది విని సీతాదేవి ఆశ్చర్యంగా చూసింది. “ఏమిటీ! గోమాతను పూజారికి బహుకరిస్తావా? మరి యెప్పుడు తెస్తావు ఆవుని? “

“అయ్యోరామ! ఇంట్లోకి వస్తున్నప్పుడు చూడలేదూ— హన్మకొండనుండి తెచ్చిన ఆవుని కట్టి ఉంచలేదూ!”

“ఓ! ఆ ఆవు నీదేనా! మరెవరిదో అనుకున్నాను. నువ్విప్పుడు నాకు క్లోజ్ స్నేహితురాలివి కాబట్టి ఒకటంటాను. అన్యధా భావించవు కదూ!”

“నువ్వు చెప్పడమా నేను నొచ్చుకోవడమూనా! నెవర్—చెప్పు—“

“నువ్వు వంశపారంపర్యంగా కలవారింటి స్త్రీవే— కాదనను.. ఈ రోజుల్లో ఇంతటి బాదరా బందీకి లోనవుతూ వీటికి ఇంతటి ఖర్చు చేసే బదులు అనాథులకు బీదా బిక్కీకి యేదైనా చేయకూడదూ! అప్పుడుకూడా పుణ్యం దక్కుతుంది కదా!”.

ఆ మాట విని విమల సన్నగా నవ్వింది. “ఇలా మాట్లాడుతున్నందుకు నేను అర్గుమెంటుకి దిగుతున్నాననుకోకు. మన హైందవ ధర్మంలో కొన్ని ఆచారాలున్నాయి- కొన్ని సంప్రదాయాలున్నాయి. వాటిని మనం సాధ్యమైనంత మేర పాటించడానికే గాని ప్రశ్నించడానికి నిర్దేశించినవి కాదు. ఆ మాటకువస్తే— దేవుడు గుడిలోనే ఉంటాడా? మనింటి పూజాగదిలో లేడా! మనం మరి గుడికి వెళ్తూనే ఉన్నాం క దా! కాబట్టి-- ఈ వాదోపవాదాలకు అంతుండదు. ఏమో యెవరు చెప్పొచ్చారు— ఇటువంటి వాయనాల ద్వారా తోటి వారికి దానాలు చేయడానికి అదానంగా మిగిలిపోకుండా ఉండటానికే మన పెద్దలు ఇటువంటి ఆచారాలు సృష్టించారేమో! లాస్ట్ బట్ నాట్ ది లీస్ట్— ఓపిక ఉన్నవాళ్లు చేస్తారు. లేని వాళ్లు మానేస్తారు. చేయని వారికి వ్రతాలు పాటించని వారికి పాపాలు అంటు కుంటాయని యెవరూ చెప్పలేదు కదా! ఇక నేను వేరే మార్గాన మంచి కార్యాలు చేయడం లేదన్న అనుమానం నీకున్నది. ఆ అనుమానం నేను తీరుస్తాను. ఆస్పత్రిలో ఒక స్పెషల్ వార్డు ఉంది. అది క్యాన్సర్ తో బాధపడుతూన్న చిన్న పిల్లల కోసం విడిగా ఉంచారు. నాకు యెలాగూ పిల్లలు లేరు కాబట్టి— నేను అవసరం ఉన్నాలేకపోయినా- ఆ పిల్లల తల్లులతో కలసి పని చేస్తాను. వీలు చిక్కినప్పుడల్లా రోజంతా అక్కడే పిల్లలతో గడుపుతాను. నా సంపాదనతో- మా వారి తరపున వస్తూన్న నెలవారీ ఫ్యామిలీ పెన్షన్ తో యేం చేసుకుంటాను- చెప్పు. చాలా వరకు నేనా డబ్పులతో ప్రాణాలరచేత బట్టుకుని జీవిస్తూన్న ఆ పిల్లలకు ఖర్చు చేస్తుంటాను. ఇక పైన కూడా నాకు రాబోయే పెన్షన్ తో అలాగే ఖర్చు చేస్తుంటాను. ఇప్పుడు నీకు తృప్తే కదూ?”.

అప్పుడు మౌనంగా ఉండిపోయిన సీతాదేవి మిత్రురాలిని కౌగలించుకుంది. కాసింత యెడబాటు తరవాత విమల అంది- “నేనొకటి చెప్తాను నమ్ముతావా?”

తలెత్తి చూసింది సీతాదేవి యేమిటన్నట్టు.

“నాకు కూడా అందరిలాగే కష్టాలు- దు:ఖాలు కలిగాయి. కాని నేను యేడ్చినట్టు నాకు గుర్తులేదు. ముఖ్యంగా ఉద్వేగాలకు త్వరగా లోనయిపోయి యేడ్చే స్త్రీలంటే నాకు నచ్చరు. నాకు గుర్తున్నంత మేర మా నాన్నగారు పోయినప్పుడు- తరవాత మా వారు పోయినప్పుడు యేడ్చుంటాను. కాని— ఈ మధ్య నేను తరచుగా యేడుస్తున్నాను. కొన్నిసార్లు రాత్రంతా యేడ్చాను” సీతాదేవి ఆశ్చర్యంగా చూసి అడిగింది— ఎందుకని--

“నేనిప్పుడు విజిట్ చేసి వస్తుంటానే— ఆ క్యాన్సర్ రోగ పీడుతులైన పిల్లలు— వాళ్ళలో డభ్బైశాతం మంది బ్రతకరు. ఒకరి తరవాత ఒకరుగా తల్లి చేతిలోనో తండ్రి చేతిలోనూ ఒరిగిపోతూ ప్రాణాలు విడుస్తుంటారు, అప్పుడు చనిపోయిన పిల్లల ఖాళీ పడకలు చూస్తుంటే నాకు దు:ఖం ఉప్పెనలా పొంగుకొస్తుంటుంది. నాకు గాని బిడ్డలు కలిగి, వాళ్ళలో యెవరైనా ఇలా క్యాన్సర్ తో బాధపడుతూ కళ్లు మూస్తే నా పరిస్థితి యెలాగుంటుంది?” మౌనంగా ఉండిపోయిన సీతాదేవికి; తడిసిన విమల కళ్లు చూసి ఆమెకూ కళ్లు తడిసాయి. తడిగల గుండెలు కన్నీరు చిందించకుండా ఉండలేవు కదా!

పూజా పునస్కారాలు పూర్తయిన తరవాత గోమాతను పూజారికి శాస్త్రోపయుక్తంగా అందచేసిన తరవాత సత్యన్నారా యణ వ్రతం కూడా జరిగిన తరవాత తీరిగ్గా ఓమూల సోఫాలోకూర్చుని విమల అడిగింది- “ఉఁ చెప్పు. ఏమీ లేకుండా నేను స్వయంగా పిలవకుండా నువ్విటు వేపు రావని నాకు తెలుసు- ఈజిట్ రైట్?”

మిత్రురాలి క్వరీకి సీతాదేవి నిండుగా నవ్వింది. తనకి తెలుసు విమల తెలివైనదని. లోతైన స్త్రీ యని. లేకపోతే- ఇంత స్థాయికి ఇంతటి పెద్ద హోదాకి చేరుకోలేదు కదా! అదే చెరగని చిర్నవ్వుతో విమల చేతిని తన చేతులోకి తీసుకుంటూ హరిప్రియ- మోహన్ ల మద్య యేర్పడ్డ దగ్గరితనం గురించి వివరిం చి- ముఖ్యంగా హరిప్రియ కుటుంబ స్థాయి గురించి సూటిగా చెప్పి ముగించింది. అంతా విన్న తరవాత విమల పెళ్లి ఖర్చుల గురించి ఇంకా తదితర వ్యవహారాల గురించి ప్రస్తావిస్తుందనుకుంది సీతాదేవి. కాని అదేమీ లేకుండా విమల వేసిన ప్రశ్న విని ఆమె మ్రాన్పడి చూసింది.

“ఈ విషయంలో మీ ఆయన యేమంటున్నారు?”

మరి రామరాజుకి తెలియకుండానా తను ఇంత ముఖ్యమైన విషయాన్ని ఇక్కడి వరకూ యెలా తీసుకు వస్తుంది? తన భర్త విమల మనసుపైన యెంతటి మనోహరమైన ముద్ర వేసాడో తెలియటం లేదూ! వేళకాని వేళ తను ఇవన్నీ ప్రస్తావిస్తే వచ్చిన కార్యానికున్న ప్రాముఖ్యత తగ్గు ముఖం పట్టవచ్చు. కావున ఆమె సన్నటి నిట్టూర్పుతో- తనరాకలో రామరాజు ప్రమేయం కూడా ఉందని నిక్కచ్చిగా చెప్పింది. అప్పుడామె కాసేపు ఆలోచిస్తూ ఉండిపోయి యెట్టకేలకు అనుకూల సమాధానం ఇచ్చింది- “హరిప్రియను చూసాను. మంచి పిల్ల. సంసార పక్షపు అమ్మాయే— ఆ అమ్మాయి జాతకం- బయోడెటా వివరాలు నాకివ్వమను. నేను మా ఆడపడుచుతోనూ మా అన్నయ్యతోనూ మాట్లాడతాను. ముందు ఆ పిల్లను ఉద్యోగంలో కొనసాగమను—నేను చెప్పానని చెప్పు. ఈజిట్ ఓకే నౌ!”

“అదెలా ఓకే అవుతుంది విమలా? జాతకంలోని అంశాలన్నీ మక్కికి మక్కీగా కుదరకపోతే మోహన్ అమ్మానాన్నలు వెనుకంజ వేస్తారేమో!”

దానికి విమల నవ్వి అంది- “ఆ సందేహం నీకొద్దు. నేను ముందే చెప్పాగా- ఆ పిల్ల నాకు నచ్చిందని. ఇక పోతే మన ధర్మాశాస్త్రాలలో ప్రతి ప్రతికూల అంశానికీ ఒక విరుగుడు ఉంటుంది. ఎటొచ్చీ ఆ విరుగుడిని శాస్త్రోపయుక్తంగా ప్రయోగించాలి. ఇప్పుడు రామరాజుగారికి ఫోను చేసి జరిగింది చెప్తావా!”

సీతాదేవి తెల్లబోయి చూసింది. “ఏమి జరిగిందని చెప్పమంటావు?”

“భలేదానివే సీతా! నేను మా ఆడపడుతో మా అన్నయ్యతో హరిప్రియ పెళ్ళి గురించి మాట్లాడతానని చెప్పాగా!” “అబ్బ! అంతటి ఫార్మాలిటీ పనికిరాదోయే. ఇద్దరూ ఒకరినొకరు ఇష్టపడ్డారు. ఇక మన ప్రమేయం యేముంటుంది? ఇక పెళ్లి ఖర్చుల మాటంటావా! వాటి గురించి హరిప్రియ వాళ్ల పేరంట్స్ కి ఇప్పటికిప్పుడు ఆలోచించాల్సిన పని లేదు. తాంబూలం తట్టలు మార్చుకునేటప్పుడు తేల్చుకుందాం. సరేనా?” విమలాదేవి అలాగే అంటూ తలూపుతూ అంది- “ముందు హరిప్రియను వెంటనే ఉద్యోగంలో చేరమను. లేకపోతే మోహన్ మూడ్ డిస్టర్బ్ కావచ్చు”

సీతాదేవి సంతోషంతో కళ్లు పెద్దవి చేసుకుని- “యు ఆర్ రియల్లీ గ్రేట్ విమలా!” అని మిత్రురాలిని మరొకమారు కౌగలించుకుని రామరాజుకి జరిగిన ఉదంతాన్ని పోనుద్వారా తెలియ చేసింది. ఆ తరవాత విమలతో కలసి ఫలహారం తీసుకుని హాలునుండి బైటకు వస్తున్నప్పుడు ఆమె అసంకల్పితంగా గోడవేపు తలెత్తి చూసింది. తేలికపాటి నీలం రంగులో వ్రాత ఫలకం ఉంది. అందులో సంస్కృత శ్లోకం- దాని క్రింద తెలుగు అనువాదమూ కలసి ఉన్నాయి. ”పరలోకంలో గాని, మరో జన్మలో గాని మనకు సహకరించేందుకు తల్లి దండ్రులు ఉండరు. భార్యాబిడ్డలు ఉండరు. దాయాదులు కనిపించరు. అక్కడ మనకు సహకరించేది ధర్మమొక్కటే--“

అది చదివి మౌన ముద్రతో తలూపుతూ మెట్లు దిగింది సీతాదేవి.

***22***

ఆ రోజు మంగళవారం. జ్ఞాన పంచమి. సీతాదేవి విమలకు ఫోను చేసింది. “నీకు యెలాగూ బోలెడు లీవు మిగిలే ఉంటుంది కదా! అవన్నీ యేక ధాటిన ఒక నేలలో ఖర్చుచేయలేవు కదా! డుపులో యేదీ నింపకుండా తిన్నగా ఇంటికి రా- మనం చాముండీశ్వరి ఆలయానికి వెళ్లాలి. క్విక్!”

విమల మిత్రురాలి మాట ప్రకారం రావడానికి ప్రయత్నించినా రావడానికి ఆమెకు గంట కు పైగానే అయింది. తీరా ఇల్లు చేరుకున్న తరవాత సీతాదేవి ఇంట్లో లేదు. ఆమె అబ్బురపడుతూ అడిగింది- “అయ్యా రామ రాజుగారూ! ఆదరా బాదరాగా పిలిచినట్లే పిలిచి మీ జీవన సహచరి యెక్కడికో జారుకోవడం దేనికి? బాగా లేదు. ఏమీ బాగా లేదు”

“ఔను. నాకూ అలానే అనిపించింది. వాళ్ళకు రచయిత్రుల సంఘం ఒకటుంది. వాళ్లేదో మేజర్ ప్రోజెక్ట్ చేస్తున్నారట. దేశం నలు మూలలా ఉన్న తెలుగు రచయిత్రుల కథల్ని కవితల్నీ సంపుటిగా తీసుకొస్తున్నారట. పబ్లిషర్ తో ముఖ్యమైన ఒప్పందం కుదుర్చుకోవాలట. పబ్లిషర్ స్వయంగా వచ్చి కూర్చున్నాడట. అప్పటికీ నేనూ విమలా కలసి వస్తామన్నాను. కాసేపాగమన్నాను. కుదరదని వెళ్లిపోయింది, వాయువేగంతో— నీకు సారీ చెప్పమని చెప్తూ--“

రామరాజు చెప్పిందంతా విని కాసేపు ఆలోచనలో ఉండిపోయి విమల అంది- “సరే- ఇక చేసేదేముంది? నేను వెళ్తాను”

“వద్దు. మనం వెళ్దాం. మంచి రోజు- మిస్ చేయకూడదు. అమ్మవారికి లక్ష కుంకుమార్చన చేస్తారు. విగ్రహానికి కొత్త చీర మారుస్తా రు. అంతేకాదు. ఎవరో పీఠాదిపతి కాంచీపురం నుండి వచ్చి ప్రత్యేక పూజలు జరుపుతారట“ అంటూ యింట్లోపల సామాను సర్దుతూన్న శ్వేతకు ఓ మాట చెప్పి ముందుకు కదిలాడతను. విమల అతణ్ణి మౌనంగా అనుసరించింది. ఆమె నిజంగా మనసున యెనలేని విస్మయానికి లోనయింది. తన భర్త బ్రతికున్న రోజుల్లో ఆమె ఆయనతో కలసి నగరంలోని ఆలయాలన్నీ దర్శించి వచ్చేది, కాని— ఆమె కడుపు పండలేదు. పలు పరీక్షలు చేయించుకుని మందులూ మాకులూ తింది. ఒకసారి చిన్న పాటి సర్జరీ కూడా చేయించుకుంది. మరొకసారేమో విష్ణు వాహనం గరుడ పక్షికి అర్పించిన ప్రసాదం కూడా తీసుకుంది. అయినా ఫలితం మాత్రం- డిటో-- ఐనా అది యెప్పటి మాట! అదంతా గతజల సేతు బంధనం కదూ! వాటి గురించి పదే పదే ఆలోచిస్తే ఊహలు ఉద్వేగాలు ఉప్పెనలా యెగిసి పడటం తప్ప మిగిలేదేముంటుంది!

గుడిలో ప్రత్యేక పూజలన్నీ అయింతర్వాత రామరాజు నుదట కుంకుమ బొట్టు పూసుకున్నాడు. బొట్టు పూసుకుని విమ ల ముఖంలోకి వెను తిరిగి చూసాడు. ఆమె నలుపు రంగు తిలకం తిద్దుకుని ఒంటి నిండా చీర కప్పుకుని అతడి వెనుక నడచి వస్తూంది. అప్పుడతను ఆమెను ఆగమన్నాడు. ఆమె ఆగి చూసింది. అతడు నిదానంగా వెళ్లి అమ్మవారి పళ్ళెంలోని కుంకుమ తీసుకుని విమలను సమీపించి ఆమె నుదట బొట్టు గుండ్రంగా దిద్దాడు. ఆమె ఆశ్చర్యంగా చూస్తూ అడిగింది- ”ఇప్పుడు మీరేమి చేసారో తెలుసా?”

“తెలిసే చేసాను. ఇష్ట పూర్వకంగానే చేసాను. ఇంకేమైనా అడగాలా!” ఆమె బదులివ్వలేదు. మౌనమే తానై అతణ్ణి అనుసరించింది. ఇది గాని సీతాదేవి చూసుంటే యెలా రియాక్ట్ అవునో!

అతడు తిన్నగా ఆమెను బ్యాంక్ క్వాటర్స్ బంగళాముందు కారు నిలిపి- ఆమె దిగిన తరవాత- “గుడ్ బై!” అంటూ గేర్ మార్చాడు.

“ఇంట్లోకి రారూ! కాఫీ తీసుకుని వెళుదురు గాని—“ అని అతడి చేతిపైన చేయుంచి అడిగింది.

“ఇప్పుడు కాదు. మరొక్కప్పుడు-“ అంటూ కారు పోనిచ్చాడు. ఆమె నిల్చున్న చోట నిల్చుండిపోయింది దూసుకుపోతూన్న కారు వేపు కన్నార్పకుండా చూస్తూండిపోయింది. ఆమెకు తెలియకుండానే ఆమె కళ్ల నుండి ముత్యపు చినుకుల్లా కన్నీటి చుక్కలు రాలి పడుతున్నా యి. అనుకున్నదంతా అనుకున్నట్టు జరిగిపోతే, ఆశించింది ఆశించినట్టు యెదురయిపూతూ ఉంటే ఇక జీవితానికి శోభేముంటుంది? అంతా సంపూర్ణంగా సవ్యంగా పూర్తయిపోతే ఇక నిరీక్షించడానికి మిగిలేదే ముంటుంది? ఇక యేమీ మిగిలకపోతే యిక బ్రతుకు మనుగడకు అర్థమేముంటుంది?

ఆరోజు సాయంత్రం రామరాజు దంపుతులిద్దరూ అదును చూసి పదునుగా ధనుంజయ్ని నిలదీసారు. ”ఏమిట్రా దనుంజయ్? నీ ఆగడాలు శృతి మించి రాగాన పడుతున్నట్లుందే! మేమిద్దరమూ లేని సమయం చూసి పెళ్లికాని అమ్మాయిని ఊరంతా తిప్పుకు వస్తావా? శ్వేత తెలుగమ్మాయిరా! ఆ పిల్లను మభ్యపెట్టి నీ ఇష్టం వచ్చినట్టు ఆడిస్తున్నావు. రేపు వాళ్ళ అమ్మా నాన్న లు నిలదేస్తే మేం యేం చెప్పేదిరా!”

ధనుంజయ్ మామయ్య ప్రశ్నకు చెదర లేదు. వెనుకడుగు వేయ లేదు. అదేదో మేటర్ ఆఫ్ బిజినెస్ లా చెప్పి ముగించాడు. “మీరెవ్వరూ శ్వేత అమ్మానాన్నల ముందు తలవంచి నిల్చోనవసరం లేదు. నేనే వచ్చి మాట్లా డతాను. నేను శ్వేతను పెళ్లి చేసుకుంటాను. మరొక నెలలోపున గో-టు-నెవర్ రిటార్న్ అన్నట్టు నా సైన్స్ ప్రోజెక్టులు పూ ర్తి చేయడానికి అమెరికా- ఆతరవాత ఇంగ్లాండు వెళ్లిపోతాను. అలా గిర్రున తిరిగి ఆస్ట్రేలియా చేరుకోవడానికి సంవత్సరం పట్తుంది. ముందు మీరు మీ చెల్లి భాగ్యవతమ్మతో మాట్లాడి విషయాన్ని క్లించ్ చేసి నన్ను సతీసమేతంగా దీవించి పంపించండి, ఇక ఆ ఖరి విష యం. మీరు మాటిమాటికీ శ్వేత తెలుగమ్మాయని గుర్తు చేస్తున్నారు, మరి నేనెవర్ని?ఎవరి కడుపున పుట్టాను?”

మేనల్లుడి వేగానికి— నిశ్చలమైన కంఠ స్వరానికి భార్యాభర్తలిద్దరూ నివ్వెరపోతూ ఒకరి ముఖం ఒకరు చూసుకు న్నారు. మేనల్లుడిలోని పాశ్చాత్య పరిసరాల ప్రభావం కొట్ట వచ్చినట్టు కనిపించింది. ఇద్దరూ హాలు మూలన నిల్చున్న శ్వేతను చూసి సంగతేమిటన్నట్టు చూసారిద్దరూ-- ఆమె చిరునవ్వు చిందించే మోముతో మెరిసే కళ్లతో ఓపారి చూసి తల దించుకుంది. మౌనం అర్ధాంగీకారం-- రాత్రి భోజనాలు త్వరగా ముగించి భార్యాభర్తలిద్దరూ శ్వేత వాళ్లింటికి వెళ్లారు. గడప వద్ద భార్యాభర్తలిద్దరినీ చూసి వినోదినీ- గోవిందూ యెదుర్కోలు పలికారు- “రండి!రండి!”అంటూ--

సోఫాలో కూర్చున్న వెంటనే రామరాజు ఆరంభించాడు. “విషయానికి తిన్న గా వచ్చేస్తున్నాను. మా మేనల్లుడు ధనుంజయ్ ని చూసున్నారుగా! ఫారన్ లో సైంటిస్ట్—“ ఇద్దరూ తలలూపారు.

“వాడు శ్వేత ను ఇష్ట పడ్డాడు.పెళ్లి చేసుకుని తనతో తీసుకెళ్లి పోతానంటున్నాడు. ఐతే— ఇక్కడొక ముఖ్యమైన పాయింటుంది. అమ్మాయికి యెట్టకేలకు ఆకాశం తెరుచుకున్నట్టు మంచి ఉద్యోగం దొరికే అవకాశం ఉంది. ఆ పిల్లగాని ఇక్కడ మీతో ఉంటే మీకు అన్ని విధాలా సహయకారిగా ఉంటుంది. లేదూ –పెళ్లి చేసి పంపిస్తారంటే- అదీ చెప్పండి. దేనికీ వెనుకంజ వేయకండి. మీరు గాని ఔనంటే— నేను విదేశంలో ఉంటూన్న మాచెల్లికి మాబావగారికీ ఒక మాట చెప్పింతర్వాత అసలు విషయం వచ్చి చెప్తాను, బాగా ఆలోచించి చర్చించి తొందరపాటుకి లోను కాకుండా చెప్పండి. ఇక మేం వెళ్తాం”అంటూ లేవబోయాడు రామరాజు.

అప్పుడు గోవిందు ఆపాడు- “కొంచెం ఆగండి అన్నయ్యగారూ! దయచేసి మా కోసం కొంచెం ఆగండి. మావరకు మేం అమ్మాయికి పెళ్లి చేసి పంపిస్తేనే బాగుంటుందనుకుంటున్నాం. మరి మీరేమంటారు?” అప్పుడు సీతాదేవి కలుగ చేసుకుంది. “భలేవారే మరదీ! మావారు వేసిన బాణం మా వారి వేపే విసిరి నట్లుంది. ఆయన విషయాన్ని విశదీకరించి చెప్పారు. ఇక యెలా ముందుకు సాగాలో మీరే కదా తేల్చుకోవాలి”

ఈసారి వినోదిని ముందుకు వచ్చింది. “అలాగని మానుండి పరాయి వారిలా దూరంగా వెళ్లిపోకండి అక్క య్యా! మీరు మా మంచిని కోరేవారు కాబట్టి- విషయ జ్ఞానం ఉన్నవాళ్లు కాబట్టి మీరు చెప్తే బాగుంటుంది. కాదనకండి అక్కాయ్యా!

”సీతాదేవి బదులివ్వలేదు. భర్తవేపు తిరిగి చూసింది. “సరే-- నేనే చెప్తాను. నా తోబుట్టువు భాగ్యవతిని నమ్మి ధనుంజయ్ తో పంపించే యమంటాను. అక్కడ శ్వేత కెరియర్ ని బిల్డప్ అయేలా చూడమంటాను. అమ్మాయి స్థిరపడేంత వరకూ దగ్గరుండి చూసుకోమంటాను. శ్వేత ఫొటో, జాతకం- బయోడెటా మెయిల్ ద్వారా పంపిస్తాను. మాచెల్లీ బామ్మర్దీ పెళ్లి సంబంధానిక ఒప్పుకుంటే ఓసారి ఇండియా వచ్చి స్వయంగా తాంబూలాలు పుచ్చు కోమంటాను, మా సమక్షాన పెళ్ళి జరిపించి వెళ్ళమంటాను. ఇక మీరిప్పుడు పెళ్లి సంబంధం ఒప్పుకున్నట్లే కదూ!”

భార్యాభర్తలిద్దరూ తలలూపుతూ చేతులు జోడించి అన్నారు- “మీరు యేమి చేసినా మా మంచికే చేస్తారని మాకు తెలుసు కదా!“

రామరాజు తలాడిస్తూ గుమ్మం వద్దకు వచ్చేట ప్పటికి- “పెదనాన్నా!”అన్న గొంతు వినిపించి ఆగాడు, శ్వేత పరుగున వచ్చి అతడి కాళ్ల కూ సీతాదేవి కాళ్లకూ నమస్కరించింది.

***23***

అన్నయ్యకు ఇచ్చిన మాట నిలబెట్టుకుంది భాగ్యవతి. భర్తతో- చిన్నకొడుకు రవికుమార్ తో వచ్చి తాంబూలం తట్టల్ని మార్చుకుని, వారం రోజుల్లోపల అన్నయ్య ఆధ్వర్యంలో బుచ్చిల పాలెంలోని రుద్రేశ్వరాలయంలో పురోహితుల మంత్రోఛ్ఛరణల మధ్య ఊరి పెద్దల సమక్షాన ధనుంజయ్- శ్వేతల పెళ్లి జరిపించింది. కోడలు పిల్లతో బాటు ఆస్ట్రేలియా వెళ్ళేముందు అన్నయ్యా వదిలనతో వియ్యంకులింటికి వచ్చింది. ఇద్దరినీ ఓసారి ఆస్ట్రేలియా రమ్మని ఆహ్వానిస్తూ అంది- “అమ్మాయి కోసం దిగులు పడకం డి— మీరు స్వయంగా అక్కడికెళ్ళి చూసారుగా— మాకూ బుచ్చెల పాలానికీ మధ్య ఉన్న వంశపారంపర్య సంబంధాలూ-- ఎలాగూ ఇక్కడ మా అన్నయ్య ఉన్నాడుగా— మిగతావన్నీ అన్నయ్యే చూసుకుంటాడు. శ్వేతకి మంచి ఉద్యోగం వచ్చే అవకాశం ఉందని అన్నయ్య చెప్పాడు. దాని కోసం మీరూ శ్వేతా దిగులు పడనవసరం లేదు. ఇక్కడ శ్వేత తమ్ముడికీ చెల్లెలికీ ఆసరాగా ఉండేలా అక్కడ– అంటే ఆస్ట్రేలియాలోనో అమెరికాలోనో శ్వేత కెరియర్ కుదటపడేలా మేం చూస్తాం. మాకు తెలుసు శ్వేత తప్ప కుండా తోబుట్టువుల్ని ఆదుకుంటుందని. ఇందులో మేం గాని మీ అల్లుడుగాని అడ్టంకిగా నిలవం. అప్పుడప్పుడు మీతో ఫోనులో మాట్లాడుతూనే ఉంటాం. మీరు కూడా అలాగే మాట్లాడుతుండండి. మేం తిన్నగా ఆస్ట్రేలియా వెళ్లిన తరవాత మీ అల్లుడూ కూతురూ అక్కణ్ణంచి తిన్నగా అమెరికా వెళ్లిపోతారు. ఇక మీరేమైనా చెప్పాలా!”

గోవిందూ వినోదినీ నిశ్శబ్దంగా చూస్తూ చెప్పడానికి యేమీ లేదన్నట్టు తలలడ్డంగా ఆడించారు. తీరాలు దాటి వెళ్లిపోబోతూన్న కూతుర్ని తలచుకుని దంపతులిద్దరూ ఉద్వేగానికి లోనయారని గ్రహించాడు రామరాజు. హాలు మూలన బిత్తరపోయి చూస్తూ నిల్చున్న శ్వేత చెల్లీ తమ్ముల్ని దగ్గరకు తీసుకుని అతడు ఊరిడింపుగా అన్నాడు- “కొత్త పరిసరాల మద్య- కొత్త మనుషుల మధ్య- కొత్త భాషల మధ్య శ్వేత యెలా మనుగడ సాగించగల దననేగా మీరు లోలోన దిగులు పడ్తున్నారు. పట్టుదల ఉండాలే గాని మనుషులు తప్పకుండా పరిసరాలతో సర్దుకుపోతారు. స్ట్రగల్ ఫర్ సర్ వైవల్- అన్న రీతిన. ఈ వెసులుబాటు ప్రతి ఒక్కరిలోనూ ఉంటుంది. దీనికి మంచి ఉదాహరణ చెప్తాను. మనకు తెలిసినంత మేర మేకలన్నీ చెట్లూ కొమ్మలూ రెమ్మలూ విరుచుకు తింటాయి. ఎక్కువలో యెక్కువ మెడ నిటారుగా చాచి పైనున్న కొమ్మల్ని యెగిరెగిరి అందుకుంటాయి. కాని ఒక ఊళ్ళో మేకలన్నీ చెట్టు పైకి యెక్కేస్తాయి. ఎందుకంటే అక్కడి పరిస్థితి అటువంటిది మరి. ఎలాగంటే— ఆ ఊళ్ళో పచ్చిక బయళ్లుండవు. అందుబాటులో మొక్కలుండవు. భారీ అర్గాన్ చెట్లు మాత్రం ఉంటాయి. మనుషులు తినరు గాని, మేకలకు మాత్రం ఆ అర్గాన్ పండ్లంటే చాలా ఇష్టం. జూన్ నెలలో పండ్లు కాసినట్టు గుర్తించిన వెంటనే మేకలన్నీ బరబర చెట్లెక్కాస్తాయి. అలా సాహసించి చెట్లెక్కక పోతే వాటికి అర్గాన్ పండ్లు మిగలవు. అదే విధంగా శ్వేతకున్న సహజ కవచాల వంటి ఓర్పు సౌమ్యతలతో అత్తామామలతో మరదితోనే కాక కొత్త పరిసరాలతో సహి తం సర్దుకుపోగలదు. ఇక విషయానికి వస్తే మేం యెలాగూ ఇక్కడున్నాం కదా— అసలైన పెళ్లి పెద్దలం మేమేగా! అంచేత నిండు మనసుతో కూతుర్ని సాగనంపు”.

వినోదిని కళ్లు తుడుచుకుంటూ వచ్చి సీతాదేవిని కౌగలించుకుంది. అప్పుడామె నవ్వుతూ అంది- “నన్ను కౌగలించుకోవడంలో యేముంది? నేనెప్పుడూ అందుబాటులో ఉండేదానినే కదా! ముందు మీ వియ్యంకురాలిని కొగలించుకో-“ అంటూ భాగ్యవతి వద్దకు తీసుకు వెళ్లింది. అప్పుడు ఇద్దరూ నవ్వుకుంటూ కౌగలించుకున్నారు. అది చూసి ఇంటిల్లపాదీ గలగల నవ్వారు. సీతాదేవి అంతటితో ఊరుకోలేదు. భాగ్యవతి భర్తనీ గోవిందునీ పిలిచి ఒకరినొకరు కౌగలించుకునేలా చేసింది. భావోద్వేగాల కాణాచి- రచయిత్రి అయిన సీతాదేవి అందరితో గలగల మాట్లాడుతుందే గాని లోలోన తన ఆడపడచు గురించే ఆలోచిస్తూంది. తనతో యెడ ముఖం పెడ ముఖంగా ఉంటుంది గాని, భాగ్యవతి నిక్కచ్చితనం గల వ్యక్తి. ఇచ్చిన మాట నిలబెట్టుకుంటుంది; కనీసం తన అన్నయ్య కోసమైనా— త్వరలో హరిప్రియకు జరగబోయే వివాహం గురించి చెప్పినప్పుడు అదేదో తనకు సంబంధం లేని విషయంగా తొలగిపోలేదు. శ్వేతలాగే ఆ పిల్లకూ అన్నయ్యతో అనుబంధం ఉందని తెలుసుకుని, తను ఆ పిల్ల పెళ్లికి ఉండలేక పోతున్నానని చెప్పి,పెళ్లినాడు మెడలో వేయమని అన్నయ్యకు బంగారు గొలుసు ఇచ్చింది. రామరాజు వంటి వ్యక్తికి తోబుట్టువుగా పుట్టిన స్త్రీ యెలాగుంటుంది- అలానే హుందాతనం పొల్లు పోనియ్యకుండా ఉంటుంది.

శ్వేత భర్తతో కలసి ఆస్ట్రేలియా వెడలి పోయిన కొద్ది రోజుల తరవాత హరిప్రియ మోహన్ల పెళ్లి జరిగింది.పెళ్ళి యేర్టాట్లన్నీ విమల ఆధ్వర్యాన జరిగింది. ఆమె అడుగ్గడుక్కీ ప్రతి సందర్భోంలోనూ రామరాజు సలహా తీసుకోవడం సీతాదేవి గుర్తించక పోలేదు. మాటకి మాట చెప్పాలంటే, ఆమె విమలనుండి ఆ వైఖరి ఎదురు చూసినదే-- వాళ్ళిద్దరి మధ్యా పెంపొందుతూన్న దగ్గరితనం యెంత సహజంగా పరిఢవిళ్లుతుందంటే— విచ్చుకున్న ఆకాశం నుండి నేలవాలే ధవళ కాంతిలా- వానా కాలంలో ఉధృతి చెంది గల గల ప్రవహించే కొండవాగులా— నిజానికి మనసు విప్పి చెప్పాలంటే— ఇంగితం ఉన్నవాళ్ళెవరూ వాళ్ళ మధ్య ఉన్నది మోహమనరు. వ్యామోహ మనరు. అరవై ఐదేళ్ళ మగాడికీ- అరవై యేళ్లు చేరబోతూన్న స్త్రీకీ మధ్య మోహానికి ఆస్కారమేముంటుంది? మమత కావచ్చు- లేదా ప్రేమే కావ చ్చు. ఏమో యెవరు చెప్పగలరు - వీటినన్నిటికీ మించి- క్షణికోద్రేకాలకు తావులోని అనుపమాన అనురాగ జీవన స్రవంతేమో! అదొక పూర్వజన్న సుకృతమేమో! తలచుకున్నా ఒకరినుండి ఒకరు తప్పించుకోలేనీ ఋణాను బంధమేనేమో! ఇటువంటి సూనృత సున్నిత హృదయాంగ గుణాంశాలను అర్థం చేసుకోవాలంటే— అంతరంగాన ఆత్మాను బంధమేదో ఓమూల చోటు చేసుకుని ఉండాలి కదా!

***24***

నెలలను వెతుక్కుంటూ వారాలు వచ్చేసాయి. వారాలను వెతుక్కుంటూ రోజులు వచ్చేసాయి. అదేరీతిన విమల ఉద్యోగ విరమణ వయసు కూడా ఎగుడు దిగుడు కొండచరియల్ని ఒరసుకుంటూ- కాల ప్రవాహపు వాగుల్ని దాటుకుంటూ యెట్టెదుట నిలచింది; ”ఇక నీ తదుపరి చర్యేమిటి?’అని నిలదీస్తున్నట్లు--

ఉన్నతమైన ఉద్యోగమే కాకుండా విమలకు ఉత్కృష్టమైన సర్వీసు రికార్డు ఉండటాన సీనియర్ ఆఫీసర్లతో- సమాన స్థాయి గల ఆఫీసర్లతో- తదితర బ్యాంకు సిబ్బంది రాకతో బ్యాంకు హెడ్ క్వార్టర్స్ సమావేశ మందిరం కిటకిటలాడుతూంది, విమల ఆఖరి రోజుకి వీడ్కోలు చెప్పడానికి. ఆ విషయంలో ఆఫీసర్లకే కాదు- అట్టడుగు స్థాయి ప్యూనులకు సహితం జీవితంలో అదొక అద్భుతమైన అనుభూతి పూర్వకమైన జీవన సంధ్య.. సందడించే జీవన రాగం. ఆమె కోరిక ప్రకారం అన్నయ్యా వదినలు- మేనల్లుడు మోహన్- అతడి భార్య హరిప్రియ- వాళ్ళతో బాటు హరిప్రియ అమ్మానాన్నలు రంగారావు- పద్మావతి- ఆతరవాత రామరాజు భార్య సీతాదేవి కూడా వచ్చి కూర్చున్నారు. విమల పెద్దక్క- చిన్నక్క ఇద్దరూ ఇప్పుడు ఇండియాలో లేరు. ఒకరు స్విట్జర్లాండులో- మరొకరు జర్మనీలో ఉన్నారు. వాళ్ళక్కణ్ణించి విమలకు శుభాకాంక్షలు తెలిపారు. వైధవ్యం ప్రాపించిన పదేళ్ళకు కూడా మరు మనువాడకుండా ఒంటరిగా ఉండిపోవడం- అన్నయ్య చెప్పినా అతడి మాట వినకపోవడం వాళ్ళకు బాధ కలిగించి నట్టు చెప్పారు. పిల్లలు కలగకపోవడమనే మాట అటుంచి, కనీసం తోడొకరుండాలి కదా! ఆమె వాళ్లిద్దరికీ ఒకే విధమైన బదులిచ్చింది; మనసులో లేని స్పందన చేతల్లో యెలా కనిపిస్తుందని—

జీవితంలో, ముఖ్యంగా మృదు మనసు గల ఆడదాని జీవన క్రమంలో అతి నిరుత్సాహకరమైన అంశం; ఆనందం కలిగిన ప్పుడు ఆ ఆనందాన్ని పంచుకోవడానికి- దు:ఖం తాకినప్పడు ఆ దు:ఖాన్ని తనదిగా యెంచి పంచుకోవడానికి, పంచుకుని చెప్పుకోవడానికి యెవరూ కనిపించనప్పుడు… ళ్ళముందు షడ్రసోపేతమైన పదార్థాలు ఉండవచ్చు. కాని వాటిని తనతో కలసి తినడానికి తోడొకరుండవద్దూ!

వివిధ వక్తల ప్రసంగాలు పూర్తయిన పిదప బ్యాంకు వెలే ఫేర్ బోర్టు తరపున విమలను పూల మాలాంకృతురాలిని చేసి బంగారు కడియం ఇచ్చారు. ఆ తరవాత చాలా మంది పెక్కు సంస్థల తరపున కానుకలిచ్చి డిన్నర్ పార్టీ కోసం యేర్పాటు చేసి న సెల్లర్ హాలులోకి ఆమెను సాదరంగా తీసుకు వెళ్ళారు. ఒక విధంగా చూస్తే అదొక ఉద్వేగభరిత సమయమే— అన్నేళ్ళ సర్వీ సు తరవాత- “ఇక తమ సేవలు మాకు అవసరం లేదు. ఇక మీరు వెళ్ళి రావచ్చు“అనేలా ఇంటికి సాగనంపడం బాధకరమే— కాని మరొక విధంగా చూస్తే అదొక వినూత్న అద్భుత తరుణం. ఎంత మందికి జీవితంలో అంతటి ఉవ్వెత్తు ఉద్వేగంతో సత్కారం లభిస్తుంది! ఎంత ఆరగించాం- యెంత సంపాదించాం అన్నది ముఖ్యం కాదు- ఎలా జీవించాం అన్నదేగా ముఖ్యం!

అందరూ విందు భోజనాలు ముగించుకుని వీడ్కోలు పుచ్చుకుని కారు పార్కింగు స్పేస్ వద్దకు వచ్చారు. అప్పుడు విమ ల అన్నయ్య- వదినలు ఆమెను అడిగారు- ”నువ్విప్పుడు తిన్నగా బ్యాంకు స్టాఫ్ క్వార్టర్సుకే కదూ వెళ్తున్నది! మేం నీ వెనకాలే వస్తాం”

దానికామె తల అడ్డంగా ఆడిస్తూ బదులిచ్చింది- “నేనిప్పటికిప్పుడు యెక్కడ ఉండాలో తేల్చుకోలేదురా అన్నయ్యా! కావాలనుకుంటే నేనిప్పుడుంటూన్న బ్యాంకు వాళ్ళ బంగళాలోనే మరొక మూడు నెలల పాటు ఉండవచ్చు. కాని నాకక్కడ ఉండ టం ఇష్టం లేదు. ముందే చెప్పినట్టు నాకు రెండు ఆప్షన్లు ఉన్నాయి. ఒకటి తిన్నగా మనూరు వెళ్ళిపోయి అక్కడ మనకోసం అమ్మానాన్నలుంచిన మూడు లోగిళ్ళ పెంకుటిల్లిని పెద్దది చేసుకుని అక్కడ స్థిరపడిపోవడం. రెండవ ఆప్షన్- ఇక్కడే నది ప్రక్కనో చెరువు ప్రక్కనో బంగ్లా టైపు యిల్లు కట్టుకోవడం, లేదా బాగా గాలి వీచే అపార్టుమెంటు తీసుకోవడం. ప్రాత పరిచయాల్ని బంధుత్వాలను డీలా పడిపోనివ్వకుండా దగ్గరగా ఇక్కడే మకాం వేయడం. వీటి విషయమై నిర్ణయం తీసుకోవడానికి వ్వవధి కావాలి కాబట్టి—

“అప్పుడు చప్పున విమల అన్నయ్య ఆపాడు. “ఆ వ్వవహారమంతా తరవాత విశదీకరిద్దువు గాని— ముందు మనింటికి రావచ్చు కదా!”

“లేదురా అన్నయ్యా! ఈ విషయమై నేను ముందే యేర్పాటు చేసుకున్నాను. నేను నా మిత్రురాలు సీతాదేవి ఇంటికి వెళ్తున్నా ను. అక్కడ కొన్నాళ్ళు ఉండి ఆ తరవాత యేం చేయాలో నిర్ణయం తీసుకుంటాను. ఈ లోపల ఊళ్ళో ఉన్న మన పెంకుటింటికి కావల్సిన రిపేరింగ్ వర్క్ ప్రారంభించడానికి యేర్పాటు చేసేస్తాను. అన్నట్టు నాకూ క్యాన్సర్ ఆస్పత్రిలోని పిల్లల పేషెంట్లతో ఉన్న అనుబంధం అంత త్వరగా తెగ్గొట్టుకోలేను. ఆ బంధాన్ని సాగిస్తూనే ఉంటానని వాళ్ళకు మాటిచ్చాను. ఇక మాటల సందడిలో మరచిపోతానేమో-- నాకిచ్చిన గిఫ్టులు కొన్ని నీ కారు డిక్కీలో మరి కొన్ని మోహన్ కారు డిక్కీలోనూ ఉంచేలా మా స్టాఫ్ ద్వారా యేర్పాటు చేసాను. మా ఫ్రెండు ఇంటికి వెళ్లిన వెంటనే నీకూ వదినకూ ఫోను చేస్తాను సరేనా!” అంటూ సీతాదేవి వద్దకు నడచుకుంటూ వెళ్లి ఆమె చేతుల్ని అందుకుని రామరాజుని సమీపించింది.

ఆమెను నవ్వుతూ చూసి రామరాజు అడిగాడు- “ఇక మనం బయల్దేరుదామా!”

“ఉఁ” అంటూ కారు డోరు తెరిచి వెనుక సీట్లో కూర్చుంది. సీతాదేవి భర్త ప్రక్కన కూర్చున్న వెంటనే విమల ప్రక్కన ఇద్దరు స్త్రీలు వచ్చి కూర్చున్నారు. సీతాదేవి ఆశ్చర్యంగా చూస్తూ అడిగింది- వాళ్లెవరని--

“ఇన్నాళ్ళూ నాకు సహాయం చేస్తూన్న హౌస్ మెయిడ్స్. ఉన్నపళాన వీళ్లను ఇంటికి పంపించేయలేను కదా! ఇప్పుడు నాతోబాటు వచ్చి ఇల్లు చూసి వెళ్తారు. రేపట్నించి వచ్చి మనింట్లో పని చేస్తారు. వీళ్ల వల్ల మీకేమీ ఇబ్బంది కలగదు, సరేనా?”

అప్పుడు రామరాజు నవ్వి- “ఇటీజ్ ఫైన్— రియల్లీ పైన్ విమలా!” అని నవ్వుతూ గేర్ మార్చడానికి సిధ్ధంగా ఉన్న భర్త ముఖంలోకి చూసింది. అతడు అదే నవ్వు ముఖంతో కారు స్టార్ట్ చేసాడు.

కారు కాసేపు ప్రిక్షన్ లో స్టార్టవుతూ హైరోడ్డు పైకి వచ్చింతర్వాత విమల అంది- “మీరు నాకు మాటిచ్చారు రామరాజుగారూ! మరచిపోకండి—“

అతడు వెంటనే స్పందించకుండా మరి కొద్ది సేపు బండిని పోనిచ్చి అన్నాడు- “ఏమని? నువ్వు ఒంటరిగా ఉన్నప్పుడు మెరుపులా నిన్నెత్తుకు పోయి యెవరికీ అప్పగించననా!”

ఆ మాట విని సీతాదేవి నవ్వకుండా ఉండలేక పోయింది. విమల మాత్రం బుంగమూతి పెట్టింది. “సీరియస్ గా మాట్లాడుతున్నప్పుడు జోక్ కొట్టే సమయమా ఇది రామరాజుగారూ! ఎంత వద్దనుకుంటున్నా అడక్కుండా ఆపుకోలేక పోతు న్నాను-- అసలు మీకు నన్ను గాని మీ భార్యామణిని గాని యెత్తుకోగల సత్తా ఉందా రామరాజుగారూ? నేనడుగుతున్నది ఇప్పటి మాట--”

అతడు నవ్వుతూ ఊరకుండిపోయి ఆ తరవాత అడిగాడు- “ముందు నేనేదో నీకు మాటిచ్చానని చెప్పావు కదా! నాకు గుర్తుకు రావడం లేదు. రేడియో ఒక్కసారే చెప్తుందనకుండా మరొకసారి చెప్తావా?”

“మరొకసారి జోక్ కొట్టకుండా ఉంటే ---“

దానికతడు అలాగే అన్నట్టు తలూపాడు బండిని మలుపు తిప్పుతూ--

“ క్యాన్సర్ హాస్పిటల్ లో ఉన్న చిల్డ్రన్ స్పెషల్ వార్డులో నాతో కలసి పనిచేస్తానని— స్కూలుకి వెళ్తూనే కారణాంతరాల వల్ల చదువులు మానే సి డ్రాపవ్టులుగా వెనకబడిపోయిన ఆడపిల్లలకు వత్తాసుగా నిలిచి మరల వాళ్ళను ట్రాక్ లో పెట్టి స్కూలుకి పంపే ఉద్యమంలో నాతో కలసి పాలు పంచుకుంటానని— ఔనా కాదా!”

“ఇచ్చాను! ఇచ్చాను! కాదనడం లేదు. కాని ఒక షరతుపైన. నా ఇన్వెస్ట్ మెంట్స్ ట్రాన్షేక్షన్ కి దెబ్బతగలకుండా— అందులో, నువ్వు కూడా అనుభవమున్న బ్యాంకర్ గా నాకు చేదోడుగా వాదోడుగా ఉంటావని— నాతో బాటు ఇన్వెస్టర్స్ మీట్ కి వస్తావని—“

“ఉంటాను! ఉంటాను తప్పకుండా! ఈజిట్ ఓకే!” ఆమె వెటకారపు గొంతు విని కారులో కూర్చున్నవారందరూ నవ్వారు.

అప్పుడు చివరి విడతగా సీతాదేవి అంది- ”సమయం కాని సమయాన అడుగుతున్నాననుకోకు గాని—ఇన్నేళ్ళ సర్వీసు తరవాత, ఉద్యో గంతో తెగతెంపులు చేసుకుని, అంతటి సుదీర్ఘమైన అనుబంధం తరవాత నువ్వు ఇంటికి వచ్చేస్తున్నావే- నీకు నిజంగా దిగులు కలగడం లేదా విమలా!”

ఆప్రశ్నకు విమల చప్పున మౌనం వహించింది.కొన్ని క్షణాల తరవాత నోరు విప్పింది. “నిజం చెప్తున్నాను. గుండెనిండా దిగులు ఉంది. కాని యెప్పుడైతే నేనీ రోజు మీ ఇంటికి వస్తున్నానన్న ఊహ మనసున కలిగిందో లేదో గుబులు తగ్గిపోయింది - మంచులా కరిగిపోయింది” ఇల్లు చేరి అందరూ కారు దిగిన వెంటనే విమల చేసిన మొదటి పని; కారు డిక్కీలో తన కోసం ఉంచిన గిఫ్ట్ ప్యాకెట్లలో నుంచి రెండు చీరల్ని తీసి ఇద్దరు హౌస్ మెయిడ్సుకీ అందివ్వడం-- వాటితో బాటు మరికొన్ని దైనందిన ఉపయోగానికి పనికి వచ్చే మూడు హౌస్ హోల్డ్ గుడ్సుని కూడా విమల వాళ్ళకు ఇచ్చింది. వాటిని అందుకునేటప్పుడు వాళ్ళ కళ్లల్లో కనిపించిన సంతోష కాంతుల్ని చూసిన సీతాదేవి మనసు అనిర్వచనీయమైన అనుభూతితో నిండిపోయింది. ఉదారత చూపించడం కాదు- అదెప్పుడు చూపించాలో ఎవరి పట్ల యెలా చూపించాలో తెలుసుకోవడం ముఖ్యం. ఆ సంతోషంతో ఆమె విమల పనిగత్తెలిద్దరికీ పర్సు నుండి చెరొకరికీ రెండు వందలరూపాయలిచ్చి ఆటోరిక్షాలో చీకటి వాలే ముందు ఇల్లు చేరుకోమంది.

***25***

ఉద్యోగ విరమణ చేసి సీతాదేవి వద్దకు వచ్చిన విమల మెల్ల మెల్లగా సర్దుకుంటూంది. చేతికందిన ప్రావిడెంట్ ఫండ్- గ్రాడ్యుటి ఇతర రిటైర్మెంటు బెనిఫిట్స్ ని సీతాదేవిని వెంటబెట్టుకుని వెళ్లి వివిధ సేవింగ్క్ ఫండ్లలో సీనియర్ సిటిజన్స్ సేవింగ్స్ స్కీముల్లో అకౌంట్సు ఓపెన్ చేసి ఇద్దరు హౌస్ మెయిడ్సునీ సీతమ్మ వద్ద ఉండమని చెప్పి ఊరికి వెళ్ళింది; పూర్వీకుల పెంకుటింటికి సాగే మరమ్మతు పనుల్ని స్వయంగా చూసి రావడానికి.

ఇక విషయానికి వస్తే— ఇప్పటికిప్పుడు ఆమెకు ఇబ్బంది కలిగించకూడదని రామరాజు రాజస్థాన్ లో జరిగే మదుపర్ల గెట్ టు గేదర్ కి వెళ్లి పోయాడు. సీతాదేవేమో- రచయిత్రుల సంఘం తలపెట్టిన బృత్తర కథా సంపుటి వ్యవహారంలో తల మునక లైంది. ఆమెకు ఆ కథా సంపుటి ప్రచురణ ఒక ఎమోషనల్ జార్నీ-- ఆమె అంతకు ముందు పలు కథా సంపుటాలు పలు కథా సంకలనాలూ- పెక్కు కవితా సంపుటాలు వెలువరించి ఉంది. రచయిత్రిగా ఖ్యాతి సముపార్జించింది. కాని ఈ ప్రోజెక్టు నిర్వహణ విషయం వేరు. సాహిత్యకారిణిగా కథా రచయిత్రిగా చాలా అరుదుగా కొద్ది మందికి మాత్రమే దొరికే ప్రాణ ప్రదమైన అవకాశం అది.

***26***

అది మంగళవారం. రామరాజు రాజస్థాన్ టూరు ముగించుకుని ఊరుచేరాడు. తెలుగింటి రుచులకు కొన్ని రోజులుగా దూరమయాడేమో— సీతాదేవి- విమలతో కలసి కడుపార భోజనం చేసి భుక్తాయాసం తీర్చుకోవడానికి పెరడు తోటలోకి వెళ్లిపో యాడు. అల్లనల్లన పచార్లు చేస్తున్నాడే గాని, అతడు జైపూరులో చూసి వచ్చిన రాజమందిరాలను- ఉదయ్ పూరర్ సరస్సు సమీపాన విహరించి వచ్చిన అంత:పురాలను గుర్తుకి తెచ్చుకుంటూనే ఉన్నాడు. చిత్తూరులో- కాంచిపురంలో- మైసూరులో కానవచ్చే వాతావరణం వేరు. పూర్తిగా ఆలయ ప్రాంగణంలో ఉన్నటు వంటి దివ్యానుభూతి. రాజస్థాన్ లో సంచరించిన వీధులు- రాజమందిరాలలోని వెల్లివిరిసే వాతావరణం వేరు. సొగసుల- సొబగుల మనోహర సౌందర్యం. మత్తుగొలిపే ఆనంద తాండవం. పరిసరమంతా ప్రేమ మయం. శృంగార మనోహర మాధుర్య విహారం. జీవిన వైవిధ్యమంటే ఇది కాదూ!”

అతడలా ఆహ్లాదకర ఆలోచనల మధ్య కాసేపు ఊగిసలాడి ఆకాశంలోకి చూసాడు, ఆ తరవాత చేతి వాచీ చూసుకున్నా డు. రాత్రి పదిన్నర. లోపలకు వచ్చిహాలుని పరకాయించాడు. నిశ్శబ్దం రాజ్యమేలుతూంది. విమల వెంటబెట్టుకు వచ్చిన ఇద్దరు పనిగ త్తెలు యెప్పుడో వెళ్లిపోయుంటారు. అదొక విధమైన మృదు మానసికమైన మత్తుకి లోనవుతూ తడబడుతూ తత్తరపాటుకి లోనవుతూ ప్రక్కనున్న గదిలోకి ప్రవేశించాడు. ప్రవేశించిన వెంటనే అరచినంత పని చేసాడు.

“ఓ యెమ్జీ! నువ్వా? నాగది అనుకుని వచ్చేసి నట్టున్నాను. కాస్తంత తడబడ్డాను. అంతేగాని—మరేమీ లేదు. అదేంవి విచిత్రమో మరి— ఏ గది చూసినా నా గదిలాగే ఉంటుంది. నిన్ను డిస్టర్బ్ చేసినట్టున్నాను. వస్తాను” .

అప్పుడు విమల నవ్వుతూ మంచం నుండి లేచి వచ్చింది. “లేదు. మీరు పొరబడ లేదు. ఇది సీతాదేవి గదే— నేనే ఈ రోజు ఇక్కడున్నాను. నా గదిలో ఆమెవి యేవో అచ్చుకి నోచుకోని స్క్రిప్టులు ఉన్నాయట— వాటిని వెతుక్కోవడానికి సమయం పడ్తుందని నన్నిక్కడకు రవాణా చేసింది. దట్సాల్. ఇప్పుడిప్పుడే మీరొక మాట అన్నట్టు న్నారు— తడబడ్డానని. కడుపార భోజనం చేసినప్పుడల్లా ఇలానే తడబడ్తుంటారా!”

అతడు తల అడ్డంగా ఆడించి లేదన్నాడు. ఆమె నవ్వుతూ అడిగింది- “మరెప్పుడు తడబడ్తారు? ముందస్తుగా చెప్తే నా జాగ్రత్తలో నేనుండాలని--”

“నిజం చెప్పేదా!విసుగు చూపించకుండా ఓర్పుగా వింటావా?”.

ఆమె మళ్లీ నవ్వి “వింటాను. శాంతంగా వింటాను. నిజానికి యిక్కడున్న గదులన్నీ మీవే కదా!” అందామె.

“ఐతే విను. పెడార్థం తీయుకుండా విను. ఆకాశంలో చల్లదనం వ్యాపించినప్పుడు. ఆకాశ సముద్రంలో చంద్రుడు అమృత బిందు వులు కడుపార తాగి,మైకంతో చుక్కల మధ్య జలకాలాట ఆడుతున్నప్పుడు. ఎక్కడో కొండల పైనుండి వీచే వసంత సమీరాలు తాకినప్పుడు. మన పెరడు తోటలోని గుళాబీ పువ్వుల పరిమళాలు మత్తుగా సోకినప్పుడు.కళ్ళముందు రంగు రంగుల సోయ గాలు చిందినప్పుడు. విన్నావు కదూ! ఇక నేను వెళతాను. ఐతే—ఒకటి. నన్ను బైటకు పంపించేయాలన్నమహా వేగిరపాటులో ఉన్నట్టున్నావు. కాని గుర్తుంచుకో-- నువ్వు నాకు ఋణ పడ్డావు. భారీగా ఋణ పడ్డావు. అది తీర్చుకోనివ్వకుండానే నన్ను పంపించేస్తున్నావు” అంటూ అతడు గది గుమ్మం వేపు నడిచాడు.

“ఆగండి! నేను ఋణ పడ్డానా! ఎలా? ఎప్పుడు?”

“ఔను. నిజంగానే నువ్వు నాకు ఋణ పడ్డావు. నేనది చెప్తే— నువ్వు కాదనలేవు. చెప్పేదా!”

“చెప్పమన్నాగా—“ గొంతుని హెచ్చిస్తూనే అందామె.

ఈసారి గొంతు సవరించుకుంటూనే దగ్గరకు వచ్చాడు.

“ఆనాడు గుడి ప్రాంగణంలో నేను నీకు కుంకుమ బొట్టు పెట్టాను.పెట్టింతర్వాత యేమన్నాను? ఇష్టపూర్వకంగానే బొట్టు పెట్టా నన్నాను. అప్పుడు నువ్వు తిరస్కరించలేదు. తల వంచుకుని స్వీకరించావు. యస్ ఆర్ నో ?”

విమల కొన్ని క్షణాల పాటు మౌనంగా ఉండిపోయింది. అప్పుడతడు మళ్ళీ గొంతుక విప్పాడు- “నాకొక విడ్డూరమైన అలవాటుంది. చెప్పేదా!“

ఏమిటన్నట్టు కనుబొమలెగరేసి చూసింది.

”నేనేదీ ఊరకే యివ్వను. ఒకటి యిస్తే మరొకటి తీసుకుంటాను“

ఆమె నిదానంగా తల ఆడిస్తూ పెదవి విప్పింది- “ఔను. మీకు ఋణ పడ్డాను. మీ ఋణం తప్పకుండా తీర్చుకుంటాను. ఒకటిస్తే మరొకటి తీసుకుంటానంటున్నా రు. అది న్యాయమైన సంభావనేగా--” అంటూ నడచుకుంటూ వెళ్ళి గది తలుపుకి గడియ పెట్టి అతడి ముందు నిల్చుంది. నిల్చుని ఒంటిపైనుండి చీరను అలవోకగా జారవిడిచింది. రామరాజు కళ్ళు పెద్దవి చేసుకుని చూసాడు. అతడికి అటువంటి ఉవ్వెత్తున లేచే వక్షోజాలంటే అమితమైన ఇష్టం. అవి ఒక స్త్రీ నిండారోగ్యానికి— నిండు స్త్రీయత్వానికి నిలువెత్తు ప్రతి రూపం! అతడిక ఉగ్గబెట్టలేక పోయాడు. అమాంతం ఆక్రమించాడు. అలా ఆక్రమిస్తూ నవ్వుతూన్న ఆమె కళ్ల లోకి చూసాడు. అవే కళ్లు! ముప్పైయేండ్లకు ముందు- యవ్వన ప్రాయమందు చూసిన అవే అందమైన కళ్లు!

***శుభం***

గమనిక : పాఠకులు తమ అభిప్రాయాలను మనతెలుగుకథలు.కామ్ వారి అఫీషియల్ వాట్స్ అప్ నెంబర్ : 63099 58851 కు పంపవచ్చును.

మనతెలుగుకథలు.కామ్ లో రచయిత ఇతర రచనలకు క్లిక్ చేయండి

మోహం ముప్పై రోజులు

గోల్డెన్ బాల్

సముద్రం తరంగాల మధ్యన ఓ లలన

ఒక రాత్రి పూట ట్యాంక్ బండ్ ప్రక్కన---

సుడిగుండం

1) పేరు-పాండ్రంకి సుబ్రమణి

2)తండ్రి పేరు-పాండ్రంకి నరసియ్య

3) తల్లిపేరు-పాండ్రంకి పైడమ్మ

4)స్వస్థలం-విజయనగరం

5)ఉద్యోగ విరమణచేసి స్థిరపడినది-హైద్రాబాదు

6)సాహితీ నేపథ్యం-కథలు వివిధ పత్రికల్లో ప్రచురితమైనవి.ఒక నవల సాహితీ కిరణం మాసపత్రికలో మరొక నవల- ఆంధ్రభూమి మాసపత్రికలో ప్రచురించబడ్డాయి.